شهرام عالی‌پور

ابتدا مفاهیم ساده دارایی‌هایی که در بانک، موضوع بحث می‌باشند، ذکر می‌شود. دارایی‌های نامشهود، اقلامی هستند که عملا در فرآیند کاری بانک مورد استفاده قرار نمی‌گیرند. دارایی‌های ثابت، اقلامی مشهود با عمری طولانی که در جریان عملیات موسسه مورد استفاده قرار می‌گیرند و این دارایی‌ها به مرور و پس از استفاده مکرر و فرسودگی شامل استهلاک می‌شوند. سرمایه تکمیلی- ذخایر و تجدید ارزیابی دارایی‌های منقول و غیرمنقول بانک.

با توجه به گزارش سازمان حسابرسی به مجمع عمومی فوق‌العاده صاحبان سهام بانک‌ها، موضوع تجدید ارزیابی صورت گرفته در سال ۱۳۸۳ که در آن، دستورالعمل مشخصی که مبانی و معیارهای ارزیابی قابل اتکا تعریف شده، داشته باشد، تهیه نگردیده، بلکه در آن گزارش عنوان شده که ارزیابی صورت گرفته صرفا فردی بوده است، در عین حال و پیرو این گزارش، تقاضای سازمان خصوصی‌سازی نیز تاکید بر استفاده از روش‌های دیگر و عدم نیاز به تجدید ارزیابی کل دارایی‌ها بوده است و همچنین عنوان شده که فقط دارایی‌های بلااستفاده و تملیکی مورد ارزیابی قرار بگیرد.

لذا به نظر می‌رسد چنانچه بانک‌های دولتی صرفا وثایق تملیک شده با ارزیابی جدید واقعی که تا پایان سال ۸۳ انجام نشده را، حداکثر ظرف مدت ۲ سال به فروش برسانند، عملا بند ب از ماده یک آیین‌نامه فروش اموال غیرضرور بانک‌ها را رعایت کرده‌اند. لازم به ذکر است به‌رغم اینکه بازده دارایی‌ها در بانک‌های تجاری دولتی بیش از یک درصد نمی‌باشد، لیکن موضوع فروش اموال و وثایق غیرمنقول آنها در بحران‌های غیرقابل پیش‌بینی مطرح می‌شود. ضمنا با عنایت به اینکه شکاف بین منابع و مصارف بانک‌ها به موجب آخرین اظهارنظر معاون بانک مرکزی حدود ۴۰هزار میلیارد تومان برآورد شده است، حتی با تزریق بدهی دولتی و افزایش سرمایه اینگونه بانک‌ها از صندوق ذخیره ارزی آن هم به مدت ۲سال و با خوش‌بینی به عدم بروز معضلات جدید اقتصادی و همچنین با توجه به کاهش حجم سپرده‌های بانک‌ها در ۳ ماه نخست سال‌جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل، اعمال هرگونه نسخه درمانی اقتصادی کارشناسی نشده، نه تنها به تثبیت جایگاه بانک‌های دولتی کمکی نخواهد کرد، بلکه یکی پس از دیگری ابزار حرکتی آنها از کار باز خواهد ایستاد.

در پایان یاد جمله‌ای زیبا از پرومد باتر افتادم که می‌گوید: سرمایه را بایستی صرف ساختن دارایی‌هایی کرد که در آینده به راحتی به پول نقد تبدیل گردند، نه برعکس.