فعالان فضای مجازی به شورای عالی نامه نوشتند
هفده زیان فیلتر تلگرام
جمعی از فعالان فضای مجازی در نامه‌ای سرگشاده به شورای‌عالی فضای مجازی، ضمن معرفی اثر جانبی سوء برای تلگرام خواهان رفع فیلترینگ این پیام‌رسان شده‌اند. این نامه در ابتدای کار به برخی از آمارهای رسمی ارائه‌شده پیرامون نحوه استفاده کاربران ایرانی از تلگرام پرداخته است. عضویت بیش از نیمی از ایرانیان در تلگرام، ایجاد حدود ۳۰ هزار شغل تلگرامی در مردادماه سال جاری و عضویت بیش از چهل میلیون ایرانی در تلگرام از جمله این آمارها است که به روشنی نشان‌دهنده دامنه اثر تصمیم اتخاذ شده درباره فیلترینگ تلگرام است. از زاویه دید نگارندگان این نامه سرگشاده، فعالیت‌های مخرب برخی از گروه‌های تلگرامی نباید بر تمامی فرصتهایی که این پیام‌رسان به‌ویژه در حوزه جنگ نرم، ایجاد شفافیت و طرح مطالبات عمومی ایجاد می‌کند، سایه اندازد. این نامه در ادامه با معرفی ۱۷ دلیل، تداوم فیلترینگ تلگرام در شرایط فعلی را به‌زیان «جبهه انقلاب» می‌داند و خواهان فرصت‌سازی از طریق رفع فیلترینگ این پیام‌رسان هستند. می‌توان ۱۷ دلیل یادشده را به‌منزله فرصت‌های از دست‌رفته و تهدیدهای ایجاد شده با فیلترینگ تلگرام تعبیر کرد.
۱۷ اثر جانبی فیلترینگ
نامه منتشرشده پس از ارائه برخی از آمارها که به روشنی نشان‌دهنده میزان محبوبیت و ضریب نفوذ بالای تلگرام در شبکه مجازی است، فیلترینگ تلگرام را به منزله از دست رفتن برخی از فرصت‌ها و ایجاد برخی از تهدیدهای جدید معرفی کرده است. بر این اساس فعالان فضای مجازی فیلترینگ تلگرام را حاوی حداقل هفده تهدید و فرصت دانسته‌اند.
تلگرام در اختیار جبهه انقلاب: در حال حاضر بخش مهمی از کانال‌های پرمخاطب در کشور در اختیار روزنامه‌نگاران و فعالانی در فضای مجازی است که پایبند به قانون و آرمان‌های انقلاب اسلامی هستند و تنها معدودی از کانال‌های موجود با حجم مخاطبانی بسیار کمتر، وابستگی سیاسی به ضدانقلاب داشته یا از نظر اخلاقی به هرزه‌نویسی روی می‌آورند. بنابراین در صورت تداوم فیلتر تلگرام، اهرم مهمی از فرآیند اطلاع‌رسانی از کار افتاده و اتفاقا فضا برای همان معدود شبکه‌های ضدانقلاب مهیا می‌شود که با سوءاستفاده از خلأ رسانه‌ای، راهبردهای خود علیه منافع ملی کشورمان را پیش می‌برند. در حال حاضر ۵ کانال برتر تلگرام که بیش از دو برابر کانال‌های معاندی چون آمدنیوز یا بی‌بی‌سی فارسی عضو دارند، همگی در چارچوب قانون به فعالیت می‌پردازند.کمک تلگرام به شفافیت حرکت‌ها: در شرایط فعلی کشور که بعضا آبستن تحولاتی در بستر اجتماعی است، کنترل فضای عمومی و چاره‌اندیشی درباره حوادث پیش‌رو از طریق تلگرام ساده‌تر بوده و در نبود این شبکه پیام‌رسان، همه فعالیت‌ها زیرزمینی می‌شود و به‌گونه‌ای مخفیانه پیش می‌رود. بنابراین تلگرام جامعه را مانند یک اتاق شیشه‌ای، خالی از هر گونه ابهامی کرده که فرصت برای رصد و مطالعه روی هر حرکت اجتماعی یا ضداجتماعی را ممکن می‌سازد.
ابزاری برای مهار شبکه‌های اجتماعی: تلگرام یک شبکه پیام‌رسان است و نه یک شبکه اجتماعی. فیس‌بوک یا توییتر به‌دلیل امکان تبادل دیدگاه‌ها و عدم امکان مدیریت پیام‌ها از سوی ادمین‌ها، می‌توانست به ابزاری برای پروپاگاندا علیه نظام اسلامی تبدیل شود. با این وجود تلگرام بستری برای اطلاع‌رسانی مدیریت شده است و به‌دلیل قرابت فرهنگی به فرهنگ عمومی ایرانیان، می‌تواند وسیله‌ای مهم برای انتقال اخبار و در عین حال جلوگیری از موج‌آفرینی‌های ضدامنیتی باشد. در اعتراضات اخیر نیز آن شبکه‌هایی که به افزایش ارتباطات معترضان کمک می‌کرد، امثال توییتر بود و تلگرام تنها در پوشش خبرها به کار گرفته می‌شد که آن هم با مقابله خبری جریان انقلابی می‌توانست بهتر از فیلتر تلگرام مهار شود.محدودیت‌های پیام‌رسان‌های داخلی: ضعف پیام‌رسان‌های وطنی در جریان فیلتر تلگرام بر همگان روشن شد و در حال حاضر بعید است فرد یا نهادی حاضر به دفاع از اپلیکیشن‌های داخلی باشد. شاید به همین خاطر وزارت ارتباطات مجبور شد از برخی پیام‌رسان‌های خارجی دیگر رفع فیلتر کند که این خود بر آسیب‌های بعدی خواهد افزود.
تلگرام در خدمت اشتغال‌زایی: براساس آمارهای موجود، قریب به ۴۰میلیون ایرانی از بستر تلگرام برای ارتباطات روزمره خود استفاده می‌کنند. برآوردها نشان می‌دهد این فضای عمومی، عامل ایجاد یک میلیون شغل به‌طور مستقیم و ایجاد پنج میلیون شغل به‌صورت غیرمستقیم شده است. رئیس‌جمهور و وزیر ارتباطات، به‌تازگی بر اهمیت فضای مجازی در اشتغال‌زایی تاکید کرده‌اند. در همین راستا به‌نظر می‌رسد ادامه فیلتر تلگرام یا کندسازی و ایجاد اختلال در آن، می‌تواند به‌شدت به زیان اقتصاد ملی باشد. مرکز رسانه‌های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به‌دنبال فیلتر تلگرام اعلام کرد که 9000 کسب‌و‌کار تلگرامی در پی فیلتر این پیام‌رسان دچار مشکل شده و به اقتصاد کشور ضربه زده است.
تقویت اقتصادمقاومتی با تلگرام: در فضای مجازی برندهای داخلی تبلیغ شده و در شرایطی که تولیدکنندگان داخلی مجبور می‌شوند گاهی مخفیانه به‌دلیل افت مخاطب رسانه ملی، به رسانه‌های ماهواره‌ای پناه ببرند، تلگرام می‌تواند عامل رونق فروش کالاهای وطنی باشد.احتمال سر بازکردن بحران‌های جدید اجتماعی با فیلتر تلگرام: بخش مهمی از کاربران در شبکه پیام‌رسان تلگرام، جوانان و نوجوانان هستند و قریب به ۶۰درصد از نیازهای خود به سرگرمی را از طریق تلگرام پوشش می‌دهند. به عبارت دیگر، تلگرام در نبود برنامه‌های غنی برای پر کردن اوقات فراغت جوانان و نوجوانان به عاملی برای سرگرم‌سازی تبدیل شده و تداوم فیلتر یا اختلال تلگرام می‌تواند انرژی تخلیه نشده دوران جوانی را به ایجاد بحران‌های اخلاقی یا رشد آسیب‌های اجتماعی در محیط خانواده و جامعه منتهی کند.
اعتمادزایی تلگرام: حفظ و احیای تلگرام باوجود طرح برخی محتواهای نامناسب و دروغ‌پردازی اندک گروه‌ها و کانال‌های معاند، می‌تواند اعتماد مردم را به نظام افزایش داده و نشان دهد که در ایران محدودیتی برای اظهارنظر و نشر دیدگاه‌های مختلف نیست. این در حالی است که تداوم فیلتر تلگرام می‌تواند به برخی بدگمانی‌ها درباره شبهه فقدان آزادی بیان در کشور دامن زدن به عامل سوءاستفاده رسانه‌های بیگانه شود و این درحالی‌است که تجربه هفته‌های اخیر نشان داده که فیلترینگ این پیام‌رسان در آینده منجر به عدم انتشار محتوا علیه نظام مقدس جمهوری اسلامی و مقامات عالیرتبه کشور نخواهد شد.
آرشیو اسناد خانواده‌ها در تلگرام: تلگرام به‌دلیل قابلیت‌هایی که دارد، بستری مناسب برای ثبت و آرشیو انبوهی از اسناد و اطلاعات ضروری برای مردم است.از بین بردن تلگرام می‌تواند دسترسی به این اسناد را مشکل کرده و مردم را دچار سردرگمی کند. اگرچه همه این اسناد در بیرون از مرزها توسط سرورهای غیرخودی ذخیره و آرشیو می‌شود و این به‌هیچ عنوان به نفع مردم ایران نیست، ولی در شرایطی که مابه‌ازایی داخلی برای تلگرام تعریف نشده، تداوم اختلال در سامانه اسنادی مردم و خانواده‌ها پیامدهای منفی بسیاری در بر دارد.
افزایش هزینه‌های ارتباطی خانوار ایرانی: تلگرام، هزینه‌های ارتباطی مردم را به شدت کاهش داده است. هزینه مکالمه تلفن، رفت و آمد و حتی پیامک، به‌دلیل پیام‌رسانی از طریق تلگرام کاهش یافته و با توجه به وضعیت مالی خانوارهای ایرانی که چندان مناسب نیست، ادامه فیلتر تلگرام می‌تواند از نظر اقتصادی نیز مردم را ناراضی کند یا آنها را به سمت پیام‌رسان‌های بیگانه‌ای که به روش‌هایی نامناسب این هزینه را کاهش می‌دهد، سوق دهد.
سوءاستفاده بدافزارها: در نبود تلگرام نرم‌افزارهای جاسوسی دیگری فعال خواهد شد که شناسایی آن زمان بیشتری برده و می‌تواند کنترل محتوا را از دست نظام اسلامی خارج کند و فعالان فضای مجازی در جبهه انقلاب را به حاشیه براند. این اتفاقی است که در روزهای اخیر رخ داده است.شبکه‌های ماهواره‌ای، آلترناتیو کانال‌ها : هر زمان که خلأ رسانه‌ای در کشور پدیدار می‌شود، رسانه‌های معاند این خلأ را پر می‌کنند. تداوم فیلتر تلگرام نیز بار دیگر به معاندان فرصت داد تا دست برتر را در حوزه رسانه‌ای در اختیار داشته باشند. باید توجه کرد، بخش عمده‌ای از تولیدات رسانه ملی در کانال‌های تلگرامی منتشر می‌شد و در نبود تلگرام به‌جای این محصولات، شاهد عرض‌اندام شبکه‌های ماهواره‌ای بیگانه هستیم.رشد فیلترشکن‌ها: فیلتر تلگرام، بخش عمده‌ای از مردم را به‌سمت قانون‌شکنی و نصب فیلترشکن‌ها سوق داده که خود، بحران‌های امنیتی بسیاری در پی خواهد داشت. از یاد نبریم که به گفته معاون وزیر اطلاعات دولت دهم، در زمان فیلتر «وی‌چت»، ۸۰درصد از هشت میلیون نفر مخاطب ایرانی این نرم‌افزار به نصب فیلترشکن روی آوردند. این اتفاق برای تلگرام تکرار شد و تخمین ما نشان می‌دهد محدودسازی این پیام‌رسان منتهی به نصب بالغ بر ۳۰ میلیون فیلترشکن شده است.
کمک تلگرام به انسجام درونی جامعه: تلگرام به‌دلیل اشتراک‌گذاری تجربه‌های مشترک افراد، عامل افزایش انسجام داخلی کشور بود. در نبود تلگرام، هر شهروند براساس تجربه شخصی خود به‌گونه‌ای فردگرایانه رفتار کرده که می‌تواند به فروپاشی اجتماعی منتهی شود.تشدید جرایم رایانه‌ای با فیلتر تلگرام: فیلتر تلگرام، به موجی تازه از رونمایی از نرم‌افزارهای ناشناخته منتهی شده که می‌تواند به‌شدت حجم جرایم اینترنتی را افزایش دهد. ضعف سواد رسانه‌ای در کشورمان، این آسیب را گریزناپذیر می‌کند. این درحالیست که با وجود ابررسانه‌ای به‌نام تلگرام، در حال حاضر این دست بدافزارها امکان سوءاستفاده ندارند.
سوءاستفاده باندهای قدرت و ثروت از فیلتر تلگرام: با توجه به تاکید مقام معظم رهبری بر نظارت مردمی بر عملکرد مسوولان و حرکت‌های فرهنگی آتش‌به‌اختیار جوانان ارزشی، به‌نظر می‌رسد که تلگرام فضایی مناسب برای مبارزه با فساد ایجاد کرده بود و در نبود آن، ممکن است برخی باندهای قدرت و ثروت، با آزادی بیشتری به سوءاستفاده بپردازند.بهترین سنگر برای جنگ نرم: به عقیده فعالان فضای مجازی در جبهه انقلاب، تلگرام به‌دلیل سابقه مطلوب در مقاطع مختلف، هنوز بهترین ابزار در دست افسران جبهه جنگ نرم است و فیلتر آن می‌تواند دست فرزندان انقلاب را در دفاع از ارزش‌های انقلابی، از یک ابزار مهم رسانه‌ای کوتاه کند.نویسندگان این نامه در نهایت از شورای‌عالی فضای مجازی خواسته‌اند تا به‌جای محدودیت در دسترسی به این پیام‌رسان، تدابیر لازم را برای ایجاد مکانیزمی برای فعالیت غیرمخرب و مبتنی بر اصول در این نرم‌افزار پیام‌رسان اتخاذ کنند.
ارسال نظر