دلار و سکه هم مسیر شدند

آن سو‌تر در بازار غیررسمی ارز، روز شنبه دلار بار دیگر کاهش قیمت را تجربه کرد و با پایین رفتن از مرز ۶ هزار و ۲۰۰ تومان به کانال ۶ هزار و ۱۰۰ تومان وارد شد. به گفته فعالان، حجم معاملات در دو بازار سکه و ارز تا حد زیادی پایین آمده بود و بازیگران تمایل زیادی به خرید و فروش نداشتند. برخی از فعالان عنوان کردند، به طور سنتی در ماه مبارک رمضان، حجم تقاضا در بازار افت می‌کند؛ این موضوع به گفته آنها، به خصوص در مورد بازار سکه بیشتر صدق می‌کند. با این حال، گروه دیگری از فعالان، عوامل متفاوت‌تری را زمینه‌ساز کاهش نوسانات بازار دانسته‌اند. از نظر آنها، یکی از مهم ترین عواملی که در کاهش نوسانات اثرگذار بوده است به انتظارات معامله‌گران سکه و دلار مربوط بوده است. در حالی که عده زیادی باور داشتند با خروج ترامپ از برجام، قیمت سکه و دلار سیر صعودی به خود خواهند گرفت، قیمت هر دو دارایی در ۱۰ روز اخیر با بازدهی منفی مواجه بوده است. سکه حتی هفته گذشته بیشترین بازدهی منفی را به ثبت رساند و نزدیک به ۶ درصد از ارزش خود را از دست داد. دلار نیز پس از خروج ترامپ، نه تنها در مسیر صعودی حرکت نکرد، بلکه بیش از ۶ کانال کاهش قیمت را تجربه کرد و به مرز ۶ هزار تومان روز‌به‌روز نزدیک‌تر شد. در واقع، به‌نظر می‌رسد روند کاهشی هر دو دارایی موجب شده است که خریداران چندانی وارد بازار نشوند.

گروهی از معامله‌گران نیز بیشتر بر این نکته تاکید می‌کنند که اثر خروج ترامپ در بازار سکه و دلار پیش‌خور شده بود . بر همین اساس، بازار پس از این اتفاق واکنش خاصی را از خود نشان نداد. به‌نظر می‌رسد در شرایط فعلی قیمت سکه و دلار به تعادل رسیده‌اند و در انتظار وقایع جدید برای موقعیت‌یابی‌های آینده هستند. پس از تمدید نشدن تعلیق تحریم‌های ایران از سوی ترامپ و اعلام بازگشت تحریم‌ها طی ماه‌های آینده، خبرهای زیای منعکس شد ولی هیچ کدام به میزان زیادی بازار را تحت تاثیر قرار ندادند. به‌عنوان مثال، شائبه در مورد اظهارات یکی از مقام‌های روسی که احتمال حمله نظامی به ایران را مطرح می‌کرد، چندان در بازار جدی گرفته نشد.  البته گروهی نیز عنوان می‌کنند، اعلام ماندن ایران و اروپا در برجام در فضای آرام این روزهای بازار اثر داشته است.

نگاه‌های آینده نگر

عده‌ای از معامله‌گران باور دارند، بازار ارز و سکه در میان مدت به چگونگی اثرگذاری تحریم‌ها واکنش نشان خواهد داد. به باور آنها، اگر اروپا بتواند ایران را در دور زدن تحریم‌ها یاری دهد و حداقل در درآمدهای ارزی نفت خللی ایجاد نشود، بازار می‌تواند از نوسانات زیاد دور بماند. ولی اگر وضعیت سیاسی به سال‌های ابتدایی دهه ۹۰ برگردد، احتمال افزایش نوسانات وجود خواهد داشت. در این شرایط، البته نظارت بازارساز و مدیریت انتظارات نیز در میزان دامنه نوسانات  نقش اساسی خواهد داشت.

عده‌ای از تحلیل گران باور دارند، سیاست‌گذار باید در زمانی که بازار به حالت نیمه تعطیل درآمده است، به سرعت ساماندهی صرافی‌ها را در دستور کار قرار دهد و از بازیگران رسمی که تبادلات ارزی مردم را صورت می‌دهند، حمایت کند. در واقع، از نظر کارشناسان،  وجود بازار آزاد می‌تواند بسیاری از تقاضاها را پاسخ دهد و از شکل گیری بازار سیاه جلوگیری کند. در کنار این، زمانی که بازار ارز به شکل غیررسمی وجود دارد، معامله‌گران ارز را کمی بالاتر از بازارهای همسایه خرید و فروش می‌کنند. به‌عنوان مثال، روز شنبه ارزش دلار در هرات افغانستان به زیر مرز ۶  هزار تومانی رفت، حال آنکه قیمت‌ها در بازار داخلی حول و حوش محدوده ۶ هزار و ۱۸۰ تومان بودند. عده زیادی از فعالان عنوان کرده‌اند، بسیاری از مردم حتی ناچار شده‌اند با قیمت‌هایی بالاتر از نرخ‌های روز اقدام به خرید ارز کنند. در صورتی که اگر بازار آزاد ارز وجود داشت، قیمت‌های مختلف دلار نیز وجود نداشت؛ این در حالی است که در شرایط فعلی قیمت‌گذاری دلار از سوی برخی دلالان حالت سلیقه‌ای به خود گرفته است و این قیمت‌گذاری بیشتر از روند بازار، به‌نظر معامله‌گر بستگی دارد.

ممکن است معامله‌گری قیمت دلار را به یک فرد ۶ هزار و ۴۰۰ تومان پیشنهاد بدهد و به دیگری ۶ هزار و ۳۰۰ تومان.  در این شرایط، برخی فعالان به متقاضیانی که نیاز واقعی به ارز دارند، پیشنهاد می‌دهند قبل از ورود به بازار از قیمت‌های معامله شده بین دلالان اطلاع کسب کنند تا با قیمت‌های بالاتری اقدام به خرید نکنند، مبادلات ارزی فعلی در بازار غیررسمی تا حد زیادی امن نیست و با مخاطرات زیادی روبه‌روست. در کنار برخورد احتمالی نیروهای انتظامی، فرآیند جابه‌جایی پول در خیابان و اعتماد به فروشنده یا خریدار چالش‌هایی هستند که در ورود به بازار غیررسمی ارز باید در نظر گرفت.