اعظم عواطفی‌نژاد

شرکت خدمات انفورماتیک با استفاده از تجربیات سایر کشورها و همچنین امکانات رایانه‌ای و ارتباطی خود اقدام به ایجاد و راه‌اندازی شبکه تبادل اطلاعات بین بانکی (شتاب) نموده و بانک‌ها و موسسات اعتباری می‌توانند با قبول شرایط و مقررات و انعقاد قرارداد به عضویت آن درآیند.

پس از عضویت، دارندگان کارت‌های صادره هر یک از اعضا می‌توانند از تمام دستگاه‌های خودپرداز (ATM) پایانه‌های فروش (POS) و تمامی بانک‌های عضو استفاده کنند و وجه مورد نیاز خود را دریافت و یا وجوه مربوط به کالاها و خدمات خریداری شده خود را پرداخت و همچنین مانده حساب خود را دریافت نمایند.

کلیه بانک‌های دولتی و خصوصی در نظام بانکی کشور نظیر بانک‌های کشاورزی، صادرات، توسعه صادرات، سامان و کار آفرین و ملی، اقتصاد نوین،‌ صنعت و معدن و ملت و پارسیان و سپه و تجارت و پست بانک و رفاه کارگران و... عضو طرح فوق هستند.

وظایف طرح شتاب

۱ - انتقال اطلاعات مربوط به تراکنش‌های بین بانکی انجام شده توسط مشتریان بانک‌های عضو طرح شتاب

۲ - تسویه اقلام و تهیه گزارش عملیات هر یک از بانک‌های عضو به صورت روزانه و تهیه صورت ریزدریافت‌ها، پرداخت‌ها و کارمزدهای مربوط و تعیین خالص مبلغ بدهکار یا بستانکار آن‌ها

۳ - تهیه دستورالعمل‌ها و راهنمای عملیات و مقررات اجرایی و تدوین استانداردهای فنی یکسان برای اعضای طرح شتاب

۴ - داوری و حل اختلاف بین بانک‌های عضو و رفع مغایرت‌های اقلام مربوط به تراکنش‌های انجام شده

۵ - آموزش کارکنان بانک‌ها و ارائه خدمات جانبی به جهت بهبود عملکرد بانک‌ها و موسسات عضو

عملیات شتاب

دستگاه‌های خودپرداز (ATM) و پایانه‌های فروش (POS) بانک پذیرنده، اطلاعات کارت‌های صادره سایر اعضا را جهت دریافت مجوز انجام تراکنش به سوئیچ شتاب ارسال کرده و پاسخ را نیز از بانک یا سازمان صادرکننده کارت و از طریق شتاب دریافت می‌کند.

در این طرح بانک صادر‌کننده به ازای هر تراکنش POS و ATM در پایانه بانک دیگر مبالغی را به عنوان هزینه پرداخت می‌نماید که وجوه یاد شده به شرح ذیل به مبادی ذی‌ربط پرداخت می‌شود:

هزینه انجام یک تراکنش مربوط به POS از دستگاه‌های عضو طرح شتاب برای بانک صادر‌کننده کارت در مجموع ۱۲۶۹‌ریال است که از این مبلغ ۷۰۶‌ریال به بانک پذیرنده و ۵۶۳‌ریال به مرکز شتاب پرداخت می‌شود.

هزینه انجام یک تراکنش مربوط به ATM از دستگاه‌های عضو طرح شتاب برای بانک صادر‌کننده کارت در مجموع ۱۵/۱مبلغ تراکنش است که از این مبلغ ۱/۱مبلغ تراکنش به بانک پذیرنده پرداخت شده و ۰۵/۰ آن در صندوق مشاع نزد بانک مرکزی نگهداری می‌شود. موارد مصرف این صندوق هنوز به صورت مدون مشخص نیست و احتمالا جهت پرداخت خسارات وارده به مشتریان طرح شتاب مانند مغایرت‌هایی که به نتیجه نرسیده‌اند، صرف خواهد شد. تصمیم‌گیری نهایی در این خصوص در دستور کار بانک مرکزی قرار دارد.

کارشناس مدیریت بازرگانی