پیامد تغییر سیاست های پولی آشکار شد
تقویت «لیر ترکیه» با اهرم بهره
اقتصاددانان بانک آمریکایی گلدمنساکس پیشبینی کردند که لیر ترکیه در سال جاری میلادی بتواند روند رو به بهبود خود را حفظ کند. در حالی گلدمنساکس این گزارش را منتشر کرده است که لیر ترکیه توانسته است پس از کف تاریخی خود در تاریخ ۶ نوامبر ۲۰۲۰ که ارزش دلار در برابر لیر به سقف تاریخی ۵/ ۸ واحدی رسید، ۱۴ درصد از ارزش از دست رفته خود را مجددا به دست بیاورد. بانک مرکزی ترکیه نیز در اولین نشست سیاست پولی خود در سال ۲۰۲۱ نرخ بهره هدف این کشور را در سطح ۱۷ درصد دست نخورده نگه داشت و وعده داد که برای دورهای طولانی نرخ بهره را بالا نگه دارد تا بتواند نرخ تورم را در پایان دسامبر ۲۰۲۱ به سطح هدف ۶/ ۱۴ درصد برساند. البته گلدمنساکس هشدار داده است که حتی اگر این سیاست پولی جدید در ترکیه حفظ شود ممکن است در نهایت به دلیل تلاش برای بازسازی ذخایر ارزی، بهبود چشمانداز لیر محدود شود.
از طرفی با توجه به سخنرانیهای اخیر اردوغان اطمینان از حفظ سیاست پولی انقباضی وجود ندارد. اردوغان در روزهای اخیر مجددا اعلام کرده که مطلقا با نرخ بهره بالا مخالف است و توسعه اقتصادی ترکیه را با نرخ بهره بالا غیر ممکن میداند. اردوغان همچنین در بخشی از صحبتهای خود ادعا کرد که نرخ بهره بالا میتواند تورم را در این کشور بالا ببرد؛ سخنانی که با اصول اولیه مورد توافق اقتصاددانان تناقضی آشکار دارد.
بهبود چشمانداز لیر
تحلیلگران بانک آمریکایی گلدمنساکس مجددا چشمانداز خود را درباره ارزش پول ملی ترکیه تغییر دادند؛ در چشمانداز جدید ارزش لیر ترکیه پیشبینی شده است که ارزش پول ملی ترکیه احتمالا در روند صعودی قرار بگیرد، اما اقتصاددانان گلدمنساکس هشدار دادهاند که این روند صعودی میتواند محدود باشد. در گزارش بانک گلدمن ساکس آمده است که تغییر پارادایم سیاستگذاری پولی در ترکیه به سوی اقدامات انقباضی میتواند این سیگنال را به بازارها دهد که لیر ترکیه همچنان از این فضا سود خواهد برد. دادههای اقتصادی نشان میدهد تفاوت میان نرخ بهره هدف و تورم تحقق یافته در ترکیه یکی از بالاترین شکافها در جهان است.
بازگشت از کف تاریخی
اقتصاددانان گلدمنساکس با تغییر چشمانداز لیر، چشمانداز سه ماهه نرخ دلار به لیر را به ۷ کاهش دادند؛ این در حالی بود که در گزارش قبلی بانک گلدمنساکس پیشبینی شده بود که در بازه سه ماهه ارزش دلار در برابر لیر در محدوده ۵/ ۷ واحد نوسان داشته باشد. این در حالی است که لیر ترکیه در ماههای اخیر توانسته است تا حدودی از کف تاریخی خود در برابر دلار فاصله بگیرد و مقداری از ارزش از دست رفته خود را مجددا به دست بیاورد. ارزش دلار در برابر لیر ترکیه در هفته اول ماه نوامبر و همزمان با انتخابات ریاستجمهوری آمریکا به بالاترین مقدار خود در طول تاریخ یعنی نرخ ۵/ ۸ واحد رسید در حالی که این نرخ اکنون تا ۴/ ۷ واحد کاهش یافته است. همچنین گلدمنساکس پیشبینیهای سه ماهه و ۶ ماهه خود از نرخ دلار به لیر ترکیه را نیز تعدیل کرد؛ پیشبینی ۶ ماهه ارزش دلار در برابر لیر از ۷۵/ ۷ به ۷ و همچنین پیشبینی یکساله این نرخ برابری از ۸ واحد به ۵/ ۷ واحد کاهش پیدا کرد که تمامی این تغییرات حکایت از بهبود چشمانداز ارزش لیر ترکیه دارد.
پول ملی ترکیه از ابتدای سال ۲۰۲۱ تاکنون یکی از بهترین عملکردها را در میان ارزهای اقتصادهای نوظهور در برابر دلار داشته و طی ۲۰ روزی که از سال جاری گذشته توانسته است ۳/ ۰ درصد از ارزش خود را بازیابی کند. این در حالی است که در ماههای نوامبر و سپتامبر هم نرخ دلار در برابر لیر با میانگین کاهش ۵/ ۵ درصدی در ماه همراه بوده است.