در فاصله ۵۰ روز به پایان سال
سرعت «شتاب و شاپرک» کند شد
گروه بازار پول - همزمان با دور جدید واریز یارانه نقدی به حساب سر پرست خانوار، موجی از اختلال در شبکه شتاب به وجود آمده که ادامه آن به دستگاه‌های کارتخوان کشیده شده است. همزمان گزارش‌های میدانی از سطح شهر نشان می‌دهد که برخی از واحدهای صنفی، ترجیح می‌دهند بدون دستگاه‌های کارتخوان کار کنند و در بسیاری از این واحدها جمله «دستگاه کارتخوان نداریم» یا «کارتخوان خراب است» جلب نظر می‌کند. اختلال در شبکه «شتاب» و «شاپرک» در شرایطی به وجود آمده است که در روزهای پایانی سال خرید و فروش در بازار به اوج خود می‌رسد. اختلال در شتاب
در چند ماه گذشته گزارش‌های بسیاری از سوی خبرگزاری‌ها در مورد اختلال در شبکه شتاب بانک‌ها همزمان با روز واریز یارانه‌های نقدی منتشر شده است. بانک مرکزی می‌گوید که «مراجعات زیاد» موجب بروز اختلال در شبکه پرداخت همزمان بانک‌ها می‌شود؛ اما گزارش‌ها نشان می‌دهد که در بسیاری موارد، شبکه شتاب به طور کامل «قطع» می‌شود تا خیلی از مراجعات مردم به بانک‌ها یا خودپردازها و حتی دستگاه‌های کارتخوان فروشگاهی بی‌نتیجه بماند. البته مسوولان بانک مرکزی این مشکل قطعی‌های شبکه شتاب را «محدود و موقتی» عنوان کرده و آن را «مشکلی جدی» نمی‌دانند.
این مشکل «نه چندان جدی» در روزهای اخیر هم تکرار شد. بر اساس مشاهدات میدانی از شطح شهر تهران، واریز یارانه‌ها، شبکه شتاب بانکی را به شدت مختل کرده است. خبرگزاری دولت، «ایرنا» نیز از اختلال گسترده و قطع ارتباط بسیاری از عابر بانک‌ها و پایانه‌های فروش در روز گذشته خبر داده است. «ایرنا» به نقل از « بسیاری از فروشندگان» اضافه کرده که «از دو روز قبل ارتباط دستگاه‌های پایانه فروش فروشگاه‌ها با بانک‌ها قطع بوده و این اختلالات سبب شده تا تعداد زیادی از مشتریان سرگردان شوند.» به نوشته این خبرگزاری « قطع ارتباط شبکه شتاب موجب تشکیل صف‌های طولانی مقابل خودپردازها شده که در برخی از مواقع نیز این دستگاه‌ها با قطعی مواجه می‌شوند.» تا جایی که «اختلال این شبکه به میزانی است که حتی مراکز دولتی و شهرداری‌ها که در گذشته از طریق پایانه‌ها خدمات خود را ارائه می‌کردند دیگر این امکان را ندارند.»
خبرگزاری «فارس» نیز در گزارشی با عنوان «شتاب از شتاب افتاد» عنوان کرده است: همزمان با پرداخت یارانه بهمن‌ماه اکثر دستگاه‌های خودپرداز و شتاب در اردبیل از شتاب واقعی افتاد. به نوشته این خبرگزاری «در صفی که در اکثر خیابان‌ها و معابر شهر اردبیل به رغم هوای سرد و برفی ناظر آن بودیم صف‌های طولانی برای گرفتن وجه نقد از دستگاه‌های خودپرداز بود که این اوضاع و احوال به شدت مردم را آزرده‌خاطر کرده است.» این خبرگزاری اضافه کرده است: « اکثر دستگاه‌های خودپرداز بانک‌ها در این روز تعطیل کارآیی خود را از دست داده‌اند و به جرات می‌توان گفت ۷۰ درصد دستگاه‌های خودپرداز اردبیل کارآیی نداشته و در این روز تعطیل هیچ دستگاهی نیز پاسخگوی رفع مشکلات دستگاه‌های خودپرداز نیست.»
با این همه؛ ناصر حکیمی مدیرکل فناوری اطلاعات و ارتباطات بانک مرکزی اختلالات اخیر شبکه شتاب را به دلیل تعمیرات عنوان کرده و به خبرگزاری جمهوری اسلامی گفته است: «این تعمیرات باید در پایان دی ماه و اوایل بهمن‌ماه در شبکه شتاب انجام می‌شد تا این شبکه برای اسفند ماه که ماه پایانی سال است آماده باشد.» به گفته وی «تغییرات در شبکه شتاب با برخی اختلالات همراه است و به همین دلیل توفقی در سیستم ایجاد شده است.»
اختلال در کارتخوان
محدوده اختلال به شبکه شتاب ختم نمی شود و روز گذشته بسیاری از واحدهای صنفی از اختلال در دستگاه‌های کارتخوان خبر می‌دادند. برخی از بازاریان در تهران از اختلال در دستگاه‌های کارتخوان فروشگاهی خبر می‌دهند. این اختلال همراه با نزدیک شدن به پایان سال مشکلاتی را برای فعالان اقتصادی خرد ایجاد کرده است. سایت «جوان آنلاین» در این باره به نقل از « تعدادی از عمده فروشان در بازار آهنگران تهران» گزارش داد: « این اختلال از هفته پیش شروع شده و دستگاه‌های کارتخوان فروشگاهی(pos) تنها با کارت بانکی خود دستگاه عملیات پرداخت را انجام می‌دهد. در این حال مشتریانی که کارت بانکی مثلا بانک ملی را دارند تنها می‌توانند از دستگاه کارتخوان بانک ملی در فروشگاه‌های این بازار استفاده کنند.» بازاریان معتقدند که از زمان طرح «شاپرک» و نزدیک شدن به خرید و فروش پایان سال مشکلات دستگاه‌های کارتخوان دو چندان شده است. محمدی یکی از فعالان بازار آهنگران در این باره می‌گوید: «سه دستگاه کارتخوان بانک‌های ملت، صادرات و اقتصاد نوین در مغازه دارم اما وقتی یک مشتری کارت بانک ملی را ارائه می‌کند مجبور هستم که به سایر مغازه‌ها مراجعه کنم و عملیات خرید و پرداخت را در دستگاه کارتخوان ملی همسایه‌ام انجام دهم. این امر موجب سردرگمی و کندی کار خرید و فروش در این بازار به صورت نمونه شده و اگر معضل در سایر مکان‌ها هم وجود داشته باشد نشان از اختلال طرح شاپرک دارد.»
همزمان بسیاری از واحدهای صنفی ترجیح داده‌اند دستگاه‌های کارتخوان را جمع آوری و تنها از پول نقد برای معاملات خود استفاده کنند. اتفاقی که پس از اقدامات بانک مرکزی برای گسترش خرید الکترونیک از طریق دستگاه‌های POS در نوع خود بی سابقه است. صاحبان این واحدهای صنفی می‌گویند که «از زمان اجرای طرح شبکه پرداخت الکترونیکی موسوم به شاپرک، اختلال در وضعیت دریافت وجه از طریق دستگاه‌های کارتخوان، به اوج خود رسیده است و به همین دلیل ترجیح می‌دهند که در آستانه سال نو و همزمان با روزهای پایانی سال از پول نقد برای معاملات استفاده کنند.»
مهدی شهیدی مدیر یکی از شرکت‌های ارائه‌دهنده سرویس‌های پایانه‌های فروشگاهی در گفت‌وگو با خبرگزاری «تسنیم» در این باره می‌گوید: «عوامل مختلفی در ایجاد این اختلال نقش داشتند که مهم‌ترین آنها بانک صادر‌کننده کارت است.»
به گفته وی «ضعف در نرم افزار و عدم توانایی در ارائه سرویس متناسب با تعداد کارت‌های صادر شده یا پایانه‌های فروشگاهی باعث کندی در پاسخگویی به مشتریان شده است.»
رییس هیات‌مدیره پرشین سوئیچ گفت: «در روزهای ابتدایی بهمن ماه شاهد افزایش تراکنش‌های غیر مالی مثل درخواست موجودی بودیم. برای جلوگیری از ایجاد ترافیک بیشتر شاپرک در یک اقدام منطقی و سیستمی به تمامی شرکت‌های PSP تکلیف کرد تا سرویس اعلام موجودی را به صورت مقطعی قطع کنند تا بار شبکه کاهش پیدا کند و سایر خدمات مانند پرداخت بهتر انجام شود. به این ترتیب محدودیت موقتی اعمال شده بر درگاه‌های مختلف مثل موبایل پیمنت و پوز برای اعلام مانده و موجودی قدری از بار شبکه کاست و به تراکنش‌های واقعی اجازه سرعت بیشتری داد.»
وی با تاکید بر این مطلب که شاپرک هیچ گونه اشکالی در شبکه نداشته و در حال اجرای وظایف خود است افزود: «همان طور که قبلا هم اعلام شده صدور رسید از دستگاه پایانه فروشگاهی؛ یعنی تراکنش موفق بوده، اما در صورت عدم دریافت رسید اگر وجه از حساب مشتری کسر شده باشد ظرف مدت یک تا ۷۲ ساعت به حساب برگشت داده خواهد شد و در صورتی که مشتری از سرویس پیامک بانکی بهره‌مند باشد از طریق پیامک، برگشت وجه از سامانه به اطلاع او خواهد رسید.»
رییس هیات‌مدیره پرشین سوئیچ ادامه داد: «بانک‌هایی که پیش‌بینی‌های لازم برای مواجهه با ترافیک زمان پرداخت یارانه‌ها و ترافیک شب عید را از قبل داشتند به هیچ عنوان دچار مشکل نشدند.»
به گفته وی «سال‌های قبل نیز در روزهای پایانی سال شاهد بروز اختلال و کندی در شبکه شتاب بودیم و حضور شاپرک در سیستم باعث بروز اختلال نشده است و برعکس برخی مطالب بیان شده در صورت نبود شاپرک شاید شرایط بدتر نیز می‌شد.»
ارسال نظر