دنیای اقتصاد- نمایشگاه تخصصی کارت و راهکارهای پرداخت خاورمیانه، پانزدهم و شانزدهم ماه مه در ابوظبی برگزار شد. بالغ بر ۱۳۰ شرکت از شرکت‌های بین‌المللی صاحب نام در این نمایشگاه حضور پیدا کردند؛ شرکت‌هایی که سهم قابل قبولی را در صنعت کارت، پرداخت و تجارت الکترونیک منطقه خاورمیانه و آفریقا دارا هستند. این نمایشگاه که بسیار مورد توجه رسانه‌های تخصصی در حوزه صنایع بانک و پرداخت الکترونیک قرار گرفت، هدف خود را گفت‌وگو برسر استراتژی‌ها و همکاری‌های نوینی قرار داد که از طریق گسترش زیرساخت‌های فناوری اطلاعات نظیر پرداخت‌های همراه، کارت‌های هوشمند غیرتماسی و ابزار‌های امنیتی، از پارادایم گذار از اقتصاد مبتنی بر پول فیزیکی به پول الکترونیکی پشتیبانی می‌کنند.

برگزارکننده و پشتیبان این رویداد، شرکت «تراپین» بود که در زمینه رسانه‌های کسب و کار فعالیت می‌کند؛ بنا به گفته مدیر این شرکت «کارت‌ها، پرداخت‌ها و کارت‌های هوشمند غیرتماسی در راستای تغییر شیوه تعامل مصرف‌کنندگان و فروشندگان هستند.» این تکنولوژی‌های جدید، مشتریان را قادر می‌سازند تا از راحتی، سرعت و دسترسی بیشتر بهره ببرند و در عین حال سبب می‌شود تا فروشندگان از زمان کمتر در معاملات، هزینه‌های کمتر و افزایش نفوذ در بازار پرداخت نقدی منتفع گردند. نمایشگاه کارت و راهکارهای پرداخت خاورمیانه در سال ۲۰۱۲ یک بستر پایدار برای بازیگران اصلی بازار فراهم می‌آورد تا استراتژی‌ها و همکاری‌های خود را توسعه دهند و خود را با بازار به سرعت در حال رشد منطقه همراه سازند».

حاضرین در نمایشگاه‌هایی نظیر کارت و پرداخت خاورمیانه به دنبال دریافت و یادگیری بهترین مدل‌هایی هستند که از سوی شرکت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی جهت « افزایش اثربخشی و کارآیی در حوزه کسب‌‌وکار»، «دستیابی و تثبیت مشتریان سودده و کم ریسک»، و «به کارگیری بهترین راهکارها» به کار گرفته شده است. بررسی شرکت‌های حاضر در این نمایشگاه در قالب دوگروه کلی شرکت‌های فعال در زمینه سخت‌افزار و نرم افزار بیانگر این است که حضور شرکت‌های سخت افزاری در نمایشگاه امسال بسیار پررنگتر بود. شاید ترکیب نامتوازن شرکت‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری در زمینه کارت‌های بانکی را در نمایشگاه امسال بتوان به کاهش رشد تکنولوژی‌ها و نوآوری‌های نرم‌افزاری و اشباع این بخش از کسب و کار نسبت داد؛ هر چند بر اساس نظرات برخی از شرکت‌کنندگان، در بخش سخت‌افزار نیز حرکت محسوسی در حوزه فناوری نسبت به دوره قبل این رخداد به چشم نمی‌خورد.

محصولات ارائه شده توسط شرکت‌های سخت‌افزاری این نمایشگاه، شامل فیزیک کارت، تجهیزات مربوط به چاپ و صدور کارت، ابزارهای خاص چندمنظوره‌ پرداخت نظیر دستگاه‌های کارت‌خوان، کارت‌خوان‌های سیار، دستگاه‌های چک اسکنر و تجهیزات مربوط به مدیریت شبکه تراکنش‌ها بودند در نمایشگاه امسال، فعالیت شرکت‌های سخت‌افزاری بیشتر بر بهینه‌ سازی کارکرد محصولات متمرکز بود. افزایش سرعت چاپ و صدور کارت، افزایش استحکام و دوام فیزیک کارت و پشتیبانی دستگاه‌های کارت‌خوان از بسترهای ارتباطی مختلف بود.

گرچه بهبود سخت‌افزاری در تولید و چاپ کارت از اهمیت زیادی برخوردار است، با توجه به اهمیت نرم‌افزار در بهبود خدمات بانکی و بحث‌ها و رقابت‌های چالش برانگیزی که در سال‌های اخیر در زمینه نرم‌افزارهای بانکی در ایران صورت گرفته است، این گزارش بیشتر به بررسی روندهای جدید در فعالیت‌های نرم‌افزاری و نوآوری‌های جدید در این حوزه از صنعت بانکداری می‌پردازد و در این راستا بررسی برخی شرکت‌های پیشروی حاضر در نمایشگاه، روند حرکت تکنولوژی‌های نرم افزاری را روشنتر خواهد کرد.

با توجه به چشم‌انداز مطرح شده از سوی برگزارکنندگان و شرکت‌کنندگان در نمایشگاه، به نظر می‌رسد اهداف مشخصی وجود دارند که در کسب و کارهای مالی و پرداخت الکترونیک بیش از همه ضروری است. از جمله این اهداف عبارتند از: کسب و نگهداری مشتریان سودده و کم ریسک و همچنین توسعه استراتژی‌های مدیریت ریسک و کاهش تقلب. بنابراین بر طبق انتظار یکی از تاکیدات شرکت‌های نرم‌افزاری حاضر در این نمایشگاه توسعه business intelligence یا هوش تجاری و تاکید بر راهکارهای مبتنی بر این مفهوم بود.

از جمله شرکت‌های نرم‌افزاری حاضر در نمایشگاه شرکت S۲M بود که از پیشروان فعال سازی کارت اعتباری در آفریقای شمالی محسوب می‌شود و طی بیش از بیست سال کار در این صنعت، توانسته است خود را به عنوان یکی از بازیگران پیشرو در توسعه و اجرای راهکارهای پرداخت بشناساند. شرکت S۲M معماری پرداخت همراه خود را با تاکید بر business intelligence، scoring، و Merchant Loyalty توسعه و در نمایشگاه امسال ارائه داده است. در حوزه نرم‌افزارهای سوئیچینگ و مدیریت تراکنش‌ها، بررسی روند شرکت‌های نرم‌افزاری گویای این نکته بود که تمرکز برنامه‌های توسعه‌ای محصولات، بیشتر مبتنی بر ارائه داشبوردهای عملکردی سامانه و افزایش قابلیت مدیریت‌پذیری و راهبری استوار است. این مزیت، به بانک‌ها اجازه خواهد داد تا از امکانات و ظرفیت پردازش موجود در راستای بهینه‌سازی سود، بهره بگیرند و تاثیر عوامل نامطلوب خارجی را به حداقل برسانند.

به طورکلی، حرکت به سمت هوش تجاری برای شرکت‌های حاضر در نمایشگاه معادل است با شناخت بهتر مشتریان و نیازهای آنها، ارائه محصولات شخصی سازی شده به هر مشتری برای دریافت بیشترین سود ممکن از آنها و کاهش ریسک‌های پرداخت الکترونیکی. یکی از مدیران کمپانی تگ برندز (TAGbrands) (شرکتی که با طراحی و توسعه کارت شناخته شده است)، نیز در سخنرانی خود روی نیاز به مطالعه‌ گرایش‌های جدید مشتریان و رفتارهای آنها به عنوان منبعی برای طراحی محصولات و خدمات شخصی‌سازی شده تاکید کرد و این اقدام را در جهت غنی‌سازی تجربه‌ی مشتری ضروری دانست.از دیگر روندهای قابل توجه در نمایشگاه امسال می‌توان به راهکارهای پیش‌پرداخت (prepaid) اشاره کرد که با تکنولوژی کارت‌های غیرتماسی همراه شده است. کارت‌های پیش‌پرداختی از بودجه‌ای استفاده می‌کنند که پیشاپیش به موسسه‌ صادرکننده‌ کارت پرداخته شده است. این شیوه پرداخت به خوبی می‌تواند با تکنولوژی کارت‌های غیرتماسی و مغناطیسی منطبق شود. یکی از علل توجه به راهکارهای مبتنی بر پیش‌پرداخت، پوشش بخشی از بازار است که در حالت عادی ریسک زیادی برای موسسات مالی در پی دارد، اما شامل تعداد معاملات فراوانی می‌شود که خارج از کنترل موسسات مالی و بیشتر با مبادله پول نقد صورت می‌گیرد. این راهکار بخش‌های مختلفی از جمعیت را پوشش می‌دهد؛ از جمله گروه‌هایی که حساب بانکی ندارند، گروه‌هایی از مشتریان که برای کارت اعتباری شایستگی کافی را کسب نکرده‌اند و...، اما همچنین به سایر مشتریان کمک می‌کند که مخارج خود را بهتر مدیریت کنند و در خرید محصولات و خدمات خاص به این شیوه پرداخت رجوع نمایند.

از ایران نیز شرکت توسن به‌همراه شرکت ID CORP ، نماینده انحصاری خود در کشور مالزی، در نمایشگاه امسال حضور داشت. از جمله راهکارهای تاکید شده از سوی این شرکت در نمایشگاه امسال می‌توان به سامانه‌های هوش تجاری، هوش عملیاتی، نرم‌افزار کشف تقلب، سامانه کارت اعتباری اسلامی و... اشاره کرد. شرکت توسن نیز، به‌عنوان یکی از رهبران بازار راهکارهای بانکی، در نمایشگاه امسال به سیستم‌های «هوش تجاری و عملیاتی» توجه ویژه‌ای داشته است. طراحی سیستم هوش تجاری از سوی توسن با اهداف مختلفی از جمله بهره بردن از فرصت‌های بازاریابی، جذب و نگهداری مشتریان، بهینه‌سازی عملیات و هزینه‌ها و تحلیل ریسک صورت گرفته است. سیستم هوش تجاری این شرکت از قابلیت‌های تحلیلی از قبیل روش‌های آماری، داده کاوی، پیش‌بینی و بهینه‌سازی، بهره می‌برد تا قدرت و دقت تصمیم‌گیری مدیران میانی را افزایش دهد.

از سویی دیگر، نرم افزار «هوش عملیاتی» با تجزیه و تحلیل لحظه به لحظه‌ پیکره عملیاتی، از رخ‌دادن هزینه‌های کلان ناشی از اجرای نامناسب عملیات جلوگیری کرده و از طریق اتوماسیون اجرای تصمیمات عملیاتی، عملکرد سامانه‌های نرم‌افزاری را همواره در وضعیت مطلوب حفظ می‌کند. از آنجا که پیاده‌سازی این سیستم نیازمند یکپارچه سازی داده‌های کسب و کار است، می‌تواند به افزایش گزارش دهی و تحلیل داده منجر شود؛ چنین نتیجه‌ای در صورت حصول یکی از مهم‌ترین دستاوردهای سیستم هوش تجاری است. شرکت توسن در راستای روندهای شناسایی شده در نمایشگاه امسال، تاکید ویژه‌ای نیز به کارت‌های غیرتماسی داشته است. راهکار این شرکت برای پرداخت غیرتماسی بر حوزه حمل‌ونقل عمومی، خرده پرداخت‌ها و خدمات شهری متمرکزاست. این راهکار برای پشتیبانی از بیش از بیست میلیون مبادلات خارج از خط در هر روز طراحی شده است؛ مبادلاتی که در حوزه‌ شبکه‌های حمل و نقل شهری و خرده پرداخت‌ها صورت می‌گیرند. «سیمرغ» نام چارچوبی است که ساختارها و نیازمندی‌ها را برای پیاده سازی سامانه جامع پشتیبانی از عملیات پرداخت خرد در شبکه‌های بانکی و پرداخت الکترونیکی و حمل و نقل عمومی توصیف می‌کند. تدوین این چارچوب بر پایه تحقیقات، مطالعات و تجربه ۱۰ سال اخیر متخصصان شرکت توسن انجام شده است و هدف آن، ارائه یک تعریف و قالب مشترک، بر مبنای استانداردهای موجود در دنیا و بهره جستن از نمونه‌هایی مانند CEPAS در سنگاپور، Oyster در لندن، Octpus در هنگ کنگ و Nortic در اسلو است. از جمله قابلیت‌های این ابزار می‌توان به پشتیبانی از پرداخت خرد در حوزه حمل و نقل و شبکه بانکی به صورت مشترک و در قالب یک ابزار واحد، پشتیبانی از نیازمندی‌های خاص همچون محصولات فصلی و چند سفره، قابلیت توسعه برای استفاده در خدمات شهری مانند سلامت، کارت ملی، امکان ارائه گزارشات تحلیلی کسب و کار در راستای توسعه برنامه‌ریزی شهری، تامین یکپارچگی و تمامیت اطلاعات تراکنش و... اشاره کرد. با توجه به شبکه گسترده مشتریان توسن، بهره جستن از «سیمرغ»، برای شبکه بانکی و شبکه حمل و نقل به عنوان فرصتی در خور تامل تلقی می‌شود.

بررسی جهت‌گیری نمایشگاه کارت و راهکارهای پرداخت خاورمیانه نشان می‌دهد، زیرساخت‌های مورد نیاز برای استقرار نظام اقتصادی مبتنی بر پرداخت الکترونیکی و دستیابی کامل به خدمات دولت الکترونیکی، بیشتر از هرچیز، نیازمند تمرکز بر استفاده از نوآوری‌های فناورانه بوده و در این میان، مسیر پیش‌روی شرکت‌های ارائه‌دهنده محصولات و خدمات نرم‌افزاری و سخت‌افزاری با چالش‌های گوناگونی همراه است. گرچه شواهد امر نشان می‌دهد شرکت‌های ایرانی حاضر در نمایشگاه، در مقایسه با رقبای خارجی از وضعیت قابل قبولی بهره می‌برند، اما ارتقای صنعت بانکداری در ایران نیازمند مشارکت همگانی کلیه ذی‌نفعان و به خصوص نهاد‌های ناظر است.