دنیای‌اقتصاد- دوهفته پس از افزایش ۱۱ درصدی نرخ برابری دلار آمریکا در برابر ریال و یک هفته پس از اعلام هدف‌گذاری بانک مرکزی برای کاهش نرخ ارز تا سطح ۱۱۰۰ تومانی، دیروز رییس‌کل بانک مرکزی وعده دلار یک‌هزار تومانی داد؛ هرچند به دلیل رفتارهای متناقض بانک مرکزی در هفته‌های قبل، فعالان بازار نسبت به تحقق وعده فوق اطمینان ندارند، اما طی ۸ روزگذشته، بانک مرکزی به طور مداوم نرخ ارز مرجع را کاهش داده است؛ رفتاری که تا حدی با دنباله‌روی بازار آزاد و کاهش نرخ‌های این بازار نیز همراهی شده است.اما فارغ از درستی یا نادرستی سیاست افزایش نرخ ارز یا کاهش آن طی روزهای اخیر، دو نکته درخصوص رفتار بانک مرکزی قابل تامل است. نخست اینکه، فعالان اقتصادی در هر کشوری از جمله ایران، بیش از هر چیز نیازمند ثبات رویه‌ها هستند. افزایش یک شبه نرخ ارز یا کاهش آن در فاصله چند روز، سیگنال‌ بی‌اعتمادی و بی‌ثباتی را به فعالان گوشزد می‌کند. علاوه بر ثبات رویه، اتخاذ تصمیماتی درخصوص افزایش یا کاهش نرخ ارز باید تدریجی و با تانی صورت گیرد تا تلاطم و بی‌ثباتی موضعی در اقتصاد و بخش‌های مختلف آن ایجاد نکند.این دو ملاحظه طی روزهای اخیر در کمترین سطح ممکن در رفتارهای بانک مرکزی به چشم می‌خورد و در این شرایط، فعالان، سیگنال مشخصی از تصمیم‌سازان اقتصادی دریافت نمی‌کنند. از سوی بانک مرکزی صورت گرفت

وعده دلار ۱۰۰۰ تومانی در بازار

گروه بازار پول- رییس‌کل بانک مرکزی در اظهار نظری تازه، وعده داد نرخ دلار را به ۱۰۰۰ تومان برساند. محمود بهمنی که تا پیش از این نرخ ۱۱۰۰ تومان را برای دلار هدف گذاری کرده بود، روز گذشته در گفت‌وگویی جدید با رد سخنان قبلی خود، به متقاضیان ارز وعده داد که نرخ دلار آمریکا را به ۱۰۰۰ تومان کاهش دهد. اظهارات رییس‌کل بانک مرکزی این روز‌ها دقیقا برخلاف استراتژی دوهفته قبل بانک مرکزی است.

پس از افزایش یک شبه ۱۱۲ تومانی قیمت رسمی دلار در ۱۸ خرداد، روز گذشته قیمت دلار مرجع با ۱۰۵ ریال کاهش به ۱۰۹۶ تومان رسیدکه نسبت به زمان مورد اشاره تقریبا ۷۶ تومان کاهش نشان می‌دهد. روز‌های اخیر طهماسب مظاهری رییس‌کل سابق بانک مرکزی نیز افزایش یکباره قیمت ارز توسط بانک مرکزی را غیرکارشناسی و پایین آوردن دوباره آن را غیرمنطقی خوانده بود. محمود بهمنی انگیزه افزایش یکباره قیمت رسمی ارز را تست کردن بازار ارز و بررسی توان واکنش آن عنوان کرده بود. در همین حال معاون بانک و بیمه وزارت اقتصاد از سیاست کاهشی نرخ ارز بانک مرکزی حمایت کرده است. بهمنی همچنین از تداوم فروش ارز مسافری در صرافی‌های مجاز کشور خبر داد و تاکید کرد که شعب بانک‌ها و صرافی‌های داخل هیچ منعی برای فروش ندارند. این در حالی است رییس کمیسیون اقتصادی مجلس از ممنوعیت فروش ارز مسافری از روز سه‌شنبه این هفته خبر داده بود. براساس توافقات بانک مرکزی و کمیسیون اقتصادی مجلس مقرر شده بود با تجهیز شعب و باجه‌های ارزی در فرودگاه‌های کشور پس از خروجی اصلی، ارز در اختیار مسافران قرار گیرد تا از این طریق امکان سفته بازی در بازار ارز به حداقل برسد. روز گذشته بهمنی رییس‌کل بانک مرکزی، با اعلام ادامه فروش ارز مسافری در صرافی‌های مجاز داخل کشور گفت: در فرودگاه باجه‌ها و شعب متعددی را آماده کردیم تا هرکسی تمایل داشته باشد از فرودگاه ارز خود را دریافت و سفر خود را شروع کند. بهمنی همچنین به متقاضیان، نوید دلار ۱۰۰۰ تومانی را نیز داد. البته وعده کاهش قیمت بیشتر سکه بهمنی بلافاصله با افزایش ۲۰۰۰ تومانی قیمت سکه همراه شد.

منتظر دلار ۱۰۰۰تومانی باشید

درحالی که در روزهای اخیر رییس کمیسیون اقتصادی نتایج جلسه مشترک این کمیسیون با مسوولان پولی و مالی را تشریح کرد، دیروز بهمنی به بیان این موارد پرداخت و با اشاره به کاهش نرخ دلار و رساندن این ارز به نزدیک ۱۰۰۰ تومان گفت: از امروز قیمت سکه و دلار به‎شدت کاهش خواهد یافت. محمود بهمنی در گفت‌وگو با فارس در خصوص نتایج جلسه مشترک روزهای اخیر کمیسیون اقتصادی مجلس با مسوولان پولی و مالی درباره نحوه فروش ارز مسافرتی اظهار داشت: در فرودگاه، باجه‌ها و شعب متعددی را آماده کردیم تا هرکسی تمایل داشته باشد از فرودگاه ارز خود را دریافت و سفر خود را شروع کند.

فعلا صرافی‌ها هم ارز مسافرتی می‌فروشند

وی افزود: شعب بانک‌ها و صرافی‌های داخل هیچ منعی برای فروش ندارند و مسافران می‌توانند از این محل‌ها نیز ارز مورد نیاز خود را دریافت کنند؛ چراکه هیچ مشکلی در این خصوص نخواهد بود. رییس‌کل بانک مرکزی با وجود اظهارات رییس کمیسیون اقتصادی مجلس مبنی بر ممنوعیت فروش ارز مسافرتی در صرافی‌ها گفت: فعلا ارز را از طریق صرافی‌های مجاز و بانک‌های داخل شهر می‌فروشیم و کار را ادامه می‌دهیم.

وی ادامه داد:‌ تا زمانی که اصلاحات لازم در این خصوص انجام شود و همچنین همکاری لازم را صرافی‌های مجاز با عملکرد مناسب داشته باشند، بانک مرکزی از طریق صرافی بانک‌ها و صرافی‌های مجاز ارز مسافرتی را می‌فروشد.

بهمنی با بیان اینکه مشکلی در خصوص میزان فروش ارز مسافرتی در صرافی‌های مجاز و بانک‌ها وجود ندارد، تصریح کرد: در روزهای اخیر نیز مشاهده کردید که بانک مرکزی به میزان مورد نیاز ارز وارد بازار کرده است و همین امر موجب کاهش قیمت ارز شد. وی درباره پرداخت بیشتر از ۲۰۰۰ دلار ارز مسافرتی به متقاضیان گفت: به هر میزانی که مردم بخواهند بانک مرکزی ارز پرداخت می‌کند.

کاهش روزانه ۱۰ تا ۲۰ تومان

رییس‌کل بانک مرکزی در ادامه به کاهش پلکانی قیمت دلار در بازار آزاد و رسمی اشاره و اضافه کرد: الآن به طور متوسط روزانه از ۱۰ الی ۲۰ تومان قیمت دلار مرجع کاهش پیدا می‌کند.

وی با بیان اینکه هم اکنون بانک مرکزی در تلاش برای حذف تقاضای کاذب از بازار ارز است، گفت: بازار، شدیدا افت کرده و در حال حرکت به سمت قیمت‌های واقعی هستیم و البته تقاضای کاذب نیز درحال حذف شدن است. بهمنی در همین رابطه اظهار کرد: امروز (پنج‌شنبه) و همچنین در روزهای آتی قیمت‌های دلار رسمی و آزاد به شدت کاهش خواهد یافت و امیدواریم با این رویه به قیمت‌های مورد نظر برسیم. رییس کل بانک مرکزی در مورد قیمت و نرخ مورد نظر این بانک برای دلار گفت: بانک مرکزی می‌خواهد قیمت دلار و انواع ارز تعادلی و واقعی باشد و در حقیقت این نرخ را عرضه و تقاضا و بازار تعیین کند و نیازی به هیچ واسطه‌ای نداشته باشیم.

دلار را به ۱۰۰۰ تومان نزدیک می‌کنیم

بهمنی با رد سخنان پیشین خود مبنی بر کاهش قیمت دلار تا سطح ۱۱۰۰ تومان بیان کرد: بانک مرکزی قیمت دلار را کمتر از این نرخ می‌کند و این روند از دیروز آغاز شده است.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا بانک مرکزی می‌خواهد نرخ ارز را مشابه ۱۰ روز گذشته تعیین کند، گفت: باید بانک مرکزی قیمت‌های ارز را کمتر از ۱۰ روز گذشته که ارز رسمی افزایش نیافته بود برساند؛ البته این روند برای نرخ آزاد نیز صدق می‌کند. رییس‌کل بانک مرکزی در ادامه تاکید کرد:‌ وقتی بانک مرکزی به میزان کافی ارز در اختیار صرافی‌ها و مردم قرار دهد دلیلی ندارد که نرخ آزاد ارز افزایش یابد و مردم به بازار مراجعه کند.

این مقام مسوول در شبکه بانکی با بیان اینکه نمی‌توان نرخ واحدی برای ارز تعیین کرد، افزود: نرخ ارز ثابت نیست بلکه شناور مدیریت شده است و قیمت ارز را عرضه و تقاضای بازار تعیین می‌کند و بانک مرکزی هم بر همین اساس عمل می‌کند.

قیمت سکه را نیز کم می‌کنیم

بهمنی در ادامه این گفت‌وگو درباره نتایج جلسه مشترک کمیسیون اقتصادی درخصوص بازار سکه بیان کرد: قیمت سکه باتوجه به کاهش نرخ ارز به خصوص دلار تعیین می‌شود چراکه اونس طلا نیز براساس دلار سنجیده می‌شود.

رییس کل بانک مرکزی گفت: از آنجایی که قیمت دلار کاهش یافته، قیمت سکه نیز در بازار کاهش خواهد یافت. وی در واکنش به سخنان رییس کمیسیون اقتصادی مبنی بر کاهش ۲ درصدی نرخ سکه بیان کرد:‌ قیمت فروش سکه بانک مرکزی همان نرخی است که بازارهای جهانی تعیین می‌کنند و به مردم توزیع می‌شود. بهمنی ادامه داد: بانک مرکزی نمی‌تواند کمتر از قیمت‌های جهانی سکه را وارد بازار کند؛ چراکه طلا جزو ذخایر کشور است و عرضه ارزان ذخایر هیچ توجیهی ندارد. وی با تاکید بر کاهش قیمت دلار در دو روز گذشته و ادامه آن در روز جاری، بیان کرد:‌ امروز کاهش شدیدی برای قیمت دلار و سکه خواهیم داشت.

حذف مالیات بر ارزش افزوده سکه در انتظار تایید مسوولان امر

رییس‌کل بانک مرکزی در بخش دیگری از سخنان خود درخصوص حذف مالیات بر ارزش افزوده سکه افزود: دیگر نمی‌خواهیم این مسأله را دنبال کنیم؛ چراکه قیمت‌ انواع سکه هم‌اکنون در حال کاهش است. بهمنی تاکید کرد: بانک مرکزی درباره مالیات بر ارزش افزوده تقاضای خود را مطرح کرده ولی نتایج بستگی به تصمیم نهایی مسوولان دارد. وی ادامه داد: منتظریم ببینیم مسوولان چه تصمیمی درباره مالیات بر ارزش افزوده خواهند گرفت؛ بانک مرکزی به تمامی مصوبات شورای پول و اعتبار و دولت توجه می‌کند. به گفته رییس کل بانک مرکزی، هر زمانی که تصمیم نهایی برای مالیات بر ارزش افزوده از سوی مسوولان امر اتخاذ گردد، به همان نحو عمل خواهد شد.

حمایت تمام قد وزارت اقتصاد از سیاست ارزی بانک مرکزی

در همین رابطه معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی نیز با تاکید بر اینکه وزارت اقتصاد از سیاست بانک مرکزی برای یکسان سازی نرخ ارز حمایت می‌کند، گفت: همان‌طور که بانک مرکزی از به نتیجه رسیدن سیاست خود در بازار ارز مطمئن است، وزارت اقتصاد هم نسبت به موفقیت این سیاست‌ها اطمینان دارد. اصغر ابوالحسنی هسیانی در گفت‌وگو با مهر درباره سیاست بانک مرکزی در بازار ارز گفت: بانک مرکزی به قدری ارز در اختیار دارد که بتواند به راحتی بازار را کنترل کند. معاون امور بانکی، بیمه و شرکت‌های دولتی وزیر امور اقتصادی و دارایی ضمن حمایت از سیاست بانک مرکزی در بازار ارز تصریح کرد: براین اساس، قرار است اختلاف قیمت دلار اعلام شده توسط بانک مرکزی و قیمت بازار آزاد از بین برود.

وی با تاکید بر اینکه تمام سیاست‌گذاری‌ها در بازار ارز برای رفع اختلاف قیمت دلار در بازار آزاد و رسمی است، عنوان کرد: وزارت اقتصاد از سیاست‌گذاری‌های بانک مرکزی در بازار ارز و تصمیم گیری برای نرخ دلار حمایت می‌کند. ابوالحسنی با بیان اینکه بانک مرکزی از موفقیت سیاستی که در پیش گرفته، مطمئن است، افزود: وزارت اقتصاد نیز نسبت به نتیجه رسیدن سیاست مذکور مطمئن است.

دلار آزاد ۱۱۷۰ تومان

در همین حال قیمت دلار در بازار روز گذشته در پی افت نرخ رسمی آن ، تا۱۱۷۰ کاهش یافت و نسبت به نرخ روز قبل ۱۰ تومان افت را ثبت کرد. قیمت مرجع دلار آمریکا روز گذشته با ۱۰۵ ریال کاهش به ۱۰۹۶ تومان رسید. نرخ یورو در بازار هم با ۱۰ تومان کاهش قیمت تا ۱۶۷۰ تومان کاهش یافت. روز گذشته با تداوم عرضه ارز مسافری در صرافی های مجاز ، قیمت هر دلار مسافرتی ۱۱۰۱ تومان بود. سایر ارزها نیز روند کاهشی داشتند. اختلاف قیمت رسمی و غیررسمی دلار در روز گذشته به۷۴ تومان رسید. همچنین قیمت سکه و نیم سکه برخلاف انتظار هر یک با ۲۰۰۰ تومان رشد، تا ۴۴۴ هزارتومان و ۲۲۳ هزارتومان گران شدند. ربع سکه نیز ۱۰۰۰ تومان گران شد و به ۱۲۶ هزارتومان رسید. قیمت سکه بانکی دیروز ۵۲۰ تومان ارزان شد و به نرخ ۴۴۵ هزار و ۳۲۸ تومان فروخته شد. قیمت هر اونس طلا برای تحویل فوری در بازارهای جهان تا ساعت۳۰/۱۸ به وقت تهران به ۱۵۵۵ دلار رسید که نسبت به نرخ بسته شده ۱۵۴۷ دلاری روز سه‌شنبه، تقریبا ۸ دلار افزایش داشت.

سیاست تعدیل کاهش نرخ ارز ادامه می‌یابد

وزیر اقتصاد در پاسخ به سوالی درباره نرخ ارز گفت: قیمت سکه از قیمت ارز تبعیت می‌کند. بانک مرکزی در روزهای آینده حتما سیاست کاهش نرخ ارز را دنبال می‌کند و استراتژی بانک مرکزی این بود که با اصلاح قیمت ارز فاصله‌ای که منجر به سفته بازی شده بود را به حداقل برساند که این کار در حال انجام است و قطعا سیاست تعدیل کاهش نرخ ارز ادامه می‌یابد. شمس‌الدین حسینی در حاشیه جلسه هیات دولت در پاسخ به این سوال که چرا میان قیمت سکه در بازار و قیمت بانک‌ها تفاوت وجود دارد، گفت: ما در خصوص سکه و طلا به دنبال قیمت‌سازی نیستیم و درصددیم که از قیمت‌سازی جلوگیری کنیم. قیمت سکه و طلا مولفه‌ای تحت تاثیر چند مولفه دیگر است، هنگامی که قیمت جهانی طلا افزایش می‌یابد قیمت سکه در ایران افزایش پیدا می‌کند. همچنین وقتی قیمت ارز افزایش می‌یابد قیمت سکه نیز افزایش می‌یابد و هنگامی که قیمت ارز و طلا هم جهت کاهش می‌یابد قیمت سکه نیز کاهش پیدا می‌کند. وزیر اقتصاد خاطرنشان کرد: چیزی که در بازار سکه اتفاق افتاد، این بود که ما مشاهده می‌کردیم قیمت بازار مثلا با بانک کارگشایی فاصله دارد و هنگامی که این فاصله اتفاق می‌افتد تقاضای کاذب شکل می‌گیرد و برخی از مردم به‌رغم تمام توصیه‌های ما در بازاری که در آن حباب وجود دارد سکه را با قیمت بالا خریداری می‌کنند. وی افزود: مداخله ما سبب برطرف شدن آن حباب می‌شود و هنگامی که قصد فروش سکه را دارند متضرر می‌شوند بنابراین ما با بازارسازی و سفته بازی مقابله می‌کنیم. این سیاست ماست و بارها و بارها به مردم گفته‌ایم که بانک مرکزی به عنوان ناظر بازار پول این سیاست را دنبال می‌کند و دولت نیز از آن حمایت می‌کند؛ بنابراین اگر به توصیه‌های ما توجه کنید در بازار متضرر نمی شوید. وی با تاکید بر اینکه هیچ زمان در هیچ بازاری دولت با قصد افزایش، مداخله نمی‌کند، گفت: اکنون مصمم هستیم که این آرامش به وجود آمده را حفظ کنیم.