رییس کل بانک مرکزی خبر داد:
برنامه جدید بانک مرکزی برای کاهش قیمت‌ها
محمود بهمنی، رییس کل بانک مرکزی ایران در گفت‌وگوی تفصیلی با ایلنا به بیان برنامههای خود در روزهای پایانی سال و نیز اهم برنامههای اجرا شده از زمان ریاست تاکنون پرداخت و اولویتهای بسیاری برای مدیریت نظام پولی و بانکی برشمرد.
محمود بهمنی، رییس کل بانک مرکزی ایران در گفت‌وگوی تفصیلی با ایلنا به بیان برنامههای خود در روزهای پایانی سال و نیز اهم برنامههای اجرا شده از زمان ریاست تاکنون پرداخت و اولویتهای بسیاری برای مدیریت نظام پولی و بانکی برشمرد.
آثار تقسیم‌بندی تسهیلات یک سال بعد
بهمنی با اشاره به اینکه تولید در اولویت پرداخت تسهیلات بانکها قرار دارد، ابراز داشت: در بسته سیاستی سال آینده بر روی بخشهای اقتصادی کارهای زیادی انجام دادیم، به عنوان مثال در برنامه چهارم سهم بخش کشاورزی از تسهیلات بانکی 25درصد در نظر گرفته شده بود که این موضوع در بسته سیاستی سال آینده برای بخش صنعت 33درصد و برای بخش صادرات 7درصد در نظر گرفته شد. این در حالی است که در سالهای گذشته 25درصد تکلیف بخش کشاورزی بود و بقیه میتوانست به بخشهای واسطهگری وارد شود.وی در خصوص تاثیر این مکانیزم بر بخش تولید گفت: اثر این تقسیم‌بندی در شش ماه تا یک سال بعد مشخص می‌شود و در شش ماه بعد میتوان تاثیربخشی تسهیلاتی را که مثلا در بخش صنعت رفته و باعث رشد تولید شده است، دید.
سقف سود سپرده‌ها را بستیم
وی در خصوص تعیین سقف برای سپرده‌گذاری در بانکها ابراز داشت: منابع ما در گذشته به سوی منابع کوتاهمدت ورود کرده بود. دلیل این مساله این بود که نرخ ذخیره قانونی در سپرده‌های جاری و یک ساله و پنج ساله 17درصد بود. این کار ریسک بانک را بالا میبرد. ما این ساختار را اصلاح کردیم.
رییس بانک مرکزی در پاسخ به این سوال که با وجود درنظرگیری سقف برای سپرده‌ها عملا باز هم به سپرده‌ها از ۱۵ تا ۱۹درصد سود پرداخت می‌شود، گفت: ما سقف را بستیم. سال گذشته ۲۰ تا ۲۲درصد هم سود سپرده میدادند الان هیچ بانکی چه دولتی، خصوصی و سایر موسسات اعتباری نمیتواند بیش از ۱۹درصد سود بپردازد، این سقف اکنون بسته شده است.وی با بیان اینکه امکان بازدهی بانکهای خصوصی بیشتر از بانکهای دولتی است، گفت: دلیل این است که بانکهای خصوصی راحتتر میتوانند مابهالتفاوت نرخ سود را بپردازند اما بانکهای دولتی نمیتوانند این کار را بکنند و اینجاست که رقابتها مشخص می‌شود. رییس بانک مرکزی ابراز داشت: منتقدان میگویند چرا این کار را میکنید؟ پاسخ من این است چون بانکهای خصوصی آزادی عمل گرفتهاند و ما این ابهامات را سال آینده در بسته سیاستی برطرف میکنیم.وی در خصوص بانکداری اسلامی‌نیز اظهار داشت: همانطور که مقام معظم رهبری تاکید کردند، برنامه ما حرکت به سوی بانکداری اسلامی‌است که قطعاً بازدهی بهتری برای سپردهگذاران خواهد داشت، در این رابطه یکی از اقدامات بانک مرکزی حفظ ارزش پول و ایجاد توازن در تراز
پرداختها است.
نرخ سود سپرده باید بیشتر از نرخ تورم باشد
بهمنی افزود: برای حفظ ارزش پول ملی نباید اجازه دهیم که ارزش پول سپردهگذاران کاهش یابد. البته باید نرخ تورم را هم در نظر داشت. رییس بانک مرکزی با اشاره به ضرورت ملحوظ کردن نرخ تورم در پرداخت سود به سپرده‌ها، تصریح کرد: کسی که از تسهیلات با نرخ سود ۱۲درصدی استفاده می‌کند تا نرخ ۱۹درصد حداقل ۷درصد از دولت یارانه میگیرد یا اگر سپرده متعلق به مردم باشد، از جیب مردم این ۷درصد تامین می‌شود. سوال من این است که چرا باید چنین باشد؟ باید تعادل برقرار باشد. وی خاطرنشان کرد: همیشه باید نرخ سپرده بیشتر از نرخ تورم باشد. هیچ وقت نباید نرخ سود سپرده پایین‌تر از تورم باشد. در غیراین‌صورت مثل این می‌ماند که خودمان اجازه بدهیم ارزش پولمان پایین بیاید.
بحران غرب به کمک ما آمد
بهمنی به برنامههای بانک مرکزی برای کاهش تورم اشاره کرد و گفت: یکی از اقداماتی که در ذهن دارم این است که تورم پایین بیاید، مهرماه نرخ تورم ما ۴/۲۹درصد بود و ما بسیار نگران بودیم، البته بحران اروپا و آمریکا کمی به کمک ما آمد چون تورم وارداتی به دلیل بحران کم شد و این کاهش به ما هم اثر کرد.
رییس بانک مرکزی تصریح کرد: تا پایان آبان ماه 5/1درصد تورم ما کاهش یافت. آذرماه به 3/1درصد کاهش رسیدیم و امروز تورم نقطه به نقطه حدود 5/2درصد کاهش یافته است.
وی با بیان اینکه میانگین تورم ما به ۲۵درصد رسیده است، گفت: البته دو ماه دیگر هم در پیش داریم، در مهرماه پیش‌بینی ۲۳درصد داشتم اگر روند عادی باشد همین حدود برای سال جاری بدست میآید. البته چون در دوماه آخر پول تزریق می‌شود اگر بتوانیم با انگیزهای بیشتر بخشی از این نقدینگی را جابجا کنیم، اقدام موثری را انجام دادیم.
انتشار اوراق سرمایهگذاری برای کنترل نقدینگی
رییس بانک مرکزی در خصوص کنترل نقدینگی ابراز داشت: ما برنامه انتشار اوراق سرمایهگذاری را در برنامه داریم که با نرخ ۱۹درصد واگذار کنیم، اگر هم کسی در میانه راه آن را ابطال کرد سود را تبدیل به ۱۶درصد میکنیم.
وی افزود: این پول نزد سیستم بانکی میآید و وزارت نیرو و یا هر وزارتخانه دیگری که نیاز به اوراق برای پیشبرد عملیات عمرانی دارد وقتی برای دریافت پول برای انجام پروژه میآید، با پول جدیدی در اقتصاد مواجه نمیشود، زیرا پول از جامعه جمع شده و مجددا تزریق می‌شود.
بانک مرکزی برای کاهش قیمت‌ها برنامه دارد
وی به برنامه اقتصادی جدید بانک مرکزی برای کاهش قیمت‌ها اشاره کرد و گفت: مفاد این برنامه را در بهمن ماه اعلام خواهیم کرد، این اقدام شدیدا در قیمت‌ها اثرخواهد گذاشت و مکمل همه برنامههای ما است. بهمنی ابراز داشت: بازار حتما نسبت به این حرکت واکنش نشان خواهد داد، همان گونه که سال گذشته در بهمن ماه با افزایش قیمت سکه مواجه شدیم و بلافاصله سکه را در اختیار بانکها قرار دادیم و قیمت تا حدود زیادی کنترل شد.
وی افزود: این سیاست در مورد مسکن هم صادق است، در حال حاضر بخش مسکن راکد است و پولها منتظر روزنه هستند، مثلا اوراق مشارکت با سود ۱۹درصد دیگر به بانکها برنمیگردد.
وی با بیان اینکه از ابزارهای بانکی برای کنترل نقدینگی بیش از یک دوره کوتاه نمیتوان استفاده کرد، گفت: وقتی تزریقی برای سرمایه در گردش میکنید نقدینگی را بالا میبرد اگرچه باعث رونق تولید می‌شود اما تا تولید وارد اقتصاد شود زمان میبرد، بنابراین در این فاصله وظیفه بانک مرکزی این است که سیاست میانمدت یا کوتاهمدتی را اجرا کند.
وی خاطر نشان کرد: نیاز است در این راستا هم برای نرخ تورم و هم حفظ ارزش پول برنامهریزی کرد، فرض براین است که سایر عوامل اقتصادی در این دوره تغییر نکند. اما اگر یک عامل اقتصادی تغییر کند یا مسایل دیگری پیش بیاید در آن صورت باید تدابیر دیگری اندیشید.
رییس بانک مرکزی ابراز داشت: مسایل اقتصادی ریاضی نیست که از قبل جواب آن مشخص باشد. گاهی در یک موضوع اندیشههای فریدمن جواب می‌دهد گاهی کینزیها پاسخ را میدانند و گاهی هیچ کدام از تئوریها جواب نمیدهد بلکه این بازار است که پاسخ را دارد بنابراین در این شرایط باید با توجه به شرایط کنترل کرد.
ریسک بیشتر کشورهای حاشیه خلیج فارس
وی به ضرورت سرمایهگذاری خارجی در ایران اشاره کرد و در پاسخ به این سؤال که چگونه ایران به عنوان یک کشور با ریسک بالا میتواند پذیرای سرمایههای خارجی باشد، گفت: کشورهای حاشیه خلیج فارس امروز ریسک بالاتری از ما دارند. همیشه بین بد و بدتر و بدترین، بد خوب است. اگر منابع به کشورهای حاشیه دبی میرود به این دلیل است که زمانی بازار مسکن در این منطقه رونق داشت، امروز این رونق به یک سوم رسیده است.
وی خاطر نشان کرد: ما شواهدی داریم که نشان می‌دهد بانک مرکزی برای پیشگیری از این کار بخشنامهای منتشر کرد که متاسفانه اطلاعرسانی خوبی در این رابطه صورت نگرفت.
بهمنی ابراز داشت: ما اعلام کردیم هرکس سرمایهای ولو سرمایه پایین به ایران بیاورد و سپرده‌گذاری ارزی کند، به او سود قابل توجهی می‌دهیم. آن ایرانی هم که در خارج از کشور است میتواند سرمایهاش را بیاورد و استفاده کند.
وی افزود: اگر خدای ناکرده ریسک ما بالا است و ریسک آن کشورها هم بالا است امنیت در ایران بیشتر است، در حال حاضر ریسک اروپا و آمریکا شدیدا بالا است. احتمال بحران در این کشورها هنوز هم وجود دارد در حالی که در کشور ما احتمال بحران وجود ندارد.
پیش‌بینی افزایش شدید قیمت‌ها در جهان
رییس بانک مرکزی با ارائه یک پیش‌بینی، تصریح کرد: من یک پیش بینی انجام میدهم، آن را به خاطر بسپارید و آن را یادداشت و ثبت کنید، همانگونه که در خرداد ماه پیش‌بینی کردم که بعد از شش ماه بحران در اروپا و آمریکا رخ می‌دهد اکنون هم براساس اطلاعات موجود از اقتصاد دنیا پیش‌بینی میکنم که قیمت‌های جهانی طی شش ماه آینده به شدت افزایش خواهد یافت. یعنی یک بحران تورمی‌رخ می‌دهد ،امروز بحران رکودی رخ داده و به زودی بحران تورمی‌به دلیل تزریق نقدینگی اتفاق خواهد افتاد، چرا که تزریق نقدینگی بیرویهای در این کشورها صورت میگیرد.
وی افزود: این بحران از مرزهای آنها خارج خواهد شد چون پول آنها جهان‌شمول است، بنابراین وقتی پول خارج می‌شود مثل ظرفی است که پر نمیشود و از سوراخهایی دیگر به دیگر ظرفها منتقل می‌شود، این تزریق نقدینگی فقط افزایش حجم پول آنها نیست بلکه افزایش حجم پول دنیا است.
بهمنی خاطر نشان کرد: آمریکا مشکلات اقتصادی خود را با دنیا تقسیم کرد که اگر این کار را نمیکرد نمیتوانست دوام بیاورد. وقتی دو‌هزار میلیارد دلار کسری بودجه دارد در این صورت چگونه باید آن را مهار کند. ضمن اینکه واحدهای صنعتی آن دچار رکود شده و قیمت‌ها کاهش یافته است. در شرایط رکود، قیمت کاهش و عرضه کاهش مییابد بعد از مدتی تقاضای جهانی با این عرضه تعادل ندارد و قیمت‌ها شروع به بالا رفتن می‌کند بحران جهانی ۱۹۲۹ دقیقا همین بود. اول کارخانهها تعطیل شد تولیدات کاهش یافت. کار به جایی رسید که یک دلار معادل یک میلیون مارک شد؛ زیرا کالایی تولید نمیشد.
جبران کسری بودجه با نفت 5/37دلاری
وی در پاسخ به این سوال که سال آینده به دلیل کاهش بهای نفت درآمدهای ما کفاف هزینههایمان را نمیدهد در آن صورت پیش بینی شما برای درآمدهای ارزی چیست؟ گفت: ما فکر میکنیم اگر روند به این ترتیب پیش برود، با نفت ۵/۳۷دلار در هر بشکه( در صورت تصویب و اجرا) میتوانیم کسری این میزان را در صورتی که قیمت نفت پایین‌تر از این رقم بیاید، از این محل جبران کنیم. اگر بر فرض از رقم مورد پیش بینی بیشتر درآمد کسب کردیم این رقم به حساب ذخیره واریز می‌شود.
کشور هیچ بدهی خارجی ندارد
وی در پاسخ به این سوال که عدهای معتقدند با حساب تعهدات ظاهرا موجودی حساب ذخیره‌ارزی منفی است. آیا پولی در ذخیره‌ارزی موجود است یا خیر؟ گفت: این‌گونه نیست. ما دو نوع حساب داریم. یک حساب ذخیره‌ارزی و دیگری ذخیره‌ارزی بانک مرکزی، وقتی دولت نفت میفروشد ارز آن را به بانک مرکزی میفروشد و ریال دریافت می‌کند، بنابراین دولت در قبال ارز خود ریال دریافت کرده است و این ارز ذخیره کشور است. اینجا دیگر بحث تفاوت دارد و رقم قابل توجهی است.
وی با بیان اینکه بانک مرکزی فقط امانتدار حساب است و دولت با اجازه مجلس میتواند از این حساب برداشت کند، گفت: باید بخشی از این حساب به عنوان تسهیلات در اختیار بخش خصوصی قرار گیرد.
رییس بانک مرکزی اظهار داشت: در حال حاضرکشور هیچ بدهی خارجی ندارد و این امتیازخوبی برای ما است؛ چراکه همین کشورهای منطقه رقمهای بالایی بدهی دارند، مطمئن باشید رقم این حساب مثبت است.
برداشت از ذخایر، خط قرمز بانک مرکزی
وی در پاسخ به این سوال که آیا تاکنون دولت از منابع این حساب ذخایر بانک مرکزی برداشت داشته است یا خیر؟ گفت: دولت نمیتواند این کار را انجام دهد و بانک مرکزی از محل منابع ذخایر ارزی کشور حتی یک دلار را هم نمیتواند به دولت بپردازد؛ چرا که دولت یک بار پول خود را گرفته است دوباره که نمیتواند این کار را بکند، این خط قرمز ما است، پنجاه سال دیگر هم از من بپرسند همین را میگویم که برداشت از ذخایر بانک مرکزی خط قرمز بانک مرکزی است.
رییس بانک مرکزی در پاسخ به این سوال که ظاهرا همین خط قرمز موجب برکناری ابراهیم شیبانی شد، گفت: عبور از این خط قرمز امکان ندارد و همه را مجبور به رفتن خواهد کرد، من 38 سال در بانک خدمت کردهام، اگر بخواهم این خط قرمز را رعایت نکنم مثلا چه هدفی را دنبال میکنم؟ به همین دلیل هم است که بعضی از مسائل را نمیتوان مطرح کرد.
بهمنی تصریح کرد: مصرف این منابع شرایط خاصی دارد، نه این دولت و نه هر دولت دیگر نمیتواند ارزی را که به بانک مرکزی فروخته دوباره طلب کند، زیرا اجازه قانونی برای این موضوع وجود دارد و تمام داستانها سر حساب ذخیره ارزی است.
تزریق آرام پول به اقتصاد
وی در خصوص سیاست تزریق پول به بنگاههای اقتصادی گفت: ما پول را به مرور به اقتصاد تزریق میکنیم، این مثل آبی است که از مسیر اصلی خود هرز رفته و در سفرههای زیرزمینی فرورفته که باید آن را استخراج کنیم. این سفرههای زیر زمینی همان مطالبات معوقه است.
وی افزود: اقتصاد خواندههای ما در این شرایط به ما توصیه میکنند که نباید تزریق صورت بگیرد. پاسخ ما این است که باید درست تزریق کنیم، تاکنون 60هزار میلیارد ریال تزریق کردهایم. به دنبال این باز هم تزریق در قالب لایحه 15میلیارد دلاری که برای افزایش سرمایه بانکها درخواست کردهایم خواهیم داشت.
بهمنی خاطر نشان کرد: ما به دنبال این هستیم که از طریق این افزایش سرمایه این منابع را در اختیار تولیدکنندگان قرار دهیم. این لایحه برای سومین بار همچنان در دستور کار کمیسیونهای مجلس قرار گرفته، یک بار گفتم که اگر ۵۰مرتبه دیگر آن را رد کنید باز هم تقاضای بررسی آن را میدهم. زیرا به آن اعتقاد دارم.
وی افزود: اگر تزریق منابع در این شرایط به ضرر اقتصاد است، چرا اروپا و آمریکا این کار را امروز انجام میدهند آنها که خود را سمبل خصوصیسازی میدانند. چرا امروز دولتیسازی میکنند پس احساس میکنند که اقتصاد این تزریق را میطلبد. پس ما تزریق را از محل افزایش سرمایه بانکها داریم.
امیدواری برای وصول مطالبات معوق
وی در خصوص مطالبات معوق بانکها نیز ابراز کرد: روند مطالبات ما بسیار فزاینده بوده است، ظرف 2 یا 3 سال گذشته میانگین آن 60 تا 70درصد رشد کرده است. اما مطالبات دفتری ما 300هزار میلیارد ریال است که فکر میکنم مطالبات دفتری ما شفافتر از این رقم است، به بانکها اعلام کردهایم که مطالبات سر رسید شده و حسابهای دفتری سر رسید شده را نگه ندارید و به بخش معوق ببرید آن زمان که مشخص شد میتوان برای وصول آنها اقدام کرد.وی با ابراز امیدواری از وصول مطالبات معوق سیستم بانکی اظهار کرد: ما امیدوار هستیم مطالبات معوق را برگردانیم؛ اما چون در این سه ماه ورودی معوق ما بیشتربود، بخشی از خروجی ما را خورد، پایان سال قبل حدود 270هزار میلیارد وصولی داشتیم، اما امسال حداقل 60 تا 70هزار میلیارد وصول کردیم.بهمنی تصریح کرد: تلاش ما این است که ورودی را کمتر از خروجی کنیم، علت بخشی از مطالبات معوق ما گشایش اعتبار کوتاه مدت و ترخیص کالاهای یوزانس یک ساله بود. چون باید هنگام ترخیص کالا گشایش بعدی به وجود میآمد و چنین نشد؛ پس قسمت اعظم مطالبات ما ناشی از واردات کالاهایی بود که باید تبدیل به ریال میشد و ما باید ارز آن را
میپرداختیم که این فاصله موجب معوق شدن گردید.
حرمت امامزاده را باید متولی آن نگه دارد
وی در خصوص اینکه چرا همیشه هجمه‌هایی به بانک مرکزی وارد است، گفت: من همیشه گفتهام که حرمت امامزاده را باید متولی آن نگه دارد، متولی ما دولت است، سیستم بانکی سیستم زحمتکشی است، خیلی مواقع ممکن است خطاهایی هم باشد نمیتوان آن را کتمان کرد، اما پیکره بانک زحمت میکشد و باید از آنها واقعا تشکر کرد.
رییس بانک مرکزی ابراز کرد: اگر بانک مرکزی تضعیف شود کشور تضعیف می‌شود، اگر وزیر از بانک مرکزی انتقاد دارد باید در جلسه دولت آن را مطرح کند، اما اگر در دولت با بانک مرکزی توافق کرد و در بیرون حرف دیگری زد این قاعده بازی نیست.
ارسال نظر