براساس سال پایه جدید
بانک مرکزی نرخ تورم سال ۸۵ را کاهش داد
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از بانک مرکزی، خانوارها در شرایط تورمی سعی می‌کنند، اجناس گران‌تر را با اقلام کم‌هزینه‌تر جایگزین کنند. بنابراین با فاصله گرفتن از سال پایه، شاخص لاسپیرز افزایش هزینه‌های زندگی را بیشتر از میزان واقعی آن نشان می‌دهد.
براساس فرمول لاسپیرز (فرمول محاسبه شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی)، سبد اقلام مصرفی خانوار و وزن‌های منتسب به آنها در فاصله بین دوسال پایه متوالی، ثابت فرض می‌شود. در گزارش بانک مرکزی آمده است. با به روز‌آوری سال پایه، شاخص محاسبه شده کاهش می‌یابد و تغییرات آن بیان بهتری از تغییرات هزینه زندگی خواهد بود.
در گزارش بانک مرکزی مقایسه اقلام و ضرایب اهمیت کالاهای مشمول شاخص CPI در دو سال پایه ۱۳۷۶ و ۱۳۸۳، اقلام حذف و اضافه شده به سبد سال پایه جدید، طبقه‌بندی به کار رفته در سال پایه جدید و علل کاهش تغییرات شاخص در سال پایه ۱۳۸۳ نسبت به سال پایه ۱۳۷۶ مورد بررسی قرار گرفته است. بنابراین گزارش، به دلایل اقتصادی، اجتماعی و پیشرفت فناوری، الگوی مصرف خانوارها در فواصل زمانی مختلف دچار تحول می‌شود و ترکیب و میزان هزینه انجام شده برای اقلام مصرفی خانوارها تغییر می‌یابد، لذا تجدیدنظر در سال پایه شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی در فواصل زمانی مناسب اجتناب‌ناپذیر است. در سال ۱۳۸۲ با لحاظ آخرین تغییرات صورت گرفته در تقسیمات کشوری و تحولات جمعیتی و اقتصادی، تعداد ۷۵ شهر نمونه به عنوان نماینده شهرهای کشور انتخاب و ضمن اصلاح نقشه بلوک‌های شهری در این ۷۵ شهر از خانوارهای ساکن در این بلوک، فهرست‌برداری شده است. گزارش بانک مرکزی حاکی است فهرستی از خانوارهای شهری جهت نمونه‌گیری و اجرای طرح بررسی بودجه خانوار در سال ۱۳۸۳ انتخاب شد که در نتیجه اجرای این طرح، اقلام هزینه‌های مصرفی خانوار در مناطق شهری و اهمیت این اقلام را در سبد
مصرفی خانوارها مشخص کرد.
براساس این طرح، تعداد 359 قلم کالا و خدمات برای قیمت‌گیری در طرح محاسبه شاخص CPI انتخاب شد. از این تعداد، 81 قلم نسبت به اقلام انتخابی در سال پایه 1376، جدید بوده و از اقلام مشمول شاخص قدیم نیز تعداد 32قلم در تجدید نظر اخیر حذف شد. بنابر گزارش بانک مرکزی، اقلامی که میزان اهمیت آنها در بین اقلام مصرفی خانوار نسبت به سایر اقلام در فاصله بین دو تجدیدنظر کاهش قابل ملاحظه یافته است، عبارتند از اجرت استحمام در حمام عمومی، بخاری نفتی دستی و... .
اقلامی نیز که به قرینه انتخاب اقلام جدید حذف شده و به جای آنها اقلامی با ماهیت مشابه انتخاب شده‌اند، عبارتند از: اقلام مشمول گروه داروهای درمانی و انواع اتومبیل سواری، بنابراین گزارش، اقلامی که با تغییر روش قیمت‌گیری از آنها ضمن حفظ ماهیت عینی، عناوین به کار رفته در آنها به چند قلم تقسیم شده است یا چند قلم قبلی در قالب یک قلم واحد انتخاب شده و مورد قیمت‌گیری قرار گرفته‌اند را می‌توان هزینه حج و زیارت که به چند قلم مجزای سفرهای مختلف زیارتی تقسیم شده است یا سبزی‌های برگی که با هم ترکیب شده‌اند، عنوان کرد. براساس این گزارش در سبد جدید، اقلامی اضافه شده‌اند که در فاصله دو سال پایه ۱۳۷۶ و ۱۳۸۶ اهمیت قابل توجهی در سبد مصرفی خانوارها به دست آورده‌اند که از آن جمله می‌توان به رایانه شخصی، تلفن‌همراه، مبل و... اشاره کرد. در سال پایه جدید، تعداد گروه‌های اصلی مشمول شاخص از ۸ گروه در طبقه‌بندی قبل (براساس طبقه‌بندی SNA ویرایش سال ۱۹۶۸) به ۱۲ گروه تغییر یافت و در بین گروه‌های اصلی مشمول شاخص، جابه‌جایی‌هایی در مورد بعضی از اقلام رخ داد.
چالش محاسبه نرخ تورم
برآورد میزان نرخ تورم در کشور سال‌ها است که به کانون اختلاف‌نظر برخی از کارشناسان، جناح‌های سیاسی، نهادهای حکومتی و مردم کوچه و بازار تبدیل شده است. آمارهای رسمی بانک مرکزی از میزان تورم، غالبا مورد تایید برخی کارشناسان مستقل اقتصادی و مردم عادی قرار نگرفته است. در دو سال گذشته رقابت‌های سیاسی جناح‌های رقیب نیز موجب شده تا در مورد صحت و سقم این آمارها تردید شود. مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی نیز در حالی که بانک مرکزی نرخ تورم سال گذشته را با شاخص سال پایه سال ۱۳۷۶ معادل ۶/۱۳درصد اعلام کرده بود. این رقم را ۳/۲۲درصد اعلام کرد: با تغییر سال پایه برای محاسبه نرخ تورم، گروه‌های سیاسی رقیب دولت احمدی‌نژاد، تغییر سال پایه را که به کاهش برآورد نرخ تورم منجر شده است، امری سیاسی تلقی کرده‌اند. به گفته آنان، با تغییر سال پایه محاسبه نرخ تورم، امکان مقایسه عملکرد دولت فعلی با دولت‌های گذشته منتفی می‌شود.
براساس سال پایه 1383 میزان تورم در سال 1384 از 1/12درصد به 4/10درصد کاهش یافته و این رقم در سال 1385 از 6/13درصد به 9/11درصد تنزل کرده است.
ارسال نظر