موضع جمهوریخواهان پس از انتخابات تغییر کرده است؟
فدرال رزرو در برابر امواج سیاسی
بهنظر میرسد فدرال رزرو باید خود را برای رویارویی با نمایندگان جمهوریخواه و هجمه انتقادات آنها آماده کند. دومینویی که اولین حرکت آن توسط منوچین رقم زده شد و وزیر خزانهداری ترامپ طی نامهای خواستار اتمام یکی از مهمترین برنامههای حمایتی در طول دوره کرونا در پایان ماه دسامبر شد. با اینکه منوچین سیاسی بودن چنین اقدامی را رد کرده است، اما مجموعه موضعگیریها علیه فدرال رزرو مخصوصا پس از انتخابات سوم نوامبر واقعیت دیگری را نشان میدهد.
تغییر موضع جمهوریخواهان به فدرال رزرو
با ظهور پدید کرونا، در ماه مارس ۲۰۲۰ کنگره ایالات متحده در واکنشی سریع برنامهای ۴ هزار میلیارد دلاری را به تصویب رساند تا بتواند به اقتصاد آسیب دیده آمریکا کمک کند؛ منبعی عظیم که توسط فدرال رزرو میان کسبوکارها و بازارها توزیع میشد تا از فروپاشی آنها در یکی از بزرگترین بحرانهای اقتصادی قرن جلوگیری کند. اما تصمیم استیون منوچین و نوشتن نامهای به فدرال رزرو مبنی بر پایان دادن به یکی از برنامههای اصلی حمایت از اقتصاد در دوره پاندمی دقیقا در روزهایی که جو بایدن آماده میشود تا پا در کاخ سفید بگذارد، نشان میدهد جمهوریخواهان مجددا به نگرانیهای بلندمدت خود درباره میزان تاثیرگذاری فدرال رزرو در اقتصاد روی آوردهاند.
برنامه وام دهی اضطراری که در زمان تصمیم خود سیاستی بدیع و البته بسیار مناقشه برانگیز بود، در بهار گذشته و با اصرار نمایندگان هر دو حزب در واشنگتن به تصویب رسید. اما در حال حاضر با توجه به نامه منوچین به جرومی پاول، رئیس فدرال رزرو و درخواست برای پایان دادن به یکی از مهمترین برنامههای حمایتی از نظر تحلیلگران فدرال رزرو را به عقبتر از نقطهای بازمیگرداند که بسیاری در حزب جمهوریخواه فکر میکردند که هرگز نباید از آن عبور کنند.
توطئه راستگرایانه علیه بانک مرکزی
این اتفاق و مواضع برخی از نمایندگان حکایت از جو سردی دارد که بانک مرکزی و جرومی پاول پس از انتخابات سوم نوامبر با آن روبهرو شدهاند؛ این در حالی بود که جرومی پاول در سه ساله اول ریاست خود بر فدرال رزرو تلاش بسیاری برای ساختن رابطه بانک مرکزی با سیاستمداران داشت. تحلیلگران پیشبینی میکنند که شاید روابط سنا و فدرال رزرو بیش از پیش با واگرایی مواجه شود.
آدام پوزن سیاستگذار سابق در بانک مرکزی انگلیس در این مورد گفت: من انتظار دارم که بهطور ناگهانی مجلس سنایی که تحت اکثریت جمهوریخواهان است دست به نقدهای تندی علیه فدرال رزرو برای اقدامات حمایتگرانهاش در بازارها بزند. این در حالی است که کارآیی بالای این سیاستها تاکنون به اثبات رسیده است و حتی همین نمایندگان تا قبل از انتخابات ریاستجمهوری از این سیاستها حمایت میکردند. در واقع انتظار میرود با پیروزی بایدن دموکرات در انتخابات حملات به فدرال رزرو که ناشی از توطئه جمهوریخواهان و راستگرایان است شدت پیدا کند و این موضوع میتواند به این نهاد پراهمیت آسیب برساند.
نقطه عطفی به نام انتخابات
طی دوره ریاستجمهوری دونالد ترامپ جرومی پاول تلاشهای بسیاری برای ساختن روابطی مستحکم با کنگره را انجام داد. تلاشهایی که بهنظر میرسد نتیجه داد و تا حد زیادی توانست جایگاه پاول را در برابر ترامپ، رئیسجمهوری که ابتدا او را نصب کرد و سپس پشیمان شد، را تقویت کند. پاول در همین راستا جلسات ماهانهای را با نمایندگان هر دو حزب ترتیب میداد و این جلسات بعد از پاندمی کرونا نیز بهصورت مجازی ادامه پیدا کرد.
به همین دلیل قانونگذاران آمریکایی دیگر بهطور صریح از فدرال رزرو انتقاد نمیکردند، با این وجود که پاول بارها از سوی ترامپ به دلیل اینکه فدرال رزرو با سرعتی که ترامپ میخواست دست به سیاستهای انبساطی نمیزد مورد حمله قرار گرفته بود. در نهایت فدرال رزرو در اوایل سالجاری نرخ بهره را به نزدیک صفر درصد رساند و خرید اوراق قرضه را برای تقویت اقتصادی که توسط کرونا آسیب دیده بود افزایش داد. حتی جمهوریخواهان که کنترل سنا را نیز در اختیار داشتند از به تصویب رساندن درخواست ترامپ برای پر کردن کرسیهای خالی در فدرال رزرو با فرد مورد نظر او طفره میرفتند.اما از زمان انتخابات سوم نوامبر بهنظر میرسد که شرایط تغییر کرده است.
در اوایل هفته گذشته، مککانل رهبر اکثریت سنا خواستار به رای گذاشتن موضوعی شد که زمینه را برای تایید جودی شلتون- یکی از منتقدان فدرال رزرو و مشاور اقتصادی ترامپ در سال ۲۰۱۶- برای تصدی پستی در شورای حکام فدرال رزرو مهیا میکند. با اینکه تعداد کمی از جمهوریخواهان با مککانل مخالف بودن اما این پشنهاد به علت غیبت تعداد زیادی از نمایندگان جمهوری خواه که به دلیل در معرض کرونا قرار گرفتن در قرنطینه بودند شکست خورد.
چرخش سیاسی منوچین
با توجه به اینکه بازهم تعداد مبتلایان در آمریکا رو به افزایش است و از همین رو احتمال اعمال قرنطینه و محدودیتهای اجتماعی جدید زیاد است، احتمالا مجددا روند ریکاوری اقتصاد آمریکا دچار خلل شود و همین موضوع بهانهای به دست نمایندگان کنگره میدهد تا فدرال رزرو را هدف نقدهای شدیدتری قرار دهند. هفته گذشته قانونگذاران سابق جمهوریخواه اعلام کردند که وقت آن فرا رسیده است تا کنگره فدرال رزرو را در مورد تلاشهایش در محدودههایی فراتر از مبارزه با تورم و اشتغال بالا به وسیله ابزار نرخ بهره مورد بازخواست قرار دهد. در حقیقت برخی از سیاستگذاران جمهوریخواه بر این باورند که فدرال رزرو به جای پرداختن به مسائل صرف سیاستگذاری پولی پا در محدودههای دیگری گذاشته است؛ موضوعی که سبب میشود که بانک مرکزی سیاسیتر شود و کمتر از گذشته بانکی مستقل باشد.
در حالی که منوچین در طول دوره بحران کرونا، همکاریهای بسیاری را برای اجرای تسهیلات اضطراری با پاول انجام داده بود، در هفته گذشته خواستار پایان بخشیدن به آن شد؛ موضعی که البته منوچین آن را انجام هدف قانونگذاران بیان کرده و تصریح کرده است که مساله سیاسی نیست. ادعایی که بهنظر نمیرسد با توجه به مواضع پیشین جمهوریخواهان و همزمان شدن آن با روزهایی که بایدن در حال آماده شدن برای ورود به کاخ سفید است، چندان مطابق با واقعیت باشد.