رئیس‌کل بانک مرکزی تشریح کرد
تصمیم بازارساز برای دو بازار
بنابراین به‌نظر می‌رسد که کاهش نرخ صرافی ملی نسبت به بازار نیز با این استدلال صورت گرفته است. او در یک مطالبه جداگانه یک پیشنهاد را در جهت بازارسازی بازار سرمایه مطرح کرد که مالکان عمده سهام اعم از نهادهای دولتی، عمومی غیر‌دولتی، بنگاه‌های خصوصی بزرگ و حتی شرکت‌های تابعه بانک‌ها که طی چند ماه اخیر به‌دلیل رشد قیمت سهامشان منتفع شده‌اند، با رعایت ضوابط قانونی، نقش بازارسازی را ایفا کنند و برای اطمینان دادن به سرمایه‌گذاران خرد، در جهت نقدشوندگی بازار و محافظت در برابر نوسانات اقدام کنند. در حقیقت این موضوع باعث می‌شود که از هجوم سرمایه‌گذاران خرد به دیگر بازارها نیز جلوگیری شود.
تامین ۱۵ میلیارد دلار ارز واردات
عبدالناصر همتی در مطلب نخست، به تامین نیاز ارزی در بازار ارز اشاره کرده است. رئیس‌کل بانک مرکزی تامین کالاهای اساسی، دارو و مواد اولیه کارخانه‌ها را اولویت اصلی این بانک در تامین ارز واردات دانست و تصریح کرد: باتمام مشکلات تجاری ناشی از شیوع کرونا و تداوم تحریم‌های ظالمانه در پنج ماهه اول سال نزدیک ۱۵میلیارد دلار برای واردات کشور تامین ارز کرده‌ایم.نکته قابل‌توجه اینکه کل واردات در پنج ماه نخست سال‌جاری جاری به روایت گمرک کشور ۷/ ۱۳ میلیارد دلار پوشش داده است. بنابراین این احتمال وجود دارد که رقم اعلامی رئیس‌کل، مبنی بر تخصیص ارز واردات چند روز اخیر شهریورماه را نیز پوشش داده است. نکته قابل‌توجه اینکه رئیس‌جمهوری نیز در جلسه هیات عنوان کرده بود که از ابتدای سال تا ۱۲ شهریورماه ۵/ ۱۴ میلیارد دلار برای تامین ارز کالاهای اساسی در نظر گرفته شده است. این رقم نیز از کل رقم واردات سال‌جاری بیشتر است، در حالی که باید این موضوع را مدنظر قرار داد که تنها بخشی از واردات کشور کالاهای اساسی است. بنابراین این سوال پیش می‌آید که در سال‌جاری چه میزان از ارز تخصیص داده شده مربوط به کالاهای اساسی و مابقی مربوط به سایر کالاها است. البته به‌نظر می‌رسد که منظور رئیس‌جمهوری نیز تخصیص ارز کل واردات در پنج ماه نخست سال‌جاری بوده است و این رقم به کالای اساسی اختصاص ندارد.
تامین ارزی اسکناس از روز سه‌شنبه
رئیس‌کل بانک مرکزی در بخش دیگری از صحبت‌های خود درباره معاملات سامانه نیما توضیح داد: معاملات حواله ارزی روزهای گذشته شهریورماه در سامانه نیما که بخشی از آن همراه با ایام تعطیلات عزاداری بود از یک میلیارد یورو فراتر رفت که موید افزایش عرضه ارز توسط صادرکنندگان و تعمیق تدریجی بازار ثانویه معاملات حواله ارزی است. همتی تاکید کرد: از روز سه‌شنبه بانک مرکزی از طریق بازار متشکل ارزی و صرافی‌های بانکی تامین نیازهای ارزی بازار اسکناس را آغاز کرده است و در روزهای آتی نیز این سیاست را با هدف ایجاد تعادل و ثبات بازارارز با قدرت پیش خواهد برد. در واقع رئیس‌کل بانک مرکزی در این صحبت عنوان کرد که در روزهای آینده، بازارساز در بازار حضور خواهد داشت و هدف این است که فاصله ایجاد شده میان قیمت‌های رسمی و غیررسمی در بازار کاهش یابد. در روزهای اخیر استراتژی بازارساز تغییر کرده و با توجه به افزایش قیمت بازار، نرخ صرافی ملی روند نزولی را طی کرد. شاید این استراتژی به این خاطر اتخاذ شده که دست بانک مرکزی نسبت به گذشته در تامین اسکناس باز شده است و میزان مداخله بازارساز از ابتدای هفته افزایش یابد و در نتیجه بانک مرکزی از این طریق، نرخ ارز را به تعادل برساند.
مالکان عمده سهام، نقش بازارسازی ایفا کنند
رئیس‌کل بانک مرکزی علاوه‌بر تحلیل این روزهای بازار ارز نکاتی را درخصوص بازار سهام تشریح کرد. رئیس‌کل بانک مرکزی توصیه کرد که مالکان عمده سهام که طی چند ماه اخیر به‌دلیل رشد قیمت سهامشان منتفع شده‌اند، نقش بازارسازی را ایفا و برای اطمینان دادن به سرمایه‌گذاران خرد، در جهت نقد شوندگی بازار و محافظت در برابر نوسانات، اقدام کنند.به گفته او، اقبال مردم به بورس موضوع مهمی است و عملکرد سرمایه‌گذاران کوچک و بزرگ، پشتوانه بازار سرمایه است. بنابراین، نظر به ورود طیف گسترده سرمایه‌گذاران جدید، تعامل حرفه‌ای، ارائه آموزش‌های سرمایه‌گذاری و شفافیت نهادهای مجری معاملات و معامله‌گران با این دسته از سرمایه‌گذاران، منجر به حفظ منافع و تداوم حضور بلندمدت و فعالیت آنها در بازار خواهد بود. رئیس‌کل بانک مرکزی توصیه کرد که، مالکان عمده سهام اعم از نهادهای دولتی، عمومی غیر‌دولتی، بنگاه‌های خصوصی بزرگ و حتی شرکت‌های تابعه بانک‌ها که طی چند ماه اخیر به‌دلیل رشد قیمت سهامشان منتفع شده‌اند، با رعایت ضوابط قانونی، نقش بازارسازی را ایفا و برای اطمینان دادن به سرمایه‌گذاران خرد، در جهت نقدشوندگی بازار و محافظت در برابر نوسانات، اقدام کنند. رئیس‌کل بانک مرکزی در بخش دیگری از پیام خود نوشت: بانک مرکزی، توسعه بازار سرمایه و افزایش سهم آن در نظام تامین مالی را در راستای اصلاح ساختاری اقتصاد و ثبات مالی می‌داند و از آن حمایت می‌کند و استقرار نظام عملیات بازار باز و توسعه ابزارها و بازار بدهی دولتی و انتشار گواهی اعتبار مولد را در این راستا پی می‌گیرد. همتی در انتهای پست اینستاگرامی خود پیشنهاد می‌کند که بازارسازی در جهت حفظ نقدشوندگی لازم در بازار سهام به‌صورت عاجل با همکاری جدی سهامداران عمده و صندوق‌های سرمایه‌گذاری و سایر بازیگران اصلی بازار سرمایه انجام گیرد. به‌نظر می‌رسد که رئیس‌کل بانک مرکزی این پیشنهاد را در راستای امیدبخشی به فعالیت سهامداران خرد در بازار کرده است. زیرا شاید در روزهای اخیر، برخی از سرمایه‌گذاران خرد که در این بازار ناامیده شده باشند، منابع خود را وارد بازارهای موازی نظیر طلا و ارز کنند و در این خصوص این فشار نقدینگی باعث ایجاد نوسانات در این بازارها خواهد شد. در این راستا رئیس‌کل بانک مرکزی این پیشنهاد را داده که مالکان سهام عمده، نقش بازارسازی را در بازار ایفا کنند. در واقع حضور سرمایه‌گذاران خرد در بازار باعث خواهد شد که روند تعمیق بازار تداوم داشته باشد. این موضوع در نهایت هم به نفع بازیگران بزرگ و هم به نفع بازیگران خرد خواهد شد و از سوی دیگر بازارهای موازی نظیر ارز و طلا نیز با نوسانات قیمتی روبه‌رو نخواهند شد. البته آن طور که همتی عنوان کرده بانک مرکزی در راستای حمایت از تعمیق بازار سهام با استفاده از ابزار خود، سیاست‌های خود را ادامه خواهد داد.
