گروه بازار پول - حسن نصرت‌آبادی: پس از گذشت یک سال از اجرای طرح هدفمندی یارانه‌ها تحولات اساسی در بازارهای سکه و ارز کشور اتفاق افتاده است. بر این اساس طی این یک سال قیمت سکه در بازار داخل معادل 75 درصد رشد داشته است که 5/12 درصد آن ناشی از حباب سکه و بقیه ناشی از رشد قیمت اونس جهانی طلا و نرخ ارز بازار بوده است.

همچنین ارزهای رسمی کشور نیز با تحولات اساسی روبه‌رو شده‌اند. مقایسه ارقام فروش دلار در روز ۲۸ آذر ماه سال گذشته با قیمت دیروز در بازار حاکی از آن است که دلار ۳۱ درصد افزایش قیمت در بازار را تجربه کرده است. این در حالی است که نرخ مرجع این ارز در این مدت توسط بانک مرکزی به میزان ۲/۶ درصد رشد داشته است. میزان رشد قیمت ارزهای یورو و پوند نیز به ترتیب ۳۰ و ۲۹ درصد بوده است.
رشد تقاضای بازار ارز
پس از یک سال اجرای طرح هدفمندسازی یارانه‌ها توسط دولت به نظر می‌رسد بازارهای ارز و سکه دچار التهابی شدید شده‌اند. امری که بسیاری از کارشناسان اقتصادی آن را ناشی از سیاست‌های کنترلی جای گرفته در بسته پولی سال ۹۰ می‌دانند. پس از اجرای طرح هدفمندسازی یارانه‌ها دولت برای جلوگیری از فشار‌های تورمی از کانال هزینه‌های تولید تصمیم گرفت تا در سال ۹۰ نرخ سود تسهیلات بانکی را پایین بکشد. امری که بسیاری از کارشناسان آن را به همراه تورم روبه افزایش دلیل اصلی هجوم تقاضا به بازار‌هایی نظیر ارز و سکه قلمداد می‌کنند. بر این اساس دلار آمریکا که در ۲۸ آذر ماه سال ۸۹ با نرخ ۱۰۶۷ تومان در بازار داخل به فروش می‌رسید، دیروز با رکورد جدید ۱۴۰۰ تومانی در اختیار متقاضیان این ارز قرار گرفت. در نتیجه نرخ دلار در این مدت ۳۱ درصد رشد داشته است. در مقابل بانک مرکزی نیز نرخ دلار مرجع در بازار دیروز را در حد ۱۰۹۹ تومان قرار داد، درحالی که در تاریخ مشابه سال پیش این نرخ ۱۰۳۵ تومان بود که نشان‌دهنده ۲/۶ درصد رشد است. در نتیجه نرخ بازار در این مدت به شدت از نرخ‌های بانک مرکزی فاصله گرفته است، به طوری که شکاف ارزی ۳۲ تومانی برای دلار در تاریخ مذکور در سال قبل در حال حاضر به ۳۰۰ تومان رسیده است. برای ارز‌های دیگر نیز مساله مشابهی ملاحظه می‌شود. بر این اساس، پوند انگلستان از نرخ ۱۷۰۰ تومان در ۲۸ آذر ماه سال گذشته به نرخ ۲۱۹۰ تومان در بازار دیروز صعود کرده است که نشان‌دهنده رشد ۲۹ درصدی است. یورو نیز در این مدت یک ساله رشد ۴۲۵ تومانی داشته است و از نرخ ۱۴۱۰ تومان به ۱۸۳۵ تومان رسیده‌است. درهم امارات نیز در این دوره یک ساله از شروع طرح هدفمندسازی یارانه‌ها رشدی معادل دلار بازار داشته است. بر این اساس در حالی که در ۲۸ آذر ماه سال قبل نرخ این ارز ۲۹۳ تومان بوده است، طی یکسال با افزایش ۹۰ تومانی به نرخ ۳۸۳ تومان رسیده است که نشان‌دهنده رشد ۳۱ درصدی می‌باشد.
التهاب در بازار سکه
اما خروج سرمایه‌ها از بخش‌های تولیدی اقتصاد تنها باعث افزایش تقاضا در بازار ارز نشد و تقاضای سوداگرایی در بازار سکه را نیز تحت تاثیر قرار داد؛ امری که بسیاری از کارشناسان پیدایش آن را با توجه به سیاست‌های بانک مرکزی در بسته پولی اجتناب‌ناپذیر می‌دانستند. بر این اساس در حالی که نرخ سود سپرده‌های با سررسید کمتر از دو سال در بسته پولی سال ۹۰ بانک مرکزی معادل ۱۱ درصد تعیین شد بازار طلا در یک دوره نه ماهه بیش از ۴۰ درصد رشد را تجربه کرد. نرخ اونس جهانی که در ۲۸ آذر ماه سال گذشته تنها ۱۳۷۵ دلار بود، در ۵ شهریور سال ۹۰ به ۱۹۳۲ دلار رسید که نشان‌دهنده رشد ۴۰ درصدی قیمت طلا است. هر چند بازار جهانی با افت و خیز‌های بسیاری مواجه بوده است و نهایتا با کاهش‌های پی در پی در روز انتهایی هفته گذشته در سطح ۱۵۹۹ دلار بسته شد، ولی باز هم این رقم نشان‌دهنده رشد ۱۶ درصدی است که به مراتب بالاتر از نرخ سود سپرده‌های بانکی تعیین شده در بسته پولی سال ۹۰ است. بر اساس تغییر و تحولات انجام شده در نرخ سکه طی مدت یک ساله اخیر، قیمت سکه بهار آزادی طرح جدید ۲۵۸ هزار تومان افزایش یافته است که نشان‌دهنده رشد ۷۵ درصدی است. بر این اساس، سکه طرح جدید که در ۲۸ آذر ماه سال گذشته با نرخ ۳۴۷ هزار تومان در بازار داخل مبادله می‌شد، دیروز به قیمت ۶۰۵ هزار تومان در اختیار مشتریان قرار گرفت. از این افزایش قیمت ۵/۱۲ درصد مربوط به حباب قیمتی سکه است و بقیه ناشی از رشد قیمت اونس جهانی طلا و نرخ دلار در بازار داخل بوده است.