تولد ققنوس‌های جدید از خاکستر گلدکوئیست

فاطمه بهادری

چند سالی است تب و تاب شرکت‌های هرمی یا به قول معروف گلدکوئیست خاموش شده بود.

اما مدتی است زمزمه تولد ققنوس‌های جدیدی از خاکستر شرکت‌های قبلی به گوش می‌رسد. به تازگی چند شرکت با ماهیت بین‌المللی و عمدتا بدون نام، آشکار و مخفیانه در پی جذب مشتری برای فعالیت‌های هرمی خود هستند و همایش‌های علنی با حضور اعضای خود برگزار می‌کنند. به‌رغم تجربه نه‌چندان مثبت ایرانی‌ها در این زمینه، فعالیت شرکت‌های فوق روز به روز در حال گسترش است و شنیده‌ها از طرح عظیم یکی از شرکت‌ها برای مهر ماه حکایت دارد. در غیرقانونی بودن این شرکت‌ها و فتوای برخی مراجع عظام درخصوص حرام بودن چنین فعالیت‌هایی همین بس که حتی ماهیت فعالیت و نام برخی از شرکت‌ها در صورت عضویت فرد مشخص خواهد شد.

تفاوت شرکت‌های جدید با شرکت‌های فعال در سال‌های ۸۲ و ۸۳، ماهیت سرمایه‌گذاری‌ آنها در مکان‌هایی نامشخص و به‌زعم آنها مشخص (همچون کشتیرانی، فولاد و ...) است.

سرمایه‌گذاری در صنایع یا در کشورهای دیگر از مواردی است که این شرکت‌ها برای دریافت پول از مشتریان خود اعلام می‌کنند. هنوز در ذهن ایرانی‌ها، سکه‌های کم‌ارزش گلدکوئیستی بر جای مانده و حال اعلام سرمایه‌گذاری از سوی شرکت‌های جدید، جای ابهامات بسیاری باقی می‌گذارد.

نبود بازاری برای سرمایه‌گذاری

نبود امنیت سرمایه‌گذاری در بازارهایی همچون مسکن، طلا، تلفن همراه، خودرو و ... برای سرمایه‌گذاری باعث شده تا به‌رغم تجارب سنگین جامعه در سال‌های ابتدایی دهه ۸۰، سرمایه‌‌های خرد مردم به سمت شرکت‌های جدید برود. حال با طرح جدید بانک مرکزی مبنی بر تعیین سقف کمتر از نرخ تورم برای نرخ‌های سود سپرده‌ها در بانک‌های دولتی و خصوصی، امکان خروج منابع از بانک‌ها محتمل است.

پس بعید نیست طرح یکی از شرکت‌ها برای فصل پاییز جذب همین منابع باشد.

همواره سرمایه‌های سرگردان به دنبال محلی برای کسب بیشترین سود هستند.نبود بازارهایی برای جذب این سرمایه‌ها نیز زمینه‌ساز روی‌آوردن مردم به سمت فعالیت‌های غیرقانونی خواهد بود. به‌رغم آنکه تشکیل صندوق‌های سرمایه‌گذاری به منظور جذب سرمایه‌های مردم و سرمایه‌گذاری آنها در بورس بوده، اما این بازار نیز با رونق چندانی روبه‌رو نیست و افت و خیزهای آن خوشایند اغلب سرمایه‌گذاران نیست، گرچه فعالیت‌‌های گلدکوئیستی در قوانین کشورمان غیرقانونی است، اما بازارهای ناامن سرمایه‌گذاری باعث می‌شود تا مردم در فعالیت‌های غیرقانونی نیز شرکت کنند. علت آن را نیز باید در عدم توانایی بازارهای کشور برای جذب و جلب سرمایه‌گذاران خرد یافت.

افزایش نرخ تورم نیز، مردم را برای کسب سود بیشتر تشویق می‌کند.همه موارد فوق به فعالیت غیرقانونی شرکت‌ها دامن‌زده و موجب گسترش آنها می‌شود.