دنیای اقتصاد- بانک مرکزی فاز جدید مدیریت نقدینگی را به اجرا خواهد گذاشت؛ براساس آمارهای بانک مرکزی حجم نقدینگی در پایان شهریور ماه از ۴۰۲ هزار میلیارد تومان عبور کرده است؛ اتفاقی که به‌اعتقاد بانک مرکزی اگر مدیریت نشود می‌تواند به افزایش تورم منجر شود؛ بانک مرکزی با هدف مدیریت رشد نقدینگی دور جدید انتشار اوراق مشارکت را آغاز کرده است. به گفته علی اصغر میر محمد صادقی، مدیر کل اعتبارات بانک مرکزی، در دور جدید تلاش شده با هدف مشارکت بیشتر مردم جذابیت‌های جدید برای این اوراق تعیین شود. به گفته این مقام مسوول بانک مرکزی، این اوراق یک ساله و با نرخ سود علی‌الحساب سالانه ۲۰ درصد، معاف از مالیات و قابل بازخرید در بانک عامل با نرخ سود ۷۵/۱۹ درصد است (این ویژگی به اوراق منتشر شده مرحله اول نیز تعمیم داده شد). بانک مرکزی قصد دارد در کنار اوراق مشارکت از ابزارهای دیگری برای مدیریت نقدینگی استفاده کند. پس از کنار گذاشته شدن «پیش‌فروش مجدد سکه» برای کنترل بازار و مدیریت نقدینگی «سپرده ویژه بانکی» و «اوراق خزانه اسلامی» در برنامه زمستانی بانک مرکزی گنجانده شده است. این دو ابزار در صورت لزوم در سه ماه آخر سال در کنار اوراق مشارکت عملیاتی می‌شود تا مانع از روند روبه رشد نقدینگی شود. مدیرکل اعتبارات بانک مرکزی تشریح کرد

برنامه زمستانی مدیریت نقدینگی

گروه بازار پول- مدیر کل اعتبارات بانک مرکزی با اشاره به فروش بیش از ۸۲ درصد کل اوراق مشارکت منتشر شده در نیمه اول امسال، برنامه‌های بانک مرکزی برای مدیریت نقدینگی در ماه‌های باقیمانده از سال ۹۱ را تشریح کرد.

با توجه به افزایش میزان نقدینگی تا بیش از ۴۰۰ هزار میلیارد تومان، بانک مرکزی در نیمه دوم امسال، از انتشار ۱۰ هزار میلیارد تومان اوراق مشارکت تا پایان سال با نرخ سود علی‌الحساب ۲۰ درصد خبر داد. مرحله اول انتشار این اوراق در مهر ماه امسال انجام گرفت و طی آن ۵/۲ هزار میلیارد تومان اوراق مشارکت بانک مرکزی منتشر شد. در مرحله دوم نیز، چندی پیش، بانک مرکزی از انتشار و فروش ۵/۲ هزار میلیارد تومان دیگر اوراق مشارکت با نرخ سود علی‌الحساب سالانه ۲۰درصد خبر داد. حال مدیرکل اعتبارات بانک مرکزی می‌گوید که «بانک مرکزی در نظر دارد با توجه به ارزیابی وضعیت تا پایان سال نسبت به انتشار و فروش ۵ هزار میلیارد تومان دیگر اوراق مشارکت اقدام کند.»

ویژگی‌های اوراق مشارکت مرحله دوم

مرحله دوم انتشار و فروش اوراق مشارکت بانک مرکزی به میزان ۵/۲ هزار میلیارد تومان از شنبه گذشته آغاز شده است. این اوراق یک ساله و با نرخ سود علی‌الحساب سالانه ۲۰ درصد، معاف از مالیات و قابل بازخرید در بانک عامل با نرخ سود ۷۵/۱۹ درصد است. مدیرکل اعتبارات بانک مرکزی در مورد ویژگی‌های این مرحله از انتشار و فروش اوراق مشارکت بانک مرکزی به «دنیای اقتصاد» گفت: «نرخ بازخرید این اوراق ۷۵/۱۹ درصد است؛ یعنی ۷۵/۱ درصد بیشتر از نرخ بازخرید دیگر اوراق مشارکت منتشر شده از سوی دستگاه‌های دولتی. به همین دلیل اوراق مرحله دوم در صورت بازخرید سود بیشتری برای مشتریان دارد.» میر‌محمد صادقی در خصوص نرخ باز خرید اوراق مرحله اول نیز افزود: « با موافقت ارکان بانک مرکزی، مقرر شد که نرخ بازخرید اوراق مرحله اول نیز ۷۵/۱۹ درصد باشد بنابراین نیازی به جابه‌جایی این اوراق از سوی دارندگان نیست.» میرمحمد صادقی اضافه کرد: «اخیرا اطلاعاتی به دست ما رسیده که در برخی از شعب به مشتریان گفته می‌شود که این اوراق مشارکت از یک ماه دیگر قابل بازخرید است در حالی که چنین چیزی نیست.» او خاطرنشان کرد: «در صورتی که خریداران اوراق مشارکت در یک شعبه با این مورد برخورد کردند به بخش اعتبارات یا نظارت بانک مرکزی گزارش دهند تا با آن بانک برخورد شود.» وی افزود: «بانک‌ها در قبال توقف اوراق در بانک مرکزی سود دریافت می‌کنند و به همین دلیل نمی‌توانند کمبود منابع را به عنوان دلیل برای عدم بازخرید اوراق عنوان کنند.» وی به مردم اطمینان داد در هر تاریخی که بخواهند بانک‌ها نسبت به بازخرید اوراق خریداری شده اقدام کنند.

وی اضافه کرد: «در مرحله دوم فروش اوراق مشارکت بانک مرکزی، برای تسریع در فروش اوراق، «فروش قطعی با تحویل آتی اوراق» به کار گرفته شده است؛ به این ترتیب که مردم می‌توانند وجه را پرداخت کنند و در قبالش قبضی را بگیرند که نشان‌دهنده میزان و مبلغ اوراق است.» میرمحمدصادقی افزود: «این قبض به عنوان اوراق محسوب می‌شود و مردم بدون هیچ دغدغه و نگرانی می‌توانند تا قبل از تحویل اوراق اگر نیازی به پول داشتند اوراق خریداری شده را بازخرید کنند. » او در خصوص ویژگی دیگر اوراق خاطرنشان کرد: «در این مرحله به جز بانک‌های دولتی سایر بانک‌ها می‌توانند با درخواست از بانک مرکزی برای خرید اوراق اقدام کنند.»

مزایای اوراق مشارکت

مدیر اعتبارات بانک مرکزی با اشاره به مزیت‌های اوراق مشارکت بانک مرکزی در مقایسه با سرمایه‌گذاری در دیگر بخش‌ها گفت: «با توجه به این که در بازارهای غیر رسمی همواره ریسک بالایی برای سرمایه‌گذاری وجود دارد بسیاری از مردم ترجیح می‌دهند پول خود را در بانک‌ها سپرده‌گذاری کنند. این در حالی است که در سپرده‌های بانکی نیز ریسک وجود دارد و در بازار‌های مختلف احتمال شکست هست. بنابراین بهترین، مطلوب‌ترین و کامل‌ترین سرمایه‌گذاری، اوراق مشارکت است.» میرمحمد صادقی افزود: «هر چند نرخ سود سالانه این اوراق ۲۰ درصد است؛ اما از سال اول امکان بازخرید اوراق با نرخ سود ۷۵/۱۹ درصد وجود دارد که درصد بالایی محسوب می‌شود.» او خاطرنشان کرد: «در فروش اوراق مشارکت طیف گسترده‌ای از بانک‌ها با توجه به گردش مالی و سلایق مردم همکاری دارند؛ از هر سه طیف خصوصی شده دولتی و خصوصی بانک‌ها، این اوراق را می‌فروشند.»

آمار فروش اوراق مشارکت

این مقام مسوول در بخش دیگری از گفت‌و‌گوی خود با خبرنگار «دنیای اقتصاد»، به آمار فروش کل اوراق مشارکت در نیمه اول امسال پرداخت و گفت: «در ۶ ماه اول سال طی ۱۳ مرحله انتشار اوراق مشارکت، بانک مرکزی مجوز ۴۸ هزار و ۱۰۰ میلیارد ریال انتشار اوراق مشارکت را داده که از این میزان حدود ۳۹ هزار و ۱۰۰ میلیارد به فروش رفته است.» او افزود: « با این حساب، فروش کل اوراق مشارکت به بیش از ۸۲ درصد رسیده که نشان دهنده اعتماد مردم به ابزار اوراق مشارکت برای جمع‌آوری نقدینگی است.»

دو ابزار دیگر مدیریت نقدینگی

میرمحمد صادقی همچنین از دو ساز و کار «در دست اقدام» بانک مرکزی برای جمع آوری نقدینگی خبر داد و گفت: «سپرده ویژه بانکی یکی دیگر از این ابزارها برای هدایت نقدینگی است که در صورت موافقت ارکان بانک مرکزی نسبت به راه‌اندازی آن در بانک‌ها اقدام و در مورد جزئیات آن اطلاع‌رسانی می‌شود.» وی از «اوراق خزانه اسلامی» به عنوان دیگر ابزار جمع‌آوری نقدینگی، یاد کرد. اوراقی که در شورای فقهی بانک مرکزی مورد تصویب قرار گرفته و در بودجه سال جاری نیز اجازه فروش آن به دولت داده شده است.

ویژگی‌های اوراق بانک مرکزی

- نرخ بازخرید ۷۵/۱۹ درصد

- معاف از مالیات با قابلیت خرید و فروش

- اجاره به بانک‌ها برای خرید اوراق

- قابل معامله در بورس

- پرداخت سود هر سه ماه یکبار

- مدت اوراق یک ساله