سیاست گذاری ارزی با نگاه به نرخ ارز بودجه 91

گروه بازار پول- درحالی که در هفته‌های اخیر نرخ ارز در بازار آزاد به اوج خود رسیده معاون ارزی بانک مرکزی با تایید وجود بازار سه گانه ارزی از پرداخت ۳۳ میلیارد دلار ارز طی هشت ماه گذشته برای واردات خبر داد و گفت: برای تامین تقاضای کاذب باید خزانه را خالی کنیم. سیدکمال سیدعلی در گفت‌وگو با فارس در ارتباط با وضعیت فعلی بازار ارز و برنامه بانک مرکزی برای جلوگیری از افزایش قیمت دلار در این بخش، اظهار کرد: آنچه برای بانک مرکزی مهم بوده تامین نیاز واقعی بازار است. وی افزود: نیاز بازار در حقیقت نیاز تجار، کارخانجات، ارز مسافری و سایر نیازهای واقعی که در تمام کشورهای دنیا ارز آنها باید تامین شود، است.معاون ارزی بانک مرکزی با اشاره به وجود نیازهای دیگر در کنار نیازهای واقعی مذکور، تصریح کرد: از سوی دیگر سالانه به صورت متوسط ۱۵ الی ۱۶ میلیارد دلار کالای قاچاق وارد کشور می‌شود و این نیاز یا باید از طریق بانک مرکزی یا بازار آزاد و صرافی‌ها تامین شود. به گفته سیدعلی، نیاز ارزی غیر واقعی برای صادرات یا واردات کالاها بر قیمت ارز در بازار تاثیر منفی می‌گذارد.

این مقام مسوول در بازار ارز کشور ادامه داد: در برخی مواقع نیز تقاضای ارز در بازار منجر به خروج سرمایه از کشور خواهد شد، از همین رو این سوال پیش می‌آید که آیا بانک مرکزی مکلف و موظف به تامین تمام این ارزهاست؟! معاون ارزی بانک مرکزی در همین ارتباط به تاثیر سرمایه‌گذاری در بخش ارز بر نوسانات این بازار اشاره و تصریح کرد:‌ زمانی که چند بخش اقتصادی در رکود قرار می‌گیرند بازار سکه و ارز به عنوان محفل سرمایه‌گذاری مطرح می‌شوند و احتمال جذب ریال در این بخش‌ها افزایش می‌یابد.

سیدعلی با تاکید براینکه بانک مرکزی از ابتدای سال تاکنون ۳۳ میلیارد دلار برای واردات کشور ارز پرداخت کرده، گفت: حتی بانک مرکزی ارز مورد نیاز برای خرید خودروهای خارجی را هم تامین کرده است.وی افزود: بانک مرکزی کل نیاز ارزی کشور را حتی در چارچوب خطوط ریفاینانس و یوزانس تامین می‌کند از همین رو مشکلی برای پرداخت ارز برای نیاز واقعی مردم وجود ندارد. معاون ارزی بانک مرکزی ضمن بیان اینکه ارز مورد نیاز مردم هم‌اکنون تامین می‌شود، تصریح کرد: البته برخی مواقع این ارزها با هجوم وارد بازار می‌شود و قیمت ارز تحت تاثیر قرار می‌گیرد. سیدعلی تاکید کرد: زمانی که تلاطمی در قیمت‌های واردات ایجاد شود بانک مرکزی مسوولیت مستقیم در این بخش دارد اما در افزایش یا کاهش نرخ ارز سایر بخش‌های اقتصادی باید کمک کنند تا نرخ ارز متعادل باشد و به عنوان سرمایه‌گذاری و خروج سرمایه به ارز حمله نکنند.

وی در همین ارتباط به انتظاراتی از بانک مرکزی برای مکانیسم کنترل بازار ارز و قیمت در این بخش اشاره کرد و ادامه داد: البته تامین تمام این نیازهای ارزی برای بانک مرکزی وجود دارد ولی این اقدام به معنای تخلیه ارز کشور است. سیدعلی با اشاره به راهکارهای موجود بانک مرکزی برای کنترل بازار ارز تصریح کرد: بانک مرکزی یا باید تمامی نیازهای ارزی موجود را برای کنترل بازار تامین یا ذخایر ارزی خود را تخلیه کند اما هم‌اکنون بینابین این امر سیاست‌گذاری می‌کند. معاون ارزی بانک مرکزی خاطرنشان کرد: در عین حال که بانک مرکزی بازار ارز را کنترل می‌کند حساسیت و تمرکز خود را بر واردات کشور قرار داده است.

خبرنگار سوال کرد: تا پیش از این هر بار که بازار ارز ملتهب می‌شد بانک مرکزی و به خصوص رییس کل این بانک به بیان برنامه‌های ارزی این بانک برای کنترل بازار و شکست قیمت‌ها می‌پرداخت که البته برای اجرای این سیاست هم افزایش عرضه را انتخاب می‌کرد چراکه سیاست افزایش قیمت ارز رسمی برای کاهش اختلاف دلار رسمی و آزاد یک بار تجربه شد و جواب نداد؛ اما صحبت‌های شما در این مصاحبه حکایت دیگری را مطرح می‌کند مبنی براینکه از این پس بانک مرکزی دیگر تعهدی در قبال بازار ارز در بخش آزاد نخواهد داشت.

وی در پاسخ به بیان نوسانات ارزی در سال‌های گذشته اشاره و تصریح کرد: از بعد از انقلاب تاکنون ۹ سال یکسان‌سازی نرخ ارز موفق بوده اما ۲۰ سال ارز ۲ الی ۳ نرخی در کشور وجود داشته است، اما در این بخش مهم اداره کشور است. سیدعلی با تاکید براینکه ارز ۲ الی ۳ نرخی در کشور هدف نیست، درباره وجود ارز چند نرخی در بازار فعلی ارز گفت: همواره سه نرخ در بازار مبنی بر نرخ ارز مرجع، بازار فرعی و بازار آزاد وجود داشته که هم‌اکنون نیز همین نرخ‌ها در بازار وجود دارد. معاون ارزی بانک مرکزی افزود: از اول مهرماه سال گذشته تا کنون نرخ بازار فرعی و مرجع و آزاد وجود داشته و هیچ چیزی در این بخش‌ها تغییر نکرده است؛ اختلاف نرخ بازار فرعی البته پیش از این کم بود که به تازگی افزایش یافته است.

وی درباره برنامه بانک مرکزی برای کاهش اختلاف ارز رسمی و آزاد در بازار گفت: بانک مرکزی تمام سعی خود را می‌کند تا این اختلاف در بازار کاهش یابد از همین رو برای تحقق این هدف از هر دو مسیر یعنی با کاهش نرخ بازار آزاد به سمت پایین و نگاه به اینکه با چه نرخ ارزی سال آینده بودجه نوشته می‌شود، سیاست‌گذاری‌ها اعمال خواهد شد.

در قسمت دیگر این گفت‌وگو از معاون ارزی بانک مرکزی سوال شد با احتساب سخنان مذکور این برداشت را می‌توان داشت که از این پس بانک مرکزی دیگر به نیازهای کاذب بازار ارز توجه ندارد و فقط نیازهای واقعی را در دستور کار قرار می‌دهد؟

وی در همین ارتباط تاکید کرد: بانک مرکزی به تمام نیازها پاسخ می‌دهد و به دنبال کنترل قیمت در بازار ارز است. معاون ارزی در پاسخ به این پرسش که در هفته‌های آتی قیمت ارز کاهش خواهد یافت یا خیر، گفت: افزایش یا کاهش قیمت ارز منطقی نیست چراکه هدف بانک مرکزی پیشبرد اقتصاد است.

این مقام مسوول در بانک مرکزی در بخش دیگری از این گفت‌وگو درباره بخشنامه اخیر این بانک مبنی بر تامین ارز فعالان بخش صادراتی و تجار از طریق شبکه بانکی و میزان اجرای این بخشنامه اظهار داشت: وام‌های ارزی مربوط به اعتبار خریدار و فروشنده از طریق بانک توسعه صادرات و سایر بانک‌ها تامین می‌شود اما باید فعالان این بخش تقاضای دریافت وام صادراتی خود را به سیستم بانکی بدهند. سیدعلی تصریح کرد: ‌به عنوان مثال اگر کسی بخواهد در خارج از کشور پروژه‌ای را اجرا کند می‌تواند از سیستم بانکی وام دریافت کند. وی افزود: نیازهای ارزی صادرکنندگان برای وام و غیره با توجه به بخشنامه‌های مربوطه بانک مرکزی به سیستم بانکی می‌تواند از طریق بانک‌ها تامین شود.