بر اساس گزارش شورای جهانی طلا، تقاضا برای خرید طلا از سوی نهادهای پولی‌مالی معتبر دنیا (با محوریت بانک‌های مرکزی جهان) در ۶ ماه نخست سال ۲۰۱۸ میلادی در بالاترین سطح ظرف ۳ سال اخیر قرار دارد. حجم طلای خریداری‌شده در این بازه زمانی بالغ‌بر ۱۹۳ تن برآورد شده است. این میزان نسبت به مدت مشابه در سال ۲۰۱۷ میلادی ۸ درصد رشد داشت که بیشترین افزایش تقاضای برآورده شده از سوی بانک‌های مرکزی جهان از سال ۲۰۱۵ میلادی به‌شمار می‌رود. همزمان خروج سرمایه از بازارهای نوظهور منجر به رشد تقاضا برای دارایی‌های مبتنی بر دلار شده و جایگاه این ارز در مبادلات تجاری نیمه نخست سال جاری میلادی همچنان با فاصله از یورو در صدر باقی مانده است. دوراهی انتخاب دلار یا طلا برای سرمایه‌گذاری در طول چند هفته اخیر موجب محدود شدن بازه مانور قیمتی اونس و کاهش دامنه نوسانات شاخص دلار شد؛ به‌طوری‌که بهای اونس ظرف ۷ هفته اخیر تنها یک‌ مرتبه افزایش یافت و شاخص دلار نیز ۳ هفته افزایشی را ثبت کرد. وضعیت نرمال با رفتار معکوس در روند ۲ بازار شناسایی می‌شود؛ اما از آنجا که طلا و دلار ۴ نوبت (در طول ۷ هفته) از این قاعده تبعیت نکرده‌اند، نشانگر تقویت فشار دوطرفه تقاضا در ۲ بازار علیه یکدیگر است. علاوه‌بر رقابت موجود بر سر جایگاه میان ذخایر امن (رشد تقاضای طلا و دلار)، احتمال وقوع جنگ تجاری نیز دسترسی به دلار آمریکا را در هاله‌ای از ابهام قرار می‌دهد که بخشی از تحرکات اخیر بازارها را نیز پشتیبانی می‌کند.

سناریوی جنگ تجاری و کمبود دلار

برخی از کارشناسان اقتصادی، دلیل تقویت شاخص دلار در تابستان گذشته را مربوط به تنش‌های تجاری موجود میان آمریکا با کشورهای دیگر از جمله چین، کانادا، مکزیک و اعضای اتحادیه اروپا می‌دانند. براساس این تئوری، تعرفه‌گذاری بر واردات از کشورهایی که شرکای تجاری اصلی ایالات متحده محسوب می‌شوند، به‌عنوان اقدامی از سوی دولت دونالد ترامپ برای کاهش کسری تجاری آمریکا و متعادل کردن این ترازنامه مطرح شده؛ اما آنچه در پس پرده این سیاست حمایت‌گرایانه در حال وقوع است منجر به بروز تغییرات عمده در بازارهای جهانی خواهد شد.

 زمانی که صادرکنندگان خارجی از دسترسی به بازار مصرف آمریکا منع شوند، دو پیامد طبیعی را به‌دنبال خواهد داشت: اقدام تلافی‌جویانه با وضع تعرفه‌های گمرکی متقابل، اتفاقی است که در صحن علنی بازارها رخ داد؛ اما پیامد دیگر هراس از کمبود دلار است. قطع دسترسی صادرکنندگان به معنای عدم دریافت دلار به ازای صادرات و کمبود دسترسی به این ارز خواهد بود. واکنش بازارها به چنین اتفاقی کاهش عرضه و افزایش تقاضا است که به تقویت شاخص دلار منتهی می‌شود.

رکورد ۳ساله خرید طلا برای ذخایر بانکی

شورای جهانی طلا ضمن گزارش روند روبه رشد خرید طلا از سوی بانک‌های مرکزی سراسر جهان، تداوم تقویت تقاضای فلز گرانبها از سوی این نهادها را پیش‌بینی کرده است. اقدام نهادهای پولی‌مالی در راستای تنوع‌بخشی به سبد ذخایر رسمی با خرید فلز زرد همزمان با پیامی که از تلاش برای کاهش سهم دلار در ذخایر ارزی حکایت دارد، یکی از عوامل رشد بهای اونس در ۲ هفته اخیر تلقی می‌شود. بانک مرکزی روسیه با خرید ۱۳۱ تن شمش، بیشترین سهم را در فرآیند افزایش طلای فیزیکی در ذخایر رسمی ظرف ۶ ماه نخست امسال داشته است.

 ترکیه و قزاقستان نیز دیگر خریداران قابل‌توجه به‌شمار می‌روند. علاوه‌بر این ۳ کشور بانک‌های مرکزی مصر، هند، اندونزی، تایلند، فیلیپین، عراق و مغولستان نیز اقدام به افزایش ذخایر طلا کرده‌اند. التهابات ارزی در برخی از اقتصادهای نوظهور و کشورهای در‌حال‌توسعه به‌ویژه ترکیه نیز تاثیر زیادی در افزایش خرید طلا از سوی بانک‌های مرکزی داشته است.

13 (3)