فرشاد وکیلی
در حالی که در روز یکشنبه در حراجی بانک کارگشایی هر قطعه سکه بهارآزادی در حدود ۵۶۵ هزار تومان مورد داد و ستد قرار می‌گرفت و در روز دوشنبه در بازار نقدی در حدود ۵۶۸ تا ۵۷۰ هزار تومان بود، در بازار آتی برای تحویل آبان ماه شاهد قیمت‌گذاری سکه در قیمت‌هایی بین ۵۶۹ تا ۵۷۳ هزار تومان بودیم، اما مفهوم این اعداد چیست؟

از نظر تئوری قیمت انتظاری هر کالایی در آینده (آتی)، با توجه به قیمت نقدی (Spot) و نرخ سود انتظاری افراد به دست می‌آید،
با توجه به این نکته که تاریخ تحویل سکه آبان ماه، ۲۵ آبان است، قیمت انتظاری آن را تحت سناریوهای مختلف محاسبه و با قیمت فعلی آن در آتی مقایسه می‌کنیم:
جدول فوق نشان می‌دهد اگر فردی که نرخ سود انتظاری وی 36درصد سالانه (3درصد ماهانه) می‌باشد، در صورتی که به جای بانک کارگشایی از بازار آتی سکه را خریداری می‌کرد، قادر بود بین 13 تا 17 هزار تومان ارزان‌تر آن را خریداری کند. اما اگر فردی مجبور بود سکه را از بازار تهیه کند، با همان نرخ سود انتظاری، قیمت سکه در آتی بین 17 تا 21 هزار تومان ارزان‌تر از بازار نقدی می‌بود.
اما نکات مهمی که برای مقایسه صحیح‌تر باید مد نظر داد:
1- حداقل تعداد سکه قابل معامله در بانک کارگشایی 100 عدد، در آتی 10 عدد و در بازار بدون محدودیت است، لذا فردی که قصد خرید 10 عدد سکه را داشته باشد، مجبور است قیمت سکه در بازار آزاد را ملاک تحلیل قرار دهد.
۲- در معاملات آتی آبان ماه، سکه در ۲۵ آبان ماه تحویل خریدار خواهد شد.
3- خریدار سکه در آتی، باید 740 تومان بابت کارمزد خرید و تحویل گرفتن هر سکه بپردازد، لذا این مبلغ را باید از ارقام مطرح شده کسر کرد.
۴- با توجه به آنکه بابت خرید هر سکه ۷۰ هزار تومان باید سپرده‌گذاری شود (بابت هر قرارداد ۱۰ عددی، ۷۰۰ هزار تومان)، لذا صحیح‌تر آن بود که بازده انتظاری این مبلغ نیز از اختلاف فوق کسر شود که به جهت درک آسان‌تر محاسبات برای خوانندگان، از وارد کردن محاسبات آن خودداری شده است.
5- هر چه نرخ سود انتظاری فرد بیشتر باشد، خرید در آتی برای او به صرفه‌تر خواهد بود.
و در پایان آنکه محاسبات فوق صرفا بر اساس آمار معاملات آتی و قیمت‌های بازار در روز دوشنبه تا ساعت ۱۵ می‌باشد و لزوما این تحلیل برای روزهای آینده ممکن است صحیح نباشد.