کابوس 4 روز تعطیلی برای دستگاه‌های خودپرداز

گروه بازار پول- فاطمه بهادری: تعطیلات عید فطر آزمون دیگری برای دستگاه‌های خودپرداز (ATM) بود. مشتریان کارت به دستی که از روز دوشنبه با مشکلات خودپردازها روبه‌رو شدند و نتوانستند پولی از این دستگاه‌ها دریافت کنند در روز دوشنبه که دولت به طور غیر منتظره‌ای روزهای میان تعطیلی را تعطیل اعلام کرد نیز با مشکلات بیشتری روبه‌رو شدند. گرچه همواره روزهای تعطیل و پایان هر ماه مصادف با کابوس دستگاه‌های خودپرداز بانک‌ها است اما باید به مشتریانی که نیازمند پول نقد هستند خدمات مناسبی ارائه شود. همواره از سوی مسوولان و به خصوص بانک مرکزی اعلام می‌شود که نبود فرهنگ استفاده از پایانه‌های فروش (POS) باعث افزایش استفاده از دستگاه‌های خودپرداز می‌شود.

در عین حال عواملی همچون نبود اسکناس درشت و فرهنگ نادرست استفاده از پول نقد، مزید بر علت شده و ناکارآیی دستگاه‌های خودپرداز را تشدید می‌کند.

دلایل بانک مرکزی درست است چرا که نرخ تورم بالا باعث استفاده بیشتر از پول می‌شود و هنوز اسکناس از اعتبار بیشتری در بین مردم برخوردار است. اما نمی‌توان از مشکلات دستگاه‌های خودپرداز چشم پوشید. در حالی که دو بانک کشور از دستگاه‌های خودپردازی استفاده می‌کنند که ظرفیت پوشش‌دهی تا ۵۰۰ شعبه را دارا است و بدین لحاظ بیشترین خطا را در شبکه شتاب به خود اختصاص داده‌اند، چگونه می‌توان انتظار داشت که هدف نصب ۲۰هزار دستگاه خودپرداز تا پایان سال‌جاری تحقق یابد. حال در کنار آن نبود زیرساخت‌های لازم مخابراتی و تخلفات بانک‌ها در خصوص دستگاه‌های خودپرداز و پایانه‌های فروش را باید به آن افزود تا به علت نبود فرهنگ کافی در میان مردم برسیم.

فرهنگ‌سازی بدون وجود ابزار کافی غیرممکن است. نمی‌توان به مردمی که پول خود را به بانک‌ها سپرده‌اند تا در زمان لازم از آن استفاده کنند گفت که در وقت دیگری برای برداشت پول مراجعه کنند.

خدمات‌دهی زمان نمی‌شناسد. در غیر این‌صورت بانکداری الکترونیکی بی‌معنا است. گرچه تعطیلات عید فطر امسال برای مردم و بانک‌ها غیرمنتظره بود اما مشکلات دستگاه‌های خودپرداز فراتر از این مساله است.

مشتریان دستگاه‌های خودپرداز بانک‌های ایرانی هیچ‌گاه نسبت به سرویس‌دهی قطعی این دستگاه‌ها مطمئن‌ نیستند پس نمی‌توان ناکارایی این دستگاه‌ها را مربوط به افزایش مسافرت‌ها دانست. چندی پیش شریفی، مدیر اداره نظام‌های پرداخت بانک مرکزی از نصب یک‌صد هزار پایانه فروش در مراکز فروش و فروشگاه‌ها خبر داد که بانک مرکزی برای کاهش ازدحام و معضل پایان هر ماه دستگاه‌های خودپرداز اتخاذ کرده است.

وی در عین حال به وجود پایانه‌های فروش تکراری در مراکز فروش اشاره‌ای نکرد. چنانکه طبق آیین‌نامه وجود چند پایانه فروش در یک محل غیرقانونی است. در کنار مشکلات دستگاه‌های خودپرداز، شبکه شتاب نیز دارای اشکالاتی است که هنوز مرتفع نشده است.

هر آنچه ذکر شد اشاره‌ای مختصر بر نکات ذکرشده‌ای است که همواره گوشزد می‌شود و کمتر مورد عمل قرار می‌گیرد. باشد تا خدمات‌رسانی درست، فرهنگ‌سازی کند.