خبر «دنیای اقتصاد» تایید شد
تاریخ انقضای چک‌های غیرصیادی
پیش‌تر اعلام شده بود که اعتبار گردش دسته‌چک‌های متعارف، تا ۱۵ اردیبهشت‌ماه خواهد بود؛ اما سیاست‌گذار به‌منظور اجرایی شدن بهتر این سیاست و هماهنگی بانکها با سامانه جدید، مهلت گردش این چک‌ها را تا تابستان سال‌جاری تمدید کرد.» حال مسوولان بانک‌مرکزی در خبری ضمن تاکید بر عدم پذیرش چک‌های غیرصیادی از شهریورماه، توضیح دادند: لازم است بانکها اطلاع‌رسانی لازم به مشتریان بانکی را به‌منظور مراجعه به شعب و تعویض دسته‌چک‌های قدیمی انجام دهند و همچنین از پذیرش چک جهت کارسازی آن در آینده در سامانه چکاوک خودداری کنند.مدیر کل ریالی و نشر بانک‌مرکزی در گفت‌و‌گو با پایگاه اطلاع‌رسانی بانک‌مرکزی، دلایل این تاخیر را تشریح کرد. به گفته او، بانک‌مرکزی در جهت تکمیل پروژه و ایجاد نظم در شبکه بانکی تاریخ ۱۵ اردیبهشت ماه سال ۹۷ را برای عدم پذیرش چک‌هایی با طرح قدیم و متفاوت در سامانه چکاوک درنظر گرفت، اما با توجه به ابعاد گسترده طرح صیاد و لزوم اعطای فرصت به بانکها برای هماهنگی با سامانه جدید و انجام اقدامات لازم به‌صورت کامل و همچنین حجم بالای چک‌های قدیمی در دست مردم، تاریخ مدنظر تمدید شد.رحیمی با بیان این موضوع که حجم بالای چک‌های قدیمی موجود در دست مردم و نپذیرفتن چک‌ها در چکاوک منجر به ایجاد اختلال و تشویش در شعب و جامعه خواهد شد، تاکید کرد که با اعطای این فرصت به‌منظور تعیین تکلیف چک‌های قدیمی، به‌دنبال کاهش تبعات اجتماعی هستیم. این مقام مسوول تاکید کرد که پس از شهریورماه، چک‌های مدت‌دار فقط در شعب صادرکننده قابلیت تعیین تکلیف را دارا است. به بیان دیگر، این چک‌ها قابلیت گردش در سایر بانکها را از دست خواهند داد و تنها در شعب صادر کننده، قابلیت نقدشوندگی دارند.او در خصوص شرایط بازگشت اعتبار به چک توضیح داد: بانک‌مرکزی در گذشته نیز طرح‌های بزرگی همچون چکاوک را اجرا کرده و در تمامی آنها سعی داشته کمترین اختلال و نابهسامانی در فرآیند اجرایی داشته باشد. با اجرایی شدن سامانه صیاد به شکل کامل، باتوجه به کارکرد و ثمرات ارزنده آن مثل امکان استعلام و اعتبارسنجی، افزایش امنیت و کاهش جعل و کنترل دقیق اهلیت متقاضی دسته‌چک پیش از صدور آن؛ می‌توان شرایط را برای بازگشت اعتبار به چک فراهم آورد.
دلایل تعویق تکمیل سامانه صیاد
رحیمی در بخش دیگری از صحبت‌های خود، دلایل تعویق این پروژه و اهداف اصلی سامانه صیاد، را تشریح کرده است. به گفته او، با توجه به ابعاد گسترده طرح و حجم بالای شعب بانکها، راه‌اندازی صیاد در کشور کار بسیار بزرگی بوده و آنچه برای بانک‌مرکزی حائز اهمیت است پیشبرد هرچه بهتر امور برای بهره‌مندی از عواید حاصل از اجرای صیاد بوده که برای دستیابی کامل به نتایج مثبت آن، انجام اقدامات اساسی به نحو مناسب در برخی محورها ضروری بوده است. رحیمی با بیان این موضوع عنوان کرد که تعداد معدودی از بانکها، تاکنون شرایط لازم را به‌صورت کامل فراهم نکرده‌اند. او درخصوص موارد در دست انجام برای رسیدن به اهداف پروژه به ۵ مورد اشاره کرد. نخستین موضوع اتصال تمامی شعب بانکها به سامانه صیاد به‌منظور خدمت‌رسانی صحیح به تمام نقاط کشور ذکر شده است. مسوولان بانک‌مرکزی، نیز تاکید کردند که این موضوع از اولویت بالایی برخوردار است. موضوع دوم، در این خصوص، «برقراری تمهیدات لازم در ایستگاه کاری چکاوک بانکها به‌منظور درج داده‌های لازم از جمله شناسه استعلام صیادی در راستای اعمال ممانعت سیستمی به جهت عدم پذیرش چک‌های با طرح قدیم در چکاوک» عنوان شده است. به بیان دیگر، باید زیرساخت‌های لازم برای پذیرش نکردن چک‌های قدیمی آماده شود. گام سوم، تجهیز کامل شعب بانکها به دستگاه‌ها و تجهیزات لازم جهت درج و خوانش بارکد دوبعدی به‌منظور افزایش سرعت پذیرش چک و کاهش اشتباهات کاربری عنوان شده است. همچنین اقدام چهارم که در دست بررسی است، راه‌اندازی کامل سامانه استعلام همگانی چک به‌منظور اطلاع‌رسانی به موقع و مناسب سوابق اعتباری صاحبان حساب به ذی‌نفعان چک در جهت ایجاد شفافیت اطلاعاتی به‌منظور اخذ تصمیم مناسب و کاهش حجم چک برگشتی عنوان شده است. در گام آخر نیز باید مکانیزم مناسب جهت پذیرش چک‌های مدت‌دار از قبل واگذار شده در شعب به‌منظور جلوگیری از تحمیل زحمت مضاعف به اشخاص حقیقی و حقوقی به جهت بازپس‌گیری چک‌ها ایجاد شود.
اعلام فراخوان بانکها
مسوولان بانک‌مرکزی تاکید کردند در کنار این ۵ گام؛ به‌دلیل عدم اعلام فراخوان مناسب از سوی بانکها، استقبال دارندگان دسته‌چک برای تعویض آن قابل توجه نبوده و لازم است اطلاع‌رسانی صحیح ازسوی بانکها برای تغییر چک‌های قدیمی انجام شود. همچنین باید بازه زمانی مدنظر جهت تعویض دسته‌چک‌ها به‌گونه‌ای در نظر گرفته شود که از فشار و تقاضای آنی برای تعویض دسته‌چک و هجوم مردم به شعب جلوگیری شود. در غیر این صورت ضمن اینکه نتایج متصور از اجرای طرح صیاد به‌صورت کامل احصا نمی‌شود، ممکن است برای مردم اعم از صاحبان حساب و ذی‌نفعان چک مشکلاتی پدید آید.
کارگروهی برای هماهنگی بانکها
رحیمی در پاسخ به این پرسش که اقدامات بانک‌مرکزی برای انجام امور به‌صورت به موقع و در تاریخ جدید به چه صورت خواهد بود، توضیح داد: ما در چند ماه گذشته در بانک‌مرکزی شرایط انجام کار از سوی شبکه بانکی را به‌صورت کامل رصد کرده و جلسات متعددی را به‌منظور پیگیری امور برگزار کردیم و مکاتبات و بخشنامه‌های لازم را صادر کرده‌ایم و پیشرفت صحیح کار و نظارت بر حسن انجام آن کاملا درنظر گرفته شده است.در بانک‌مرکزی کارگروهی تشکیل شده که مقرر است گزارش‌های پیشرفت کار ۱۰ روزه، از بانک‌های جا‌مانده از برنامه‌ریزی را دریافت و بررسی کند و به‌صورت جدی پیگیر انجام امور آنها در فرصت‌های مقرر باشد. علی‌ایحال در جمع‌بندی نهایی، به‌منظور پرهیز از آسیب‌رسانی به اهداف و کلیات طرح به‌دلیل برخی از کاستی‌ها که به آن اشاره شد، و جلوگیری از ایجاد مشکلات برای عموم مردم تصمیم بر آن شد که مرحله بعدی طرح چند ماه با تعویق انجام شود.
استعلام سوابق چک برگشتی در خرداد
این مقام مسوول، از اجرایی شدن یکی از اهداف صیاد در دهه پایانی خردادماه سال‌جاری خبر داد. به گفته او، یکی از نتایج و کارکردهای اساسی صیاد، ایجاد سامانه استعلام همگانی چک است که امکان استعلام وضعیت سوابق چک‌برگشتی صادرکننده را برای ذی‌نفع هنگام معامله و پیش از پذیرش چک، از طریق ارسال شناسه استعلام مندرج در متن برگه چک صیادی به سرشماره پیامکی بانک‌مرکزی و دریافت پاسخ آن فراهم می‌آورد. این امر باعث کاهش مخاطره پذیرش چک توسط ذی‌نفعان شده و اصلاح رفتاری صادرکنندگان چک و به تبع آن کاهش حجم چک برگشتی را سبب خواهد شد.رحیمی در بخش پایانی صحبت‌های خود تاکید کرد که با توجه به اینکه عدم پذیرش چک‌های غیرصیادی در چکاوک به ابتدای شهریورماه سال‌جاری موکول شد لازم است بانکها اطلاع‌رسانی لازم به مشتریان بانکی را به‌منظور مراجعه به شعب و تعویض دسته‌چک‌های قدیمی انجام دهند و همچنین از پذیرش چک جهت کارسازی آن در آینده در سامانه چکاوک خودداری کنند.
ارسال نظر