دنیای اقتصاد - بر اساس طرح جدید، بانک مسکن دو فقره تسهیلات ۱۸میلیون تومانی (مجموعا تا سقف ۳۶میلیون تومان) بر روی یک پلاک می‌پردازد، به شرط اینکه شرکا بستگان درجه اول (پدر و فرزند یا زن و شوهر) به صورت مشترک سه دانگ، سه دانگ اقدام به خرید خانه کنند. این طرح شش ماه پس از مصوبه هیات‌مدیره بانک مسکن؛ یعنی ۱۴ خرداد ماه سال آینده اجرا می‌شود و دوره اتمام آن مشخص نیست. وام ۳۶میلیونی راهی برای گران‌ شدن خانه‌ها؟

فاطمه بهادری

پس از ارائه وام‌های ۱۸میلیون تومانی مسکن که از ابتدای خردادماه امسال با شرایط جدید پرداخت می‌شود، بانک مسکن طرح پرداخت دو وام بر روی یک پلاک را در ۱۴ آذر ماه گذشته به تصویب رساند.

این طرح شش ماه پس از مصوبه هیات‌مدیره بانک مسکن؛ یعنی ۱۴ خرداد ماه سال آینده اجرا می‌شود و دوره اتمام آن مشخص نیست.

بر اساس طرح فوق، بانک مسکن دو فقره تسهیلات ۱۸میلیون تومانی (مجموعا تا سقف ۳۶میلیون تومان) بر روی یک پلاک می‌پردازد، به شرط اینکه شرکاء بستگان درجه اول (پدر و فرزند یا زن و شوهر) به صورت مشترک سه دانگ، سه دانگ اقدام به خرید خانه کنند. شرایط اعطای این تسهیلات نیز مانند شرایط صندوق پس‌انداز مسکن یا حساب مسکن جوانان است. این وام به واحدهایی که بیش از ۱۲سال از ساخت آنها نگذشته باشد، تعلق می‌گیرد.

در صندوق پس‌انداز مسکن متقاضی با افتتاح حساب ۹میلیون تومانی پس از یکسال یک وام ۱۸میلیون تومانی مسکن دریافت می‌کند. در حال حاضر نرخ سود تسهیلات مسکن ۱۱درصد است.

چنانچه مبلغ مانده حساب پایین‌تر از رقم فوق باشد، مدت زمان انتظار برای دریافت سقف وام افزایش می‌یابد. حال اگر متقاضیان دو فقره وام، به صورت جداگانه شرایط فوق را احراز کنند و مجموع تسهیلات کمتر از ۷۰درصد ارزش واحد مسکونی که توسط ارزیاب بانک تعیین می‌شود، باشد، می‌توانند مجموعا تا سقف ۳۶میلیون تومان وام دریافت کنند.

به این معنا که چنانچه یک واحد مسکونی که ارزیاب بانک آن را ۵۰میلیون تومان تعیین کرده باشد به افراد متقاضی در مجموع ۷۰درصد ارزش ملک یعنی ۳۵میلیون تومان وام پرداخت خواهد شد.

شنیده‌ها حاکی از آن است که این اقدام بانک مسکن به سبب کمبود منابع و تعویق تعهدات بانک در قبال ارائه تسهیلات به واجدین شرایط بوده است.

پیش‌تر نیز بانک مسکن به دلیل کمبود منابع، تسهیلات ۶میلیون تومانی بدون سپرده بانک را در سال گذشته حذف کرد و با اعلام اینکه بانک مسکن هیچ تعهدی نسبت به پرداخت تسهیلات بدون سپرده نداشته است، ارائه تسهیلات ۱۸میلیون تومانی مسکن را به افزایش موجودی سپرده‌گذار منوط کرد که تا پایان سال ۸۷ با این شرایط ارائه خواهد شد.

آنچه مسلم است افزایش قدرت خرید مسکن همچون تجربه وام‌های ۳ و ۱۰میلیونی مسکن، موجب افزایش قیمت‌ها خواهد شد. چنانکه رییس‌جمهوری در گفت‌وگوی تلویزیونی خود در خصوص علل گرانی‌ها، بر غلط بودن این سیاست و تاثیر آن بر گرانی‌های مسکن تاکید کرد. روز گذشته محمدعلی سهمانی، عضو هیات‌مدیره بانک مسکن در جمع تعدادی از خبرنگاران اقتصادی کشور حاضر شد تا در خصوص سودهای بانک مسکن صحبت کند، اما به صورت غیر منتظره با سوالات خبرنگاران در خصوص پرداخت ۳۶میلیون وام مسکن مواجه شد.

گرچه روابط‌عمومی بانک در دو تذکر، از خبرنگاران خواست سوالاتی به جز موضوع مصاحبه مطرح نکنند؛ اما سهمانی به همه سوالات پاسخ داد تا در خلا عدم برگزاری نشست مطبوعاتی در طول یک سال گذشته، بخشی از ابهامات پاسخ داده شود.

طرح جدید و قیمت مسکن

عضو هیات‌مدیره بانک مسکن بر خلاف تعدادی از خبرنگاران که معتقد بودند طرح جدید بانک مسکن تکرار تجربه وام‌های ۳ و ۱۰میلیون تومانی است، گفت: این تصمیم برای جلوگیری از خرید و فروش غیر قانونی تسهیلات (سفته‌بازی) و افزایش قدرت خرید خانوارها صورت گرفته است.

وی تصریح کرد: در گذشته اگر خانواده‌ای، شرایط دریافت دو فقره وام مسکن را احراز می‌کرد، یکی از وام‌ها را می‌فروخت که با طرح جدید، این مساله تا حدی حل خواهد شد.

سهمانی با بیان اینکه این طرح هیچ تاثیری بر افزایش قیمت مسکن ندارد؛ زیرا سقف تسهیلات افزایش نیافته است گفت: طرح مذکور تاثیری بر نقدینگی و تورم نداشته،‌ بنابراین قیمت مسکن را نیز افزایش نخواهد داد.

وی در پاسخ به سوال خبرنگاری مبنی بر اینکه با افزایش ۲۰۰درصدی قیمت مسکن، بانک چه برنامه‌ای برای کمک به خانوارها دارد، گفت: افزایش ۲۰۰درصدی قیمت مسکن، آمار رسمی نیست و باید از مراکز مسوول پرسیده شود.

وی ادامه داد: باید به این مساله توجه شود که اگر سقف تسهیلات مسکن افزایش یابد، باید توجه کرد که آیا خانوارها قادر خواهند بود اقساط آن را پرداخت کنند؟ به این ترتیب ارقام فعلی کاملا منطقی است و خانوارهای در حد متوسط قادر هستند از این تسهیلات استفاده کنند.

عضو هیات‌مدیره بانک مسکن با بیان اینکه تسهیلات ۱۸میلیون تومانی مربوط به قشر متوسط جامعه است، تصریح کرد: این تسهیلات با سپرده پرداخت می‌شود و طبق بررسی‌های صورت گرفته در تهران قدرت خرید ۳۰درصدی و در شهرستان‌ها قدرت خرید ۶۰درصدی را ایجاد می‌کند؛ اما هنگامی که یک خانوار دو فقره تسهیلات دریافت کند، قدرت خرید مسکن افزایش می‌یابد.

وی با تاکید بر اینکه شرایط دریافت تسهیلات مسکن در حد ۳۶میلیون تومان در قالب دو فقره هیچ تغییری نکرده است، افزود: تنها تغییر صورت گرفته آن است که امکان استفاده از دو فقره تسهیلات روی یک پلاک ثبتی ایجاد شده است.

وی در پاسخ به این سوال که آیا خرید زمان در این طرح امکان‌پذیر است؟ گفت: بله شرایط هیچ تغییری نکرده است.

طرح‌هایی برای کاهش خرید و فروش غیر قانونی وام مسکن

وی در ادامه از طرح‌های در دست بررسی بانک مسکن برای کاهش خرید و فروش غیر قانونی وام مسکن خبر داد و گفت: هر بانک یا هر موسسه پولی، وظیفه برخورد با متخلفان خرید و فروش وام را ندارد؛ اما با انجام طرح‌هایی مانند دو فقره وام بر روی یک پلاک، می‌توان به جلوگیری از این اقدامات کمک کرد.

وی خاطرنشان کرد: طرح‌های وام مسکن براساس شرایط اقتصادی جامعه، وضعیت مالی بانک و مصالح جامعه و خانوار است و تنها هدف اصلی منافع ملی، سازمانی و خانوارها است، به علاوه منابع بانک محدود است؛ بنابراین در همین حد بهترین خدمات را به مردم باید ارائه کرد.

ارزیابی واحد مسکونی براساس اطلاعات فنی

وی در مورد ارزیابی کارشناسان مسکن در زمان ارزیابی واحدهای مسکونی جهت پرداخت وام ۱۸میلیون تومانی و اینکه در اکثر موارد این وام کمتر از ۱۸میلیون تومان توسط کارشناسان به تایید می‌رسد، گفت: کارشناسان ارزیاب براساس اطلاعات فنی و مشخصات ساختمان اقدام به ارزیابی می‌کنند و شاید قیمت ارزیابی نسبت به قیمت معاملاتی ملک محافظه‌کارانه‌تر باشد.

سهمانی اصل ادامه داد: شاید قیمت کارشناسی حدود ۸۰‌درصد قیمت معاملاتی در برخی موارد باشد؛ اما قیمت کارشناسی قیمت پرت و متفاوت از قیمت معاملاتی نیست.

وی در مورد پرداخت وام ۱۰‌میلیون تومانی نیز گفت: این وام حدود ۶ ماه است که پرداخت

نمی شود و اشکال رییس جمهور به این وام کاملا موجه بود از این جهت که این وام بیش از میزان پرداختی، تبلیغ شد که انتظار مازادی را در جامعه به وجود آورد و روی بخش مسکن تاثیر‌گذار بود، همچنین شرایط دریافت این وام سخت بود.

وی افزود: اعتبار وام‌های ۳میلیون تومانی ودیعه مسکن همچنان موجود است.

عضو هیات‌مدیره بانک مسکن در مورد عدم پرداخت وام جعاله در شعب بانک مسکن گفت: شاید پرداخت تسهیلات در برهه‌هایی از زمان برای مدیریت بر نقدینگی بانک محدود شده باشد؛ اما قطع نمی‌شود.

وی با تاکید بر اینکه بانک تعهدی به پرداخت وام جعاله ندارد، افزود: شعب بانک در حد جذب منابع می‌توانند وام جعاله را پرداخت کنند و این وام در سطح شعب مدیریت می‌شود که بعضا انقباضی یا انبساطی است. وی افزود: پرداخت هیچ نوع وامی توسط بانک در بخش ساخت و غیره متوقف نشده است.

قیمت هر وام ۱۸میلیونی، ۳میلیون تومان

پس از اعلام طرح جدید بانک مسکن که برای تامین منابع بانک و در قالب افزایش قدرت خرید مسکن شکل گرفته، بسیاری از افراد به فکر افتتاح حساب افتاده‌اند.

سال گذشته نیز دولت با طرح پرداخت وام‌های ۳ و ۱۰میلیونی مسکن، شوکی را به بازار مسکن وارد کرد که ناشی از افزایش قدرت خرید مردم برای خرید خانه‌های ارزان‌قیمت و متوسط بود. چنانکه افزایش قیمت در این گروه از خانه‌ها، بیشتر از سایر خانه‌های گران‌قیمت بود. تبعات طرح ناپخته وزارت مسکن، قیمت خانه را به حداقل دو برابر افزایش داد. انتظار می‌رود طرح جدید بانک مسکن نیز، چنین نتیجه‌‌ای در بر داشته باشد و بازار خرید و فروش وام مسکن رونق یابد.

پس از اجرای شرایط جدید ارائه تسهیلات ۱۸میلیون تومانی مسکن از ابتدای خرداد ماه، بازار خرید و فروش وام مسکن دچار رکود شد.

در حال حاضر، وام مسکن حدود ۳ تا ۳میلیون و ۲۰۰هزار تومان به فروش می‌رسد.