توقف قیمتی در بازار ارز
توقف قیمتی در بازار
گروه بازار پول- به فاصله 12 ساعت پس از اظهارات وزیر امور اقتصادی و دارایی در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری ؛ بازار غیررسمی ارز و سکه، با برخی از اقدامات کنترلی و نبود خرید و فروش مواجه شد تا قیمت مشخصی برای انواع ارز، کشف نشود. این موضوع، قیمت دلار - به‌عنوان پایه تبدیل قیمت انواع ارز- را تا میانه‌های دیروز مبهم باقی گذاشت.
مجموعه این عوامل موجب نوعی از محافظه کاری در بازار و توقف خرید و فروش در میان صرافی‌ها شد تا جایی که اخبار متناقضی از قیمت انواع ارز در میان صرافی‌ها منتشر می‌شد که خود بر سردرگمی دو طرف عرضه و تقاضا اضافه می‌کرد. شرایط تا پایان روز کاری گذشته به گونه‌ای پیش رفت که بسیاری از ارزهای مورد تقاضا با عدم فروش از سوی دارندگان ارز مواجه بود تا عملا هیچ نرخ معتبر و مشخصی در میان صرافی‌ها و حتی دلالان ارز، به کار گرفته نشود. از این رو قیمت‌هایی که در جدول نرخ ارز در بازار آزاد در این صفحه دیده می‌شود نیز از این شرایط تاثیر پذیرفته و تخمین وضعیت بازار است. بازاری که بر اساس گزارش خبرگزاری رسمی کشور به دلیل وجود هیجان روز کم رونقی را پشت سر گذاشت. احمد کریمی دبیرکل جامعه اصناف و بازار در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر درباره تعطیلی بخشی از بازار تهران گفت: بازاریان برای حفظ امنیت بازار و اینکه اوضاع بهم نریزد ناچار شدند مغازه‌های خود را ببندند. کریمی اصفهانی تاکید کرد: به محض برقراری امنیت بازاریان کار خود را از سر خواهند گرفت.
در این میان، شامگاه سه‌شنبه، شمس‌الدین حسینی وزیر امور اقتصادی و دارایی نیز بازار غیررسمی کنونی ارز را «بازار مکاره و سرشار از سفته بازی» خواند و وعده داد که «با کمک مرکز مبادلات ارزی، این بازار جمع خواهد شد.» مرکز مبادلات ارزی نزدیک به 10 روز پیش در یکی از ساختمان‌های وزارت صنعت و تجارت با هدف پاسخگویی به نیاز ارزی واردکنندگان در اولویت‌های کالایی 3 تا 5 راه اندازی شده و قرار است به زودی ارز دانشجویی نیز در این مرکز عرضه شود. نرخ ارز در این مرکز هر روز از سوی بانک مرکزی با فرمول خاصی تهیه و اعلام می‌شود و به مراتب کمتر از نرخ بازار آزاد ارز است. تاکنون و بر اساس آخرین آمار اعلام شده، ثبت سفارش‌های انجام گرفته در این مرکز تا 655 فقره رسیده است و به گفته بانک مرکزی تاکنون بیش از 180 میلیون دلار در این مرکز ارز فروخته شده است. بانک مرکزی، نرخ دلار مبادله‌ای در اتاق ارز را برای داد و ستدهای دیروز، 26 هزار و 720 ریال اعلام کرد که معادل نرخ دو روز گذشته است. همزمان با ثبات بیشتر نرخ ها، تنها یورو شاهد افزایش قیمت است و لیر ترکیه نیز تنها ارزی است که دیروز با افت قیمت مواجه شده است.
به گفته مدیر اداره مرکز مبادلات ارزی تعداد بانک‌های عامل در مرکز مبادلات ارزی افزایش یافته و به مرور بانک‌های دیگری نیز اضافه خواهند شد.
غلامرضا قاسمی در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: در حال حاضر بانک‌های کشاورزی، ملت، تجارت، اقتصاد نوین، توسعه صادرات، پارسیان، پاسارگاد، سامان، سپه، رفاه، کارآفرین، مسکن و بانک ملی در این مرکز حضور دارند. وی اظهار کرد: سعی می‌کنیم از بانک‌های صادرات، صنعت و معدن، سرمایه و پست بانک نیز دعوت کنیم که در مرکز حضور پیدا کنند. قاسمی در ادامه گفت: بانک‌های کوچکی نیز وجود دارند که در تلاشیم با ایجاد فضایی آنها را هم دعوت کنیم که در این مرکز حضور پیدا کنند. مدیر اداره مرکز مبادلات ارزی اظهار کرد: این مرکز در حال حاضر و کماکان پاسخگوی متقاضیان اولویت‌های 3، 4 و 5 است که متقاضیان ارز با اولویت‌های یاد‌شده باید با در دست‌داشتن فرم سفارش به مرکز مبادلات ارزی مراجعه کنند.
شرایط بازار در هفته‌ای که گذشت
نگاهی به نوسان قیمت انواع ارز در بازار غیر رسمی نشان می‌دهد که در میانه هفته، بالاترین میزان قیمت انواع ارز در بازار رخ داده است. چنانکه در روز دوشنبه، قیمت دلار، یورو و پوند در بازار به ترتیب 7/22 درصد، 1/16 درصد و 9/15 درصد نسبت به روز یکشنبه افزایش داشته است. این نوسان قیمتی در روز سه شنبه کاهش پیدا کرده و قیمت‌ها سقوط نسبی داشته است.
خرید ارز در بانک‌ها به نرخ اتاق مبادلات ارز
همزمان با تحولات جدید ارزی، سخنگوی مرکز مبادلات ارزی دارندگان و متقاضیان ارز نیز گفت:خرید ارز به صورت اسکناس به نرخ مبادله‌ای یا نرخ غیر مرجع که روزانه توسط بانک مرکزی اعلام می‌شود در شبکه بانکی کشور(بانک‌های خصوصی و دولتی) مجاز است یعنی بانک‌های کشور می‌توانند به نرخ غیرمرجع یا نرخ مبادله‌ای که اعلام می‌شود نسبت به خرید اسکناس اقدام کند.
صمد کریمی در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان این مطلب افزود: فروش ارز هم به نرخ مبادله‌ای اعلامی از سوی بانک مرکزی به علاوه حداکثر یک درصد کارمزد به مصارف خدماتی از محل منابع ارزی حاصل مندرج در بند یک بخشنامه‌ای که به بانک‌های کشور ابلاغ شده و همچنین منابع ارزی آنها بلامانع است.
کریمی در ادامه ابراز کرد: در بخشنامه‌ای که در تاریخ چهارم مهرماه به بانک‌ها ابلاغ شد آنها می‌توانند به خرید و فروش اسکناس و حتی حواله بانرخ مبادله‌ای یا نرخ غیرمرجع بانک مرکزی اقدام کنند.
وی تاکید کرد: در مرکز مبادلات ارزی به هیچ عنوان مبادلات فیزیکی ارز (اسکناس) انجام نمی‌شود.
کریمی آزاد گفت: با ورود ارز سایر صادر‌کنندگان غیرنفتی و همچنین صندوق توسعه ملی به این بازار مطمئنا شاهد افزایش حجم مبادلات و عمق‌بخشی به این بازار خواهیم بود و این موضوع در نهایت تاثیرات مثبت خود را خواهد داشت.
سخنگوی مرکز مبادلات ارزی دارندگان و متقاضیان ارز پیش از این نیز گفته بود: وقتی در اقتصادی سهم عمده‌ای از بازار ارز را بازار بین‌بانکی تامین می‌کند و بازار آزادی که وجود دارد با سهم کمتری فعالیت می‌کند بنابراین پیش‌بینی ما این است که تاثیر این بازار در قیمت کمتر خواهد بود چون سهم کمتری را دارد.وی افزود: در آینده شاهد ثبات در بازار ارز خواهیم بود و طبیعی است بعد از ایجاد ثبات طبیعتا با کنترل شوک‌های خارجی اقتصاد می‌توانیم شاهد روند نزولی نرخ ارز در بازار باشیم.
دلیل نوسان ارزی چیست؟
طی یکی دو هفته گذشته بسیاری از کارشناسان اقتصادی درصدد پاسخ به این سوال برآمده اند که دلیل نوسان اخیر در بازار ارز چیست؟
دکتر مسعود نیلی اقتصاددان در این باره معتقد است: «بخشی از این موضوع مربوط به عوامل غیراقتصادی می‌شود که تاثیر آن قابل توجه است و آن را نمی‌توان نادیده گرفت.» به گفته وی «بخشی دیگر از این بحران مربوط به رشد خیلی بالای حجم نقدینگی در سال‌های اخیر و افزایش واردات نسبت به تولید در سال‌های اخیر است.» این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: «با توجه به این دو مساله تغییرات روی داده در نرخ ارز کاملا با شرایط مذکور سازگار است. لذا اصلاح شرایط کنونی بستگی دارد به اینکه آن دو عاملی که ذکر شد، آیا هر دو یا یکی از آنها قابل تغییر هستند یا خیر؟» وی ادامه داد: «اگر شرایط غیراقتصادی را داده شده تلقی بکنیم، شرایط اقتصادی با کنترل رشد حجم نقدینگی و ایجاد یک بازار روان ارز- بازاری که در آن اختلالات دولت در حداقل باشد- می‌توان کاری کرد که اگر نرخ ارز روند صعودی دارد، حداقل یک روند پرنوسان نباشد.»
اما راه حل نوسان فعلی بازار چیست؟ بانک مرکزی در ۹ ماه گذشته، با توجه به تحولات ارزی، راهکارهای بسیاری را آزموده است. اما نوسان قیمت همچنان ادامه دارد. دکتر محمد طبیبیان رییس سابق موسسه عالی بانکداری در این باره به سایت «فرارو» گفت: «اکنون جریان‌های مختلف به هم پیوسته است که این وضعیت را بوجود آورده اند. یکی بحث مالی دولت و هزینه‌ها است، عامل دوم افزایش نقدینگی و افزایش اعتبارات بانکی است که با دخالت در مکانیسم‌های بانک‌ها و تخصیص منابع بانک‌ها از طریق اداری و دستوری موجب افزایش نقدینگی شد.»
بهاءالدین حسینی هاشمی معتقد است: اگر اتاق مبادلات ارزی ایجاد نمی‌شد نرخ دلار بیش از این افزایش می‌یافت؛ به گفته او همین که این اتاق توانسته آهنگ رشد قیمت را کند نماید، یعنی اثر مثبتی در بازار داشته است. حسینی هاشمی در گفت‌وگو با فارس اظهار کرد: بهترین راهکار برای کاهش نرخ ارز پذیرش واقعیت قیمت ارز و قدرت برابری خرید دلار و ریال است. وی با بیان اینکه یک فرمول ساده برای تعیین نرخ ارز وجود دارد، گفت: تورم داخلی منهای تورم خارجی، نرخ ارز را تعیین می‌کند حال اگر تورم داخلی را 25 درصد و نرخ تورم خارجی را 5 درصد در نظر بگیریم و این دو را از یکدیگر کسر کنیم به نرخ 20 درصد می‌رسیم. به گفته وی، اگر در سال به عنوان مثال 20 درصد از ارزش پول ملی کاسته می‌شد به این ترتیب شوک و فشار ناگهانی به یکباره به بازار تحمیل نمی‌شد. این کارشناس مسائل پولی و بانکی گفت: اگر این 20 درصد به تدریج از پول ملی کاسته می‌شد مردم می‌توانستند خود را با آن منطبق کنند و درآمدها نیز متناسب با آن افزایش می‌یافت. آنچه اکنون رخ داده، درآمدها ثابت مانده و نرخ ارز و قیمت‌ها چندین برابر شده‌اند. وی با بیان اینکه در شرایط فعلی و تحولات بازار، دارندگان
تعهدات ارزی و همچنین بانک‌هایی که سپرده ارزی اخذ کرده و با تبدیل آن به ریال، دارایی آنها در حال حاضر پاسخگوی میزان بدهی‌شان نیست، دچار صدمه و زیان شدید شده‌اند. حسینی هاشمی گفت: بانک‌هایی که تا پیش از تحولات فعلی بازار، ناشی از تاثیر نرخ ارز ترازشان مثبت می‌شد، اکنون ناشی از نرخ ارز ترازشان منفی شده است.
ارسال نظر