بازار ارز کنترل شد

گروه بازار پول - پس از گذشت یک روز پر نوسان بازار روز سه‌شنبه بر پایه سیاست‌های کنترلی قیمت اداره شد. تابلوهای بدون قیمت صرافان، خودداری از خرید و فروش در ساعت‌های آغازین بازار قاصد آن بود که بازار با هدف کاهش التهاب و کنترل جو هیجانی تحت کنترل قرار گرفته است. بازار دیروز در حالی شاهد افت قیمت فروش دلار تا محدوده ۱۶۲۰ تومان بود که در کمتر از ۲۴ ساعت قبل از آن دلار به دستان کنار خیابان فردوسی راضی به فروش آن زیر نرخ ۱۷۸۰ تومان نبودند. بانک مرکزی پس از سکوت دو سه روزه بالاخره با تجمیع کارشناسان و برخی مسوولان برای مقابله روانی با افزایش بی‌سابقه دلار دست به کار شد. گفته شده امروز نیز در بانک مرکزی جلسه‌‌ای برای برخی تصمیمات مهم در این زمینه تشکیل خواهد شد. از منظر بانک مرکزی افزایش قیمت ایجاد شده در بازار ارز تنها یک اثر روانی است که می‌توان با برخی رفتارهای آمرانه در بین صرافان به هیجان آن خاتمه داد . از این رو حرکت‌هایی جهت کنترل آثار روانی با اشکال مختلف دنبال شده است. روز گذشته برخی سایت‌ها نیز که اقدام به درج نرخ‌های لحظه‌‌ای بازار می‌کردند هم با اشکالاتی در ادامه کار خود مواجه شدند. در بازار دیروز در حالی برخی سایت‌های مرتبط با بانک مرکزی قیمت‌های نزولی را برای دلار و یورو درج می‌کردند که این قیمت‌ها با قیمت‌های واقعی در بازار تا اندازه‌‌ای فاصله داشت. در همین راستا برخی از کارشناسان نیز از رفتار دستوری بانک مرکزی برای آرام کردن بازار ارز حمایت می‌کنند. رییس کل بانک مرکزی نیز از هدف قرار گرفتن بازار ارز کشور توسط دشمن صحبت به میان آورده است. در بعد از ظهر صرافان دلار را ۱۶۲۰ تومان می‌فروختند و ۱۵۹۰ تومان می‌خریدند.

دلیل کاهش قیمت رفتار بانک مرکزی از طریق کنترل روانی بازار به علاوه تزریق دلار عنوان شده است. این سیاست موجب افت قیمت از ۱۷۸۰ تومان معامله شده در روز دوشنبه به نرخ ۱۶۲۰ تومان شده است که حداقل ۱۶۰ تومان کاهش را در یک روز ثبت کرده است. این گونه رفتارها که به کرات از سوی بانک مرکزی دیده شده در صورت تداوم موجب احساس امنیت در بازار می‌شود. با این حال بر اساس گفته فعالان بازار آنچه که در این میان نقش اصلی را ایفا کرده است، نه حرکات روانی، بلکه تزریق دلار از طریق عوامل مشخص در بازار است. به گفته کارشناسان برخوردهای انتظامی نیز با این بازار در بلند مدت جوابگو نیست و باید راهکاری برای از بین بردن جذابیت فعالیت در بازار ارز یافت. افزایش نرخ سود سپرده بانکی که با مقاومت‌هایی روبه‌رو است، یکی از این راهکارها است. در این میان تک نرخی کردن ارز به سوی بالا در تعیین قیمت روزانه نظریه‌‌ای قابل تامل است. برخی از فعالان بازار پیش‌تر پیشنهاد داده بودند که بانک مرکزی در راستای تک نرخی کردن ارز قیمت مرجع دلار را هر روز بر اساس قیمت بسته شده روز قبل دلار در بازار آزاد تعیین کند. با این شرایط این بازار است که باید دنبال بانک مرکزی بدود و نه برعکس. همچنین پیشنهاد شده بود که بانک مرکزی در اجرای این رویه از صرافان بخواهد که تا قبل از ۱۰ صبح هر روز مبلغ ریالی دلار مورد تقاضا را به حساب بانک مرکزی واریز کرده و تا بعد از ظهر دلار را تحویل بگیرند.

دیروز با وجود افت قیمت دلار و یورو در بازار قیمت سایر ارزها از جمله پوند انگلیس و صد ین ژاپن با افزایش مواجه بودند. در این بازار ریال عربستان و درهم امارات هم افزایشی بود. قیمت دلار کانادا و دلار استرالیا تا ظهر روز گذشته ۱۷۰۰ تومان و ۱۷۱۰ تومان باقی ماند.

در بازار قیمت سکه پس از افزایش تا ۶۲۵ هزار تومان دوباره تا ۶۱۵ هزار تومان افت کرد، اما در بازار طلا به دلیل افزایش قیمت تقریبا ۴۰ دلاری طلا در بازار‌های جهانی، قیمت مثقال طلای ۱۷ عیار در بازار با بیش از ۱۱ هزار تومان افزایش روبه‌رو شد.

تلاش بانک مرکزی برای فائق آمدن بر آثار روانی ناشی از تحریم بانک مرکزی در بازار، در حالی است که برخی خبرگزاری‌ها از وجود دست‌های خرابکارانه وابسته‌های خارجی در بازار ارز خبر داده‌اند. خبرگزاری فارس با تیتر جولان پیاده‌نظام آمریکا در بازار ارز نوشته که برخی تحلیل‌گران از دلار به عنوان سرباز آمریکایی در کشورهای مختلف یاد می‌کنند؛‌ سربازانی که هر زمان لازم باشد به هر نحو ممکن به کشورشان خدمت می‌کنند؛ حال چه برای خرید اسلحه باشد چه برای ضربه به ارکان اقتصادی کشور مقابل.

این خبر گزاری می‌افزاید: به هر حال نوسانات ارزی به هر دلیلی که باشد(خواه داخلی، خواه به بهانه تحریم) چیزی از وظیفه بانک مرکزی و دولت برای کنترل بازار و بازگرداندن آرامش کم نمی‌کند. به نظر می‌رسد وقت آن رسیده که اگر عزمی در متولیان امر در این زمینه وجود دارد آن را نشان دهند و جلوی پیشروی این پیاده نظام و فتح سنگرهای بعدی را بگیرند.

به هر حال نسخه جدید بانک مرکزی برای بازار ارز از طریق اعزام بازرس برای کنترل میزان فروش و نرخ فروش در بین صرافان بازار و تعیین دستوری قیمت دلار صرافان رویه‌‌ای تکراری است که در این گونه شرایط دلالان ترجیح می‌دهند تا زمان برقراری آرامش در بازار از آن بیرون بیایند. با این وجود اگر سیاست انتظامی در بازار ارز تداوم یابد، بانک مرکزی مجبور به تامین ارز مورد نیاز آن است و اگر تداوم نیابد بازار روند خود را از سر خواهد گرفت . در این میان آنچنان که از فحوای نظرات بدنه کارشناسی بانک مرکزی بر می‌آید بازار ارز کشور باید در مورد تک نرخی کردن قیمت دلار آمریکا با یک پایه علمی در همین برهه از زمان یک تصمیم کارشناسی و قاطع بگیرد.