دنیای اقتصاد- مدیرکل ریالی و نشر بانک مرکزی روز گذشته از بررسی سناریویی خبر داد که طی آن «اوراق بهادار سکه» جایگزین سکه پیش فروش شده در زمان تحویل می‌شود. به گفته عباس کمره‌ئی دلیل این کار، جلوگیری از زیان احتمالی خریداران درصورت کاهش قیمت سکه در زمان سررسید است. البته این مقام مسوول در بانک مرکزی تاکید کرده که «سکه‌های پیش فروش شده به موقع تحویل داده خواهد شد» و این سناریو تنها به عنوان «یک راهکار» برای جلوگیری از زیان ثبت‌نام‌کنندگان در صورت افت قیمت‌ها به کار گرفته شده است. مدیرکل نشر ریالی بانک مرکزی از سناریوهای جدید خبر داد

اوراق سکه طلا در کنار تحویل نقدی

گروه بازار پول- سه تن از مسوولان بانک مرکزی، در آستانه سال نو، با حضور در جمع خبرنگاران به ارائه توضیحاتی در مورد تدابیر بانک مرکزی برای تامین نقدینگی مورد تقاضای بازار در ایام پایانی سال پرداختند. عباس کمره‌ئی مدیرکل نشر و ریالی بانک مرکزی، مجید صنیعی مدیرکل سازمان تولید اسکناس و مسکوک و ناصر حکیمی مدیر اداره نظام‌های پرداخت بانک مرکزی هر یک به طور جداگانه در این مورد توضیحاتی ارائه و به سوالات خبرنگاران پاسخ دادند.

در این نشست عباس کمره‌ئی ارقام کلی پیش‌فروش سکه در شعب بانک ملی را ارائه کرد و البته احتمال داد که در سال آینده «اوراق بهادار جایگرین سکه‌های پیش‌فروشی شود». کمره‌ئی در مورد چرایی این تصمیم بانک مرکزی عنوان کرد: «بانک مرکزی برای جلوگیری از افت قیمت سکه در هنگام تحویل در حال بررسی روش‌هایی به جای تحویل سکه در موعد مقرر است؛ از جمله اینکه می‌توان اوراق بهادار را به صورت انتخابی با سود مشخص و قابل قبول به جای سکه به مشتریان تحویل داد.»

نزدیک به یک ماه پیش برخی از کارشناسان پیشنهاد اجرای این طرح را ارائه کرده بودند. به اعتقاد آنها حجم بالای سکه‌های پیش‌فروش شده و ورود تدریجی آن به بازار از اردیبهشت‌ماه می‌تواند قیمت‌‌ها را تحت‌تاثیر قرار دهد؛ از این رو با هدف حفظ ارزش پس‌انداز ثبت‌نام‌کنندگان خرد از یک سو و ذخایر طلا از سوی دیگر، کارشناسان انتشار «اوراق صکوک طلا» را پیشنهاد کردند. اوراقی که با توجه به نرخ‌‌های در نظر گرفته شده در بسته پولی می‌تواند برای مردم جذابیت داشته باشد و جایگزینی مطمئن برای سکه در بازار است.

کارشناسان معتقدند که احتمال این می‌رود بازار در نخستین روزهای سال آینده در مقابل تزریق یکجا و شدید سکه‌های پیش‌فروش شده، با نوسانات قیمتی دو چندانی مواجه شود؛ حتی پیش‌بینی‌ها بر این است که با تزریق این حجم بالای سکه به بازار ممکن است قیمت‌ها، به شدت افت کند و بخشی از پس‌انداز‌های خرد مردم ارزش خود را به میزان قابل‌توجهی از دست بدهد. کارشناسان پیشنهاد می‌کردند «اوراق صکوک سکه» با نرخ سود ۲۰ درصد راه حلی است که می‌تواند از بروز این مشکل جلوگیری کند. به اعتقاد آنان، اگر اوراق صکوک سکه بدون نام (برای داشتن قابلیت معامله در بورس) برای کنترل این وضعیت منتشر شود، این روش نه تنها از تزریق این میزان سکه به بازار به طور فیزیکی و در نتیجه التهاب دوباره در بازار جلوگیری می‌کند، بلکه در پیوند بورس و سرمایه نیز نقش عمده‌ای ایفا خواهد کرد.

مدیرکل ریالی و نشر بانک مرکزی یک ماه پس از این پیشنهاد از بررسی روش‌هایی به جای تحویل سکه در موعد مقرر خبر داد و گفت: می‌توانیم اوراق بهادار را به صورت انتخابی با سود مشخص و قابل قبول به جای سکه به مشتریان تحویل بدهیم.

اسکناس‌های نو از امروز در خودپردازها

عباس کمره‌ئی مدیرکل نشر و ریالی بانک مرکزی در بخش دیگری از این نشست عنوان کرد که از هفدهم اسفند ماه (امروز) اسکناس‌های نو از طریق ۶۰ شعبه بانک‌های ملی، اقتصاد نوین و کارآفرین در تهران عرضه می‌شود. به گفته کمره‌ئی در سال گذشته اسکناس‌های نو با حجم ۱۵۰ میلیارد ریال در ۵۰ شعبه عرضه شد؛ اما امسال حجم اسکناس‌های نو به ۳۵۰ میلیارد ریال افزایش یافته است.

پیش‌فروش ۳/۹ میلیون قطعه

وی همچنین درباره پیش‌فروش سکه نیز گفت: هم‌اکنون حجم سکه‌های پیش‌فروش شده به بیش از ۹ میلیون و ۳۰۰ هزار قطعه رسیده است. او در مورد جزئیات تعداد سکه‌های پیش‌فروش شده افزود: هر پنج‌شنبه درباره ادامه پیش‌فروش تصمیم‌گیری می‌شود.

کمره‌ئی با اشاره به اینکه سامانه اینترنتی پیش‌فروش سکه اوایل سال آینده راه‌اندازی می‌شود، تصریح کرد: پیش‌فروش سکه تا جایی ادامه خواهد یافت که به ذخایر طلای کشور لطمه وارد نشود.

کارمندان برای عیدی سکه نمی‌خواهند

مدیرکل نشر و ریالی بانک مرکزی با اعلام اینکه کارمندان از طرح تحویل سکه به جای عیدی استقبال چندانی نکردند، گفت: پرداخت عیدی کارمندان در سازمان‌ها پیش یا پس از اعلام طرح تحویل سکه به جای عیدی بود و به دلیل محدودیت زمان به نظر می‌رسد فرصتی برای این انتخاب وجود نداشته است.

استقبال سرد از فاز چهارم پیش‌فروش سکه

این مقام مسوول در بانک مرکزی همچنین حجم خالص اسکناس و ایران چک موجود در دست مردم را ۲۷۳ هزار میلیارد ریال اعلام و درباره تعداد سکه‌هایی که از طریق پیش‌فروش خریداری شده، اما قبل از تحویل عودت داده شده است نیز گفت: مواردی که پیش از تحویل عودت داده شده باشد، داشته‌ایم، اما تعداد آن حدود سه تا چهار درصد کل ثبت نام است.

به گفته کمره‌ئی تقاضای پیش خرید سکه با افزایش طول دوره تحویل به شدت کاهش یافته، به طوری که ۵۰ درصد سکه‌های پیش‌فروشی در دوره اول بود، اما در روزهای اخیر تعداد تقاضا برای پیش خرید حتی به ۲۰ هزار عدد در روز هم کاهش یافته است.

خدمات برداشت مستقیم از حساب‌ها برای قبوض و اقساط در ادامه این نشست ناصر حکیمی مدیر اداره نظام‌های پرداخت بانک مرکزی از راه‌اندازی خدمات برداشت مستقیم از حساب برای پرداخت اقساط و قبوض در سال آینده خبر داد و گفت:‌ در سه ماه اول سال آینده فاز اول خدمات برداشت مستقیم برای بازپرداخت اقساط تسهیلات راه‌اندازی خواهد شد.

او ادامه داد:‌ در حال حاضر ۲۰ میلیون فقره تسهیلات در سیستم بانکی وجود دارد که با اجرای این طرح هر ماه ۲۰ میلیون فقره از رفت و آمدهای مردم به بانک‌ها برای پرداخت اقساط کاهش خواهد یافت.

به گفته وی، استفاده از این طرح برای قبوض اختیاری خواهد بود. او همچنین در مورد اینکه «آیا برای پرداخت اقساط تسهیلات از طریق حساب بانکی افراد اجباری وجود دارد یا خیر؟» گفت: من ترجیح می‌دهم به جای کلمه «اجباری» از کلمه «جایگزینی» استفاده کنم. این روش جایگزین روش قبلی خواهد شد.

احتمال ضرب سکه هزار تومانی در سال ۹۲

مجید صنیعی مدیرکل سازمان تولید اسکناس و مسکوک نیز در این نشست از انتشار چک پول‌های ۵۰ هزار تومانی جدید در نیمه سال آینده خبر داد و گفت: ‌این اسکناس‌ها با طرح جدید و قطع جدید که احتمالا به اندازه اسکناس‌های مورد نظر در طرح اصلاح پول ملی است در ماه‌های چهارم یا پنجم سال آینده منتشر می‌شود. صنیعی با اشاره به اینکه چاپ اسکناس در سال‌جاری ۵۵ درصد نسبت به سال گذشته افزایش یافته است، گفت: در سال ۸۹ تعداد ۵۰۰ میلیون قطعه اسکناس فرسوده جمع‌آوری شد، اما این رقم در سال‌جاری به بیش از یک میلیارد قطعه رسیده است و وضعیت اسکناس‌های فرسوده ریز در سال آینده ساماندهی می‌شود.

وی درباره طرح اصلاح پول ملی نیز گفت:‌ مقررات و آیین‌نامه‌های مربوط به این طرح به تصویب رسیده و موارد اجرایی آن پیشرفت خوبی داشته است، بنابراین برای اجرای طرح مشکلی وجود ندارد. مدیرکل سازمان تولید اسکناس و مسکوک بانک مرکزی با بیان اینکه چند گروه از اسکناس و سکه به این منظور طراحی شده است، گفت: در صورتی که مجوز لازم برای انتشار اسکناس و سکه درشت دریافت شود ممکن است شروع اجرای طرح اصلاح پول ملی به تعویق هم بیفتد. صنیعی همچنین از احتمال ضرب سکه هزار تومانی در سال ۹۲ خبر داد و گفت: می‌توانیم اسکناس‌های درشت‌تر نیز منتشر کنیم، اما این کار منوط به دریافت مجوز است.

سرانه و قیمت اسکناس

وی با بیان اینکه هم‌اکنون کارخانه ضرب سکه بهار آزادی در همه قطعات تمام، نیم، ربع و گرمی فعال است، گفت: هم‌اکنون هشت میلیارد قطعه اسکناس در دست مردم جابه‌جا می‌شود، به طوری که سرانه اسکناس صد قطعه و سرانه مسکوک ۴۰ قطعه است.

صنیعی قیمت تمام شده چاپ اسکناس برای سال ۸۹ به ازای هر قطعه را ۷۰ تومان اعلام کرد و درباره اسکناس‌هایی که قرار است در طرح اصلاح پول ملی منتشر شود، گفت: مطالعات نشان می‌دهد که اسکناس‌ها در دنیا سه نوعند یا طول و عرض ثابت دارند یا طول ثابت با عرض‌های متفاوت دارند یا عرض ثابت با طول‌های متفاوت دارند.