احتمال افزایش 65درصدی نرخ حق بیمه شخص ثالث

لیلا اکبرپور

قانون جدید بیمه شخص ثالث در مجلس به تصویب رسید و برای اجرا به صنعت بیمه ابلاغ شد، اما گستردگی پوشش‌ها و حذف برخی از استثنائات مواد قانون پیشین موجب افزایش سقف تعهدات بیمه‌گران می‌شود که با توجه ... به آن بیمه مرکزی ایران در صدد تدوین آیین‌نامه جدید تعرفه حق بیمه قانون جدید بیمه شخص ثالث است. کمیته فنی بیمه مرکزی با همکاری نمایندگان سندیکا و شرکت‌های بیمه آیین‌نامه جدیدی را در دست بررسی دارند و نمایندگان سندیکا پیشنهاد خود را به رییس شورای عالی بیمه تقدیم نموده‌اند.

در این پیش‌نویس پیشنهاد شده تا نرخ‌های جداول تعرفه سال ۸۵ به عنوان نرخ‌های پایه در نظر گرفته شود و این نرخ‌ها بابت آثار افزایش تعهدات قانونی جدید برای خودروهای سواری ۵/۴۹ و برای غیرسواری به میزان ۵/۳۴درصد افزایش یابد، که با در نظر گرفتن ۵/۶درصد هزینه‌های اداری، ۷درصد کارمزد صدور و بازاریابی و ۷درصد حداقل سود شرکت‌های بیمه این افزایش نهایی برای گروه سواری ۷۰ و برای غیرسواری‌ها ۵۵درصد محاسبه شده است.

در خصوص جزئیات بیشتر پیش‌نویس و وضعیت بیمه شخص ثالث در پرتفوی صنعت بیمه گفت‌وگویی را با حسین حاتمی عضو هیات مدیره و معاون فنی بیمه البرز که نماینده سندیکا در کارگروه تهیه و تدوین آیین‌نامه تعرفه حق بیمه قانونی جدید شخص ثالث نیز می‌باشد، انجام داده‌ایم که در ادامه می‌آید:

*آقای حاتمی در خصوص قانون جدید بیمه شخص ثالث چه نظری دارید؟

بیمه جدید شخص ثالث بسیار گسترده و دارای پوشش‌های خوبی است که در مقایسه با قانون قبلی جامعیت دارد، حذف استثنائات قانون قبلی شرایطی فراهم کرد تا خطراتی که سایر بیمه‌نامه‌ها مانند سرنشین، بدنه و حوادث تحت پوشش داشت را نیز همین بیمه‌نامه تامین کند. در واقع قانون پیشین با اعمال استثنائاتی بار مالی قابل تحملی را بر دوش شرکت‌های بیمه می‌گذاشت و افراد می‌توانستند با خرید بیمه‌نامه‌های اختیاری سایر خطرات را بیمه‌کنند که با اجرای این قانون بخشی از پوشش‌ها به بیمه شخص ثالث انتقال یافت.

*لطفا بیشتر توضیح دهید؟

در قانون قبلی آمده بود، چنانچه تعداد زیادی از خودروهای یک مجموعه که به صورت گروهی تحت پوشش قرار داشتند با یکدیگر برخورد می‌کردند نمی‌توانستند خسارات را از محل بیمه شخص ثالث تامین کنند و این زیان‌ها از محل بیمه‌نامه بدنه پرداخت می‌شد که با حذف این بند در قانون جدید جبران این خسارت نیز از محل شخص ثالث امکان‌پذیر است، همچنین تمام افرادی که در خودرو هستند به جز راننده شخص ثالث تلقی می‌شوند و در نتیجه بیمه‌نامه سرنشین نیز در دل این بیمه‌نامه قابل ارائه است و در مورد تساوی دیه زن و مرد نیز پیش از این خانم‌ها می‌توانستند با خرید بیمه‌نامه حوادث انفرادی تحت پوشش کامل قرار گیرند که این مورد هم در بیمه شخص ثالث لحاظ شده است.

* بنابراین شرکت‌های بیمه با چالش جدیدی در خسارت شخص ثالث مواجه شدند؟

دقیقا. شرکت‌های بیمه در سال ۸۶ از محل بیمه‌نامه شخص ثالث ۳۶۰میلیارد تومان زیان کردند.

* محاسبه جدید نرخ حق بیمه شخص ثالث بر اساس چه فاکتورهایی صورت می‌گیرد؟

برای محاسبه تعرفه جدید این رشته می‌توان از دو روش استفاده کرد، یا تعرفه جدید استناد به عملکرد صنعت بیمه و صورت‌های مالی سود و زیان شرکت‌ها محاسبه شود یا بر اساس آمار تلفات ناشی از سوانح رانندگی که توسط مرجع رسمی اعلام می‌شود تعرفه جدید را محاسبه کرد.

* کمیته‌ای که آیین‌نامه تعرفه شخص ثالث را تدوین و به کمیته فنی بیمه مرکزی ارائه داد از کدام روش استفاده کرد؟

سعی شد از هر دو روش استفاده شود و تمام ابعاد بیمه‌نامه شخص ثالث مد نظر قرار گیرد، اما روش محاسبه قابل لمس برای مردم بر اساس آمار تعداد کشته‌ها و مصدومین سوانح رانندگی که توسط پزشکی قانونی اعلام شد صورت می‌گیرد.

بر اساس این گزارش آمار کشته و مجروحین حوادث رانندگی در پایان سال ۸۵، ۳۰۴هزار و ۳۲۵ نفر بود که در این روش میانگین دیه برای هر پرونده ۷میلیون تومان و مبنای خسارات مالی ۲۰درصد خسارات ثالث محاسبه شد و حجم خسارات پرداختی بیمه شخص ثالث را با توجه به قانون جدید به رقم ۲هزار و ۶۰۰میلیارد تومان بالغ می‌شود.

چنانچه هزینه‌های اداری، کارمزد نمایندگان و هزینه صدور به این رقم افزوده شود این رقم به ۳هزار و ۲۰۰میلیارد تومان افزایش می‌یابد.

* کل حق بیمه دریافتی شخص ثالث در پایان سال ۸۶ چه میزان بود؟

درآمد شرکت‌های بیمه از محل فروش بیمه‌نامه شخص ثالث در پایان سال گذشته یک‌هزار و ۵۰۰میلیارد تومان بود که ۳۰درصد وسایل نقلیه‌ای که تحت پوشش نبودند را هم به این رقم اضافه کنیم، معادل یک‌هزار و ۹۵۰میلیارد تومان برآورد می‌شود.

* برای اجرای این قانون جدید بیمه‌گران نیازمند چه میزان تولید حق بیمه در رشته شخص ثالث هستند؟

برای پوشش این مابه‌التفاوت باید ۶۵درصد حق بیمه شخص ثالث افزایش یابد تا شرکت‌های بیمه بتوانند این قانون جدید را اجرا کنند.

* آیا شورای عالی بیمه و دولت این افزایش ۶۵درصدی را می‌پذیرند؟

ما به عنوان کارشناس، کار خود را انجام می‌دهیم و آثار و تبعات اجرای قانون جدید بر صنعت بیمه را بررسی و در قالب یک آیین‌نامه پیشنهادی ارائه می‌نماییم، حال اینکه مورد موافقت شورای‌عالی بیمه، وزارت اقتصاد یا هیات دولت قرار گیرد موردی است که از دست ما خارج بوده و باید تنها در انتظار باشیم.

* چه راهکاری برای کنترل ضریب خسارت شخص ثالث دارید؟

بانک اطلاعات خودرو که قرار است در بیمه مرکزی به صورت آنلاین فعال شود قطعا موجب کنترل تقلبات بیمه‌ای خواهد شد، هرچند که تقلبات بیمه‌ای موردی است که در تمام دنیا صورت می‌گیرد و بیمه‌گران همواره به دنبال راهکاری برای کنترل آن هستند.

توجه داشته باشید که پرداخت بدون کروکی خسارات مالی در قانون جدید شخص ثالث به ۵/۲درصد دیه افزایش یافته و این رشد قیمت انگیزه تقلبات بیمه‌ای را افزایش خواهد داد که بدون تردید با راه‌اندازی بانک اطلاعات خودرو در بیمه مرکزی امکان دریافت خسارت از چند شرکت بیمه از بین می‌رود.

* چه کارهای دیگری می‌توان برای ساماندهی شخص ثالث انجام داد؟

توجه داشته باشید که شرکت‌های بیمه بازرگانی در خصوص رشته شخص ثالث کار بیمه‌گری انجام نمی‌دهند، چرا که حق بیمه این رشته توسط هیات دولت و ۸۰درصد خسارت توسط قوه قضاییه تعیین می‌شود، در واقع این رشته از کنترل و فعالیت بیمه‌گری خارج است و سهم آن هر روز از پرتفوی بیشتر می‌شود؛ به طوری که سهم بیمه شخص ثالث از پرتفوی در ۱۰ سال پیش ۱۶درصد بود و اکنون به ۴۷درصد افزایش یافته و پس از این هم باید تمام خسارات پرداخت شوند.

* آیا برای کنترل تصادفات رانندگی و ضریب خسارت شخص ثالث بحث رانندگان در آیین‌نامه جدید مورد توجه قرار گرفته است؟

در قانون جدید به‌رغم تلاش بیمه‌گران باز هم مسوولیت دارندگان خودرو تحت پوشش قرار گرفت.

اما پیشنهاد شد تا سوابق رانندگی مد نظر قرار گیرد. البته پیش از این شرکت‌های بیمه براساس تعداد تصادفات و عدم تصادف جریمه تخفیف در نظر می‌گرفتند، به طوری‌که اگر بیش از ۴ بار تصادف داشت ۱۰۰درصد جریمه می‌شد و اگر تا ۵ سال تصادف نداشت ۵۰درصد تخفیف می‌گرفت و مشکل این بود چنانچه یک بار تصادف می‌کرد تخفیف ۵۰درصدی آن از بین می‌رفت که در طرح جدیدی که در دست تدوین است، پیشنهاد شده اگر کسی پس از ۵ سال یک بار تصادف کرد میزان تخفیفات یک پله سقوط کند و تمام تخفیف از بین نرود.

* آیا سوابق راننده و شرایط بیمه‌نامه شخص ثالث قابلیت انتقال دارد؟

چنانچه این انتقال صورت گیرد، در فرآیند خرید و فروش اتومبیل مرحله استعلام بیمه شخص ثالث هم اضافه خواهد شد که کار را برای افراد مشکل می‌کند.

* از طریق سایت شرکت‌ها امکان گرفتن استعلام وجود ندارد؟

البته می‌توان از طریق سایت شرکت‌ها استعلام صورت گیرد یا همان بانک اطلاعات بیمه مرکزی نیز چنین سرویسی را بدهد.

* در قانون جدید بحث ریکاوری چگونه نگاه شد؟

در قانون قبلی چنانچه افراد در تصادفات عمد داشته یا فاقد گواهی‌نامه بودند، شرکت‌های بیمه حق مراجعه به بیمه‌گذار مختلف را داشته و برای بازیافت خسارت اقدام می‌کردند، اما در قانون جدید بدون توجه به موارد فنی قضیه میزان بازیافت فقط برای تخلفات حادثه‌ساز به ۲درصد خسارت مالی و یک درصد خسارات بدنی کاهش یافته که انگیزه ریکاوری را از بین می‌برد؛ چرا که بیمه‌گران خیلی بیش از این ارقام باید هزینه کنند تا در امر بازیافت خسارات موفق شوند.

روش محاسبه حق بیمه قانون جدید بیمه شخص ثالث

هزار میلیارد ریال، مبلغ کل دیه ۲۱=۷۰/۰۰۰/۰۰۰×۳۰۴/۳۲۵

هزار میلیارد ریال مبلغ کل خسارت ثالث ۲۷=۸۰÷۱۰۰×۲۱

هزار میلیارد ریال ۳۲=%۲۰/۵×۲۷

(بیمه نشده ها)(درآمد سال ۸۶)

جمع کل حق بیمه صادره در سال ۸۶بافرض پوشش تمام خودروها ۱۹/۵=%۳۰×۱۵

درصدی که لازم است به حق بیمه اضافه شود %۶۵=۱۰۰×۱۹/۵÷(۱۹/۵-۳۲)