گزارش
ویژگی‌های امنیتی ایران‌چک ۵۰۰ هزار ریالی
روابط عمومی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد: در ایران‌چک‌های ۵۰۰ هزار ریالی مشخصات امنیتی متعددی وجود دارد که تشخیص آنها با اندکی دقت و به آسانی امکان‌پذیر است که به شرح ذیل به آنها اشاره می‌شود:
روابط عمومی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد: در ایران‌چک‌های ۵۰۰ هزار ریالی مشخصات امنیتی متعددی وجود دارد که تشخیص آنها با اندکی دقت و به آسانی امکان‌پذیر است که به شرح ذیل به آنها اشاره می‌شود:
۱ - نخ‌های امنیتی
یکی از ویژگی‌های امنیتی که داخل کاغذ این ایران‌چک‌ها تعبیه شده، دو عدد نخ امنیتی است که مشابه یکی از آنها به نام نخ ویندو (Window) در کاغذ اسکناس‌های پنج هزار ریالی و بالاتر به کار رفته که در برخی نقاط اسکناس آن را به صورت ظاهر شده می‌بینیم و در برخی نقاط در داخل کاغذ اسکناس قرار گرفته است.
روی نخ ویندو ایران‌چک ۵0۰ هزار ریالی عدد ۵۰۰ هزار ریال نوشته شده است. این نخ به نام نخ هولوگرافیک هم موسوم بوده و در مقابل نور، تلألو خاصی دارد و شکست نوری ایجاد می‌کند. تقریبا به مشخصات هولوگرام نزدیک است ولی هولوگرام نیست.
نخ دیگری که در نزدیکی این نخ کار شده به نام نخ پنهان یا Embed است. این نخ در اسکناس‌های ۱۰۰ و ۲۰۰ تومانی در داخل خمیره کاغذ کار شده و با اشعه ماورای بنفش در رنگ‌های سبز، آبی، زرد و قرمز قابل مشاهده است.
اگر هر کدام از این دو مشخصه دارای خدشه باشد یا حتی یکی از آنها وجود نداشته باشد، قطعا ایران‌چک اصیل نخواهد بود و از دید بانک مرکزی، جعلی محسوب می‌شود.
۲ - واترمارک
مشخصه دیگری که در داخل خمیره کاغذ قرار گرفته واترمارک است. واترمارک وجه مشترک تمام اسنادی است که در سازمان تولید اسکناس و مسکوک بانک مرکزی تولید می‌شوند؛ یعنی هم در داخل اسکناس قرار گرفته و هم در کاغذ ایران‌چک. این مشخصه بسیار مهم است و اگر مردم با این مشخصه آشنایی کامل پیدا کنند به راحتی می‌توانند سندهای جعلی را از اصلی تشخیص دهند. به خصوص ایران‌چک که در آن واترمارک حکیم ابوالقاسم فردوسی به صورت سه بعدی کار شده است.
واترمارک فردوسی تعبیه شده در داخل خمیره کاغذ به قدری شفاف و روشن است که از دو طرف ایران‌چک در مقابل نور به راحتی و وضوح قابل رویت و تشخیص است.
۳ - فایبرهای فلورسنتی
الیاف فلورسنتی که در داخل کاغذ ایران‌چک‌ها به‌کار رفته از دیگر ویژگی‌های امنیتی ایران‌چک‌ها است و با قلم‌های نوری که نور فلورسنت را پخش می‌کنند و نیز با لامپ‌های UV در چهار رنگ قابل مشاهده است. ضمنا روی خود سند هم یکسری الیاف مرئی در چهار رنگ سبز، زرد، آبی و قرمز وجود دارد.
۴- طرح ایران‌چک
بقیه خصوصیت‌های امنیتی مربوط به طرح ایران‌چک‌ها است. در روی ایران‌چک‌های ۵۰ هزار تومانی طرح بارگاه حضرت امام رضا(ع)، حاشیه بالای این طرح، عدد ۵۰۰ هزار که در سمت چپ این حاشیه قرار گرفته و نیز عدد ۵۰۰ هزار که در زیر بارگاه قرار گرفته دارای مرکب برجسته هستند. همچنین نوشته ایران‌چک به فارسی و نوشته ۵۰۰ هزار ریال به صورت برجسته بوده و زبری آن زیر انگشتان دست قابل لمس است. علاوه بر این، عدد ۵۰ با یازده خط در کنار آن در سمت راست ایران‌چک طراحی شده که برجستگی زیادی دارند و دقیقا با انگشتان دست قابل تشخیص است. ارتفاع این برجستگی‌ها از ۱۵ تا ۱۱۰ میکرون است.
۵- شماره‌گذاری روی ایران‌چک
روی ایران‌چک‌ها دو نوع شماره‌گذاری وجود دارد که یک نوع آن شماره‌گذاری فارسی در بالای سمت راست ایران‌چک است و دو رقم سمت راست آن به عنوان چک‌دیجیت محسوب می‌شود. به این معنی که شماره سریال و پیش‌سریال با یک الگوریتم خاصی به هم مرتبط شده و با اعداد ثابتی حرکت می‌کنند و پس از انجام یکسری عملیات خاص ریاضی عدد خاصی حاصل می‌شود که دو رقم سمت راست آن عدد به عنوان چک دیجیت انتخاب شده است. زمانی که تمام شماره‌های قبل از این دو رقم به سیستم داده شود، از روی چک‌دیجیت مشخص می‌شود که رمز و اصالت سند چگونه است. اگر اعداد دستکاری شوند دو رقم سمت چک دیجیت مسلما تغییر خواهد کرد که نشان دهنده ثبت غیر‌واقعی اطلاعات است.
در سمت چپ (پایین) روش شماره‌گذاری دیگری انتخاب شده است که روی ایران‌چک‌های سابق هم وجود داشت، ولی استفاده چندانی از آن نشده بود، ولی الان با توجه به طرحی که بانک مرکزی برای ایران‌چک‌های بانک مرکزی داده است، این شکل شماره‌گذاری به نام MICR در پایین سمت چپ قرار گرفته است و توسط ماشین‌های MICR خوان بلافاصله تمام اطلاعات ایران‌چک وارد سیستم می‌شود و احتیاجی به وارد کردن دستی اطلاعات نیست. اطلاعات ایران‌چک پس از یکبار ورود این شماره به سیستم، در تمام شبکه بانکی قابل تشخیص خواهد بود.
۶- مرکب حرارتی
روی ایران‌چک ۵0۰ هزار ریالی لوگوی بانک مرکزی با مرکب ترمو یا حرارتی طراحی شده است. خاصیت مرکب ترمو این است که با قرار گرفتن انگشتان دست روی آن و یک مالش کوچک، طرح و لوگوی بانک مرکزی محو می‌شود و بلافاصله با کنار رفتن انگشت و قرار گرفتن طرح در دمای محیط مجددا به حالت اول بازخواهد گشت. مسلما در اسناد مشابه‌سازی شده این ویژگی قابل ارائه نیست.
۷- مرکب ضد کپی
در زیر طرح بارگاه روی ایران‌چک ۵0۰ هزار ریالی، ۴ برگ با رنگ نارنجی وجود دارد که با مرکب ضد کپی طراحی شده است. این طرح در اسناد کپی یا اسکن شده به رنگ قهوه‌ای تیره یا مشکی تبدیل می‌شود.
۸- طرح ناقص دو طرف چک
دو ویژگی دیگر که روی ایران‌چک ۵0۰ هزار ریالی کار شده و توسط مردم قابل تشخیص است به نام سیترو یا طرح ناقص دو طرف چک معروف است که در اسکناس‌های دیگر نیز موجود است. این طرح به این شکل است که بخشی از طرح در روی سند کار شده و بخش دیگر در پشت آن و با قرار گرفتن در مقابل نور به صورت کامل قابل رویت است.
از خصوصیات سیترو این است که با عبور دادن آن از دستگاه‌های مشابه‌ساز، به هیچ عنوان امکان همپوشانی طرح‌های رو و پشت که تکمیل‌کننده یکدیگر هستند وجود نخواهد داشت و با انحراف‌های عمودی و افقی در حد ۴ تا ۵ میلیمتر چاپ می‌شوند؛ بنابراین با قرار دادن سند در مقابل نور می‌توان با دقت در سیترو به عنوان یکی دیگر از ویژگی‌های امنیتی ایران‌چک اصالت سند را تشخیص داد. طرح سیترو همچنین در مرکب ضدکپی که بخش دیگری از آن در پشت سند وجود دارد به‌کار رفته است و با قرار دادن سند در مقابل نور، ۴ برگ روی سند به صورت یک گل کامل دیده می‌شود که در اسناد جعلی این طرح نیز با انحراف چاپ شده است.
۹- طرح مخفی
از دیگر ویژگی‌های ایران‌چک، طرح مخفی است که روی حاشیه بالای بارگاه در ایران‌چک ۵۰۰ هزار ریالی وجود دارد. با قرار دادن ایران‌چک ۵۰۰ هزار ریالی به صورت افقی در مقابل نور عدد ۵۰۰ هزار در حاشیه بالای بارگاه دیده می‌شود و در سمت چپ این عدد نوشته لاتین ایران‌چک (IRAN CHEQUE) دیده می‌شود.
۱۰- مرکب نامرئی
ویژگی‌هایی که تاکنون نام برده شد، توسط مردم قابل تشخیص است و به اصطلاح به آنها ویژگی‌های مردمی گفته می‌شود. ایران‌چک‌های بانک مرکزی علاوه بر این، دارای ویژگی‌های دیگری هستند که تخصصی بوده و به لامپ‌های خاص UV احتیاج دارد. در ایران‌چک‌های ۵۰۰ هزار ریالی در حاشیه پایین و بالای بارگاه مرکب فلورسنت کار شده است.
در پشت ایران‌چک‌های ۵0۰ هزار ریالی با مرکب نامرئی عدد ۵۰ نوشته شده که درست روی واترمارک قرار گرفته است و فقط با لامپ UV و تابش اشعه ماورای بنفش قابل رویت است. تشخیص این ویژگی یک کار تخصصی است که بانک‌ها امکان انجام آن را دارند.
۱۱- طراحی خطی
یک کار تخصصی دیگر که در سازمان تولید اسکناس و مسکوک انجام می‌شود این است که طراحی تمامی اسناد امنیتی با نرم‌افزارهای امنیتی اجرا می‌شود و در این کار سعی بر این است که طراحی‌ها از نوع خطی باشد. در این نوع طراحی، از خط‌های فوق‌العاده نازک در حد 1/0 میلیمتر و نازک‌تر استفاده می‌شود. تمام تصاویری که روی اسناد دیده می‌شود، خطی است و به علت نزدیکی فاصله این خطوط به هم حتی زیر اسکنرها و دستگاه‌های کپی بسیار دقیق هم قابل تفکیک نیست و طراحی خطی تبدیل به حالت نقطه‌ای می‌شود. این ویژگی با ذره‌بین با ۵ برابر بزرگنمایی قابل رویت است. تمامی طرح‌های پشت و روی ایران‌چک ۵0۰ هزار ریالی به صورت خطی و امنیتی است.
ارسال نظر