مدیرکل آمارهای بانک مرکزی اعلام کرد
۸۳، سال پایه جدید برای محاسبه نرخ تورم
ایسنا - سال پایه جدید برای محاسبه نرخ تورم سال ۸۳ خواهد بود و مقدمات آن نیز از سال ۸۱ آغاز شده است همچنین اقلام کالا و خدمات مصرفی سبد خانوار نیز به ۳۵۹ قلم افزایش خواهد یافت. محسن تقوی‌طلب ـ مدیرکل آمارهای اقتصادی بانک مرکزی، درباره سبد مصرفی خانوار و نحوه محاسبه تورم گفت: برای محاسبه میزان تورم براساس سال پایه ۷۶، تعداد ۷۲ شهر به طریق علمی به شکلی انتخاب شده‌اند که تغییرات قیمت در آنها نشانگر تغییرات در کل مناطق شهری و در هر استان باشد. جمعیت ۷۲ شهر مذکور حدود ۷۰درصد جمعیت کل مناطق شهری ایران است.
به گفته او پس از انتخاب شهرها، حدود ۱۰هزار خانوار به طریق علمی از بین خانوارهای ساکن در ۷۲ شهر انتخاب شده است که متوسط هزینه آنها نماینده متوسط هزینه کلیه خانوارهای ساکن در شهرهای ایران است. خانوارهای نمونه همه نوع خانوارها با درآمدها و الگوهای مصرف متفاوت را شامل می‌شود.
وی تاکید کرد: پس از انتخاب خانوارها با مراجعه مستقیم ریز اقلام، هزینه آنها استفسار و سپس به کل خانوارهای ساکن در هر استان و سپس به کل مناطق شهری تعمیم داده می‌شود تا هزینه خانوارها برای کلیه کالاها و خدمات که در طول سال خریداری و به مصرف می‌رسانند مشخص شود.
تقوی‌طلب با بیان اینکه از بین کالاها و خدماتی که خانوارهای ساکن در شهرها به مصرف می‌رسانند تعداد ۳۱۰ قلم کالا و خدمت (۲۵۶ قلم کالا و ۵۴ قلم خدمت) با توجه به اهمیت آنها به طریق علمی انتخاب شده است، گفت: هزینه این اقلام بیش از ۸۵درصد کل هزینه اقلام مصرفی خانوارها را شامل می‌شود اهمیت هر یک از این کالاها و خدمات، نسبت هزینه آن قلم به کل هزینه خانوار است به این ترتیب میزان تاثیر هر یک از کالاها و خدمات در محاسبه تورم متناسب با اهمیت آنها تعیین می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: بعد از انتخاب کالاها و خدمات برای قیمت‌گیری از آنها از طریق مراجعه مستقیم ماهانه به حدود ۳۶هزار منبع اطلاع و جمع‌آوری بیش از ۱۰۰هزار مظنه با قیمت‌های رسمی‌و آزاد اقدام می‌شود بعد از جمع‌آوری قیمت‌ها با استفاده از فرمول شاخص قیمت لاسپیرز میزان تورم در سطح هر یک از استان‌ها و سپس کل کشور محاسبه می‌شود.
وی با ارائه توضیح درباره این فرمول گفت: با توجه به این فرمول تغییرات قیمت کالاها و خدمات مصرفی خانوارها در هر زمان نسبت به زمان پایه سنجیده می‌شود. مقدار این شاخص برآوردی از میزان تورم است که تغییرات قیمت‌ها را نسبت به سال پایه که برابر ۱۰۰ فرض شده است، منعکس می‌کند.
او ادامه داد: با توجه به حجم زیاد نمونه برای محاسبه وزن‌ها و همچنین حجم بالای تعداد منابع اطلاع و مظنه‌های قیمت و با استفاده از روش‌های علمی نمونه‌گیری و جمع‌آوری قیمت‌ها (که از سوی آمارگیران کارآزموده انجام می‌شود) مقدار خطای محاسبه مربوط به تورم بسیار ناچیز است لذا ارقامی‌که از طرف بانک مرکزی به عنوان نرخ تورم اعلام می‌شود بسیار دقیق و واقعی است.
مدیرکل آمارهای اقتصادی بانک مرکزی به ضرایب اهمیت، تعداد اقلام و تعداد مظنه در هشت گروه اصلی شاخص تورم سال پایه ۱۰۰=۱۳۷۶ اشاره کرد و افزود: خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها و دخانیات با ضریب اهمیت ۴۵/۳۲ و تعداد ۱۰۶ قلم و ۴۸هزار و ۲۳۰ مظنه در گروه اول، پوشاک و کفش با ضریب اهمیت ۵۵/۹ و ۳۹ قلم و ۹هزار و ۹۴۵ مظنه در گروه دوم، مسکن، سوخت و روشنایی با ضریب اهمیت ۰۴/۲۷ و ۱۶ قلم و چهار هزار و ۸۰ مظنه در گروه سوم، اثاث و کالاها و خدمات مورد استفاده در خانه با ضریب اهمیت ۲۲/۷ و ۴۳ قلم با ۱۰هزار و ۹۶۵ مظنه در گروه چهارم، حمل و نقل و ارتباطات با ضریب اهمیت ۴۰/۱۱، ۲۹ قلم و هفت هزار و ۳۹۵ مظنه در گروه پنجم، درمان و بهداشت با ضریب اهمیت ۵۷/۴ و ۴۱ قلم و ۱۰هزار و ۴۵۵ مظنه در گروه ششم، تفریحات، تحصیل و مطالعه با ضریب اهمیت ۵۳/۲ و ۱۴ قلم و سه‌هزار و ۵۷۰ مظنه در گروه هفتم و کالاها و خدمات متفرقه با ضریب اهمیت ۲۴/۴ و ۲۲ قلم و پنج هزار و ۶۱۰ مظنه در گروه هشتم شاخص تورم قرار دارد.
تقوی‌طلب با اشاره به گزارش‌های سالانه که از سوی بانک مرکزی تهیه و اعلام می‌شود تصریح کرد: گزارش شاخص‌های قیمت مشتمل بر شاخص بهای کالا و خدمات مصرفی، شاخص قیمت تولید‌کننده (ppi)، شاخص بهای عمده فروشی، شاخص صادرات و شاخص واردات است. گزارش طرح بودجه خانوار، گزارش میزان سرمایه‌گذاری ساختمان در بخش خصوصی گزارش شاخص صنعت، طرح کرایه‌خانه مسکونی نیز ازجمله دیگر گزارش‌ها هستند.
وی به کرایه خانه‌های مسکونی اشاره کرد و متذکر شد: با نمونه گیری از حدود هشت هزار و ۵۰۰ نمونه هر سه ماه یک بار شاخص کرایه خانه‌های مسکونی منتشر می‌شود. حدود ۱۸ گزارش و طرح درباره خدمات از جمله حمل و نقل جاده‌ای، لباسشویی، تاکسی سرویس و رایانه منتشر می‌شود.
او با بیان اینکه شاخص تورم در سال ۱۳۱۵ در بانک ملی ایران محاسبه می‌شد تاکید کرد: در سال ۱۳۳۹ با تاسیس بانک مرکزی این وظیفه به دوش این بانک محول شد و در اداره بررسی‌ها و آمارهای اقتصادی به انجام می‌رسید. در سال ۱۳۴۳ با تاسیس اداره آمارهای اقتصادی محاسبه شاخص تورم به طور ماهانه به انجام می‌رسد. محاسبه شاخص تورم پروسه ۷۰ ساله در کشور دارد.
تقوی‌طلب ادامه داد: فرمول محاسبه تورم که در ایران به‌کاربرده می‌شود در بیش از ۹۸درصد کل کشورهای جهان مورد استفاده قرار می‌گیرد. چند سال پیش نیز به وسیله صندوق بین‌المللی پول محاسبات و نحوه انجام آن از سوی بانک مرکزی مورد بررسی قرار گرفت. ایران جزو چند کشوری قرار گرفت که در محاسبه شاخص تورم از دقت بالایی برخوردار است.
وی به تغییر پنج ساله سال پایه اشاره کرد و افزود: سبد مصرفی خانوار در این مدت ممکن است تغییر یابد به عنوان مثال یکی از سال‌های تجدیدنظر ساله پایه سال ۱۳۴۸ بوده است بعد از آن سال ۱۳۵۳ بوده است و قرار بود سال ۵۸ سال پایه بعدی باشد که به دلیل انقلاب اسلامی قرار شد سال ۵۹ سال پایه در نظر گرفته شود، اما با رخ دادن جنگ این اتفاق نیز رخ نداد در نهایت سال ۶۱ سال پایه در نظر گرفته شد و در این سال وجود برخی کالاها و خدمات در سبد مصرفی خانوار ضروری به نظر می‌رسید سال ۷۶ نیز سال پایه قبلی بوده است و سال پایه جدید سال ۸۳ است مقدمات تغییر سبد مصرفی از سال ۸۱ آغاز شده است این مقدمات شامل تصحیح نقشه و فهرست برداری از خانوارها بوده است در نهایت ۷۵ شهر نمونه برای سال پایه ۸۳ مورد بررسی قرار می‌گیرند که نماینده کل شهرها در مناطق شهری کشور هستند و نتایج آنها به کل تعمیم داده می‌شود.
وی ادامه داد: برای سال ۱۰۰=۸۳، ۱۳هزار خانوار به طریق علمی از میان خانوارهای ساکن در ۷۵ شهر انتخاب شد، در عین حال ۳۱۰ قلم کالا و خدمات مشمول شاخص به ۳۵۹ قلم کالا و خدمات افزایش می‌یابد که رایانه، مترو، اینترنت، اتومبیل‌های جدید و اقلام جدیدی دیگر که وارد بازار شده‌اند و مورد مصرف عموم مردم هستند از جمله کالا و خدمات مصرفی هستند که به این سبد مصرفی اضافه می‌شوند.
تقوی‌طلب با اشاره به این که در کل کشور بانک مرکزی دارای نزدیک به ۳۰۰ نفر آمارگیر دارد. یکی از مزایای آن این است که آمارگیران بانک مرکزی در سطح شهرها ثابت هستند و در آن مکان‌ها زندگی می‌کنند و با توجه به اعتماد منابع اطلاع به آنها ،آمارهای صحیح را از منابع اطلاع اخذ می‌کنند.
او نرخ تورم ۱۲ ماهه منتهی به مرداد ماه سال ۸۵ نسبت به مدت مشابه سال قبل را ۴/۱۰درصد عنوان کرد.
به گفته وی در سال ۷۶ که سال پایه قبلی بوده است حدود ۳۲ قلم کالا و خدمت مصرفی از سبد مصرفی خارج شد. این اقلام شامل چای در قهوه‌خانه، اجرت استحمام در حمام عمومی، اجرت عمل لوزه و اجرت دوخت لحاف بوده است. اما اقلام اضافه شده در این سال از جمله شیرینی تر، سرشیر خامه، کیوی، شکلات، سس مایونز، نوشابه گازدار در بطری‌های پلاستیکی، ظروف پیرکس، ماشین لباسشویی سطلی دو قلو، تاکسی سرویس، اجرت عمل سزارین و پوشاک بچه هستند، در سال ۸۳ نیز یکسری اقلام به سبد مصرفی اضافه و کسر می‌شود که بعد از تجدیدنظر نهایی اعلام می‌شود.
ارسال نظر