تکذیب سوء‌استفاده از ارز مرجع

عکس: آکو سالمی

گروه بازار پول - رییس کل بانک مرکزی با رد برخی اظهارات در خصوص قاچاق ارز در کشور از طریق دریافت آن با نرخ مرجع و فروش آن با نرخ آزاد توسط بعضی واردکنندگان گفت: گروه‌های دریافت‌کننده ارز با نرخ مرجع، مبلغ ارز را به صورت نقدی دریافت نمی‌کنند که بتوانند آن را با نرخ آزاد در بازار بفروشند.

در هفته‌های گذشته برخی مقام‌های مسوول در زمینه قاچاق کالا و تعدادی از نمایندگان مجلس نسبت به سوء استفاده از نرخ مرجع هشدار داده بودند. محمود بهمنی در گفت‌وگو با خبرگزاری ایرنا در واکنش به این اظهار نظرها تاکید کرد: فروش ارز مرجع در بازار آزاد

صحت ندارد.

وی با اعلام اینکه ارز این گروه‌ها به صورت نقدی در اختیارشان قرار نمی‌گیرد و پس از باز شدن ال‌سی، این ارز به حسابی مشخص واریز می‌شود، فروش ارز مرجع در بازار آزاد را امکان‌پذیر ندانست.

هم‌اکنون قاچاق ارز در کشور وجود دارد

اظهارات رییس‌کل بانک مرکزی پس از آن صورت گرفته که در روزهای اخیر برخی در داخل نسبت به چگونگی استفاده از ارز مرجع توسط برخی گروه‌ها در داخل هشدار داده بودند. در این رابطه چندی پیش فداحسین مالکی، رییس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز گفته بود: هم‌اکنون قاچاق ارز در کشور وجود دارد. وی درباره چگونگی قاچاق ارز توضیح داده بود: بخشی از ارزی که ممکن است به عنوان ارز مرجع به برخی از موسسات داده شده باشد، اگر خوب مدیریت نشود به بازار وارد می‌شود و این نوعی از قاچاق ارز است. رییس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز با این توضیحات گفت: موضوع دریافت ارز مرجع و توزیع آن در بازار آزاد و برخورد با آن در کمیته ارزی ستاد در حال بررسی است.

همچنین پیش از این خبرهایی مبنی بر تفاوت در محاسبه ارز خرید و فروش کالاهایی که ارز دولتی می‌گیرند گزارش شده بود. آن گونه که بعضی از مسوولان در این زمینه گفته بودند، برخی از تولید‌کنندگان و وارد‌کنندگان از ارز مرجع یا ارز عرضه شده در اتاق معاملات استفاده می‌کنند؛ با این حال کالای وارداتی با دلاری نزدیک به نرخ غیررسمی در بازار آزاد به دست مردم می‌رسد.

به طوری که در هفته گذشته، وزیر صنعت، معدن و تجارت نیز در این خصوص با تاکید بر اینکه برخی از واردکنندگان ارز مرجع را برای واردات کالا دریافت کرده‌، اما کالا را براساس دلار آزاد در بازار عرضه کرده‌اند، وجود رانت‌خواری در این زمینه را تایید کرد.

مهدی غضنفری با اشاره به سوء‌استفاده برخی واردکنندگان از تغییرات قیمت ارز در بازار گفته بود: براساس اولویت‌های تعریف شده به گروه‌های اقلام اساسی و دارو ارز مرجع برای واردات داده شد، اما متاسفانه برخی واردکنندگان از این رانت سوء ‌استفاده کرده و کالا را با دلار بالای ۳ هزار تومانی به مردم فروختند.

علاوه بر این، در یک ماه اخیر با شدیدتر شدن نوسانات ارزی اظهار نظرها در خصوص درآمدهای ارزی حاصل از تفاوت قیمت‌ها و نوسانات نیز شدت گرفته است. در این رابطه یک عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با اعلام اینکه دولت از ناحیه تفاوت نرخ ارز ۱۲۰۰ تومانی مندرج در بودجه و نرخ‌های بالاتر مبادلاتی، درآمد داشته است، اظهار کرد: بنابراین دولت نمی‌تواند بگوید همه ارز در اختیار را به قیمت ۱۲۰۰ تومان فروخته است، بلکه عمده این ارز به قیمت بازار فروش رفته است که کمتر از ۲ هزار تومان نبوده است. غلامرضا اسد‌اللهی گفت: در صورتی که دولت درآمدی از محل افزایش نرخ ارز داشته باشد، چون نرخ مرجع ۱۲۲۶ تومان را مبنا قرار داده قانون را اجرا نکرده است.

وی درآمدی حداقل ۲۰ هزار میلیارد تومانی را از محل این منبع درآمدی جدید برای دولت پیش‌بینی کرده بود. اظهاراتی که مورد پذیرش مسوولان دولت و بانک مرکزی قرار نگرفت.

فروش ارز مرجع در بازار آزاد صحت ندارد

در پاسخ به این ابراز نگرانی‌ها در خصوص قاچاق ارزی و رانت ناشی از تفاوت نرخ‌های ارز، محمود بهمنی که همراه هیات دولت به استان خراسان شمالی سفر کرده بود، گفت: گروه‌هایی که ارز مرجع تعلق می‌گیرند، این ارز را به صورت نقدی دریافت نمی‌کنند. وی تاکید کرد: فروش ارز مرجع در بازار آزاد صحت ندارد و این کار امکان پذیر نیست. رییس کل بانک مرکزی در ادامه گفت‌وگوی خود اضافه کرد: برای این گروه‌ها، پس از باز کردن ال سی (اسناد اعتباری)، ارز مورد نظر برای خرید کالاهایی که ارز مرجع به آن تعلق گرفته، به حسابی که مشخص شده واریز می‌شود.

گزارشی از مرکز مبادله ارزی

بهمنی در بخش دیگری از گفت و گوی خود با ایرنا در رابطه با حجم معاملات مرکز مبادله ارزی گفت: تاکنون ۸۰۰ میلیون دلار ارز با نرخ مبادله‌ای از سوی مرکز مبادلات ارزی ارائه شده است. وی افزود: توزیع ارز در مرکز مبادلات تا حد زیادی توانست از رونق بازار سیاه ارز جلوگیری کند که پس از آن نرخ ارز نیز رو به کاهش نهاد که این روند ادامه خواهد داشت.

او در ادامه اظهار کرد: هم‌اکنون ارز با نرخ مبادله‌ای در اختیار هشت گروهی که در اولویت بوده‌اند قرار گرفته و برای دادن ارز به گروه نهم نیز در حال بررسی هستیم. همچنین گزارش‌ها از منتفی شدن تخصیص ارز به کالاهای با اولویت دهم حکایت دارد. بهمنی افزود: علاوه بر گروه‌های هشتگانه، ارز با نرخ مبادله‌ای از طریق مرکز مبادلات ارزی در اختیار بیماران و دانشجویان نیز قرار می‌گیرد.

وی مسافران را از دیگر گروه‌هایی اعلام کرد که ارز با نرخ مبادله‌ای در اختیار آنها قرار خواهد گرفت. پیش از بهمنی، مهدی غضنفری حجم مرکز مبادلات ارزی را یک میلیارد دلار اعلام کرده بود. مرکز مبادله ارزی با هدف مدیریت تقاضا در بازار غیر رسمی و پاسخگویی به گروه‌های کالایی راه‌اندازی شده است که مشمول دریافت ارز مرجع نمی‌شوند. این مرکز قرار است در ادامه تبدیل به یک بازار بین بانکی شود. کارشناسان معتقدند مرکز مبادله ارزی برای موفقیت در مدیریت تقاضا باید در ادامه کار خود حداقل به ۱۰۰ میلیون دلار در تبادلات روزانه دست یابد.