دنیای اقتصاد: آزمایش موشکی جدید کره‌شمالی تنها اندکی بازارهای جهانی را متاثر کرد. شدت این تاثیر کمتر از رویدادهای مشابه بوده تا مشخص شود که معامله‌گران فعلا خطر تشدید تنش‌های ژئوپلیتیک به سوی جنگی تمام‌عیار را جدی نمی‌دانند. جمعه، کره‌شمالی بار دیگر موشکی را از آسمان ژاپن (بر فراز جزیره هوکائیدو) عبور داد که با طی ۳۷۰۰ کیلومتر مسافت، در اقیانوس آرام افتاد. این به آن معناست که کره‌شمالی اکنون می‌تواند گوام، قلمرو آمریکا در اقیانوس آرام را هدف قرار دهد. این اقدام کره‌شمالی که گویا در واکنش به تحریم‌های تازه شورای امنیت سازمان ملل متحد بوده می‌تواند تنش‌ها را در شبه‌جزیره کره به سطح تازه‌ای برساند، اما بازارها واکنش خاصی به این روند نشان ندادند. روز جمعه،‌ با وجود افت دسته‌ای از شاخص‌های بورسی، عمده بازارهای سهام اعتنایی به آزمایش موشکی کره‌شمالی نکردند. حتی سرمایه امنی چون طلا که در موارد مشابه با جهش روبه‌رو می‌شد، تضعیف شد. به نظر می‌رسد که بازارها فعلا اقدام‌های کره‌شمالی و ائتلاف چند کشور علیه آن را نمایشی برای داشتن موقعیت محکم پشت میز مذاکره‌های احتمالی می‌دانند، گرچه تجربه‌های تاریخی نشان می‌دهد که همین کنش‌ و واکنش‌ها می‌تواند به جنگی گرم منجر شود.

مورد متفاوت

بازارها در حالی هفته گذشته بوی جنگی از شبه‌جزیره کره استشمام نکردند که در دو مورد قبلی تنش‌های کره‌ای، شاهد افزایش ریسک‌گریزی بودند. ۱۸ مرداد، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا به کره‌شمالی هشدار داد که اگر دوباره ایالات‌متحده را تهدید کند، «با آتش و خشمی روبه‌رو خواهد شد که جهان تاکنون ندیده است.» تنها چند ساعت بعد کره‌شمالی اعلام کرد در حال برنامه‌ریزی برای حمله به گوام، از قلمروهای آمریکا در اقیانوس آرام است. بازارها حتی پیش از تهدید دوباره کره‌شمالی، به محض انتشار خبر گفته‌های تند ترامپ واکنش نشان دادند، واکنشی که حاکی از بازگشت دوباره ریسک‌گریزی به ذهن معامله‌گران بود. در نتیجه تهدیدهای ژئوپلیتیک، بازارهای سهام شاهد افت شاخص‌ها و سرمایه‌های امن از جمله طلا و ین ژاپن، گران‌تر شدند. در آن روز، شاخص نیکی ۲۲۵ توکیو ۳/ ۱ درصد افت کرد و به کمترین سطح از اول ژوئن رسید. کوسپی کره‌جنوبی هم ۱/ ۱ درصد عقب نشست و به کف ۷ هفته‌ای رفت. استاکس ۶۰۰ اروپا، ۸/ ۰ درصد پایین آمد. کاک فرانسه نیز ۲/ ۱ درصد سقوط کرد. داکس آلمان هم مصون نماند و ۱/ ۱ درصد افت را تجربه کرد. شاخص اصلی ام اس سی‌آی آسیا پاسیفیک به‌جز ژاپن، ۵/ ۰ درصد کاهش را به خود دید و با وجود ثبات بورس‌های چین، هنگ‌سنگ هنگ‌کنگ، ۲/ ۰ درصد افت کرد. همزمان با آشوب بازارهای سهام، پناهگاه‌های سرمایه با افزایش تقاضا مواجه شدند. در روزی که وون کره‌جنوبی- همسایه و «دشمن» کره‌شمالی- حدود یک‌درصد مقابل دلار عقب نشست و به کمترین ارزش از ۱۳ جولای رسید، ین ژاپن ۵/ ۰ درصد مقابل دلار تقویت شد و به اوج ۸ هفته‌ای رفت. فرانک سوئیس نیز که از پناهگاه‌های مهم است، ‌بیشترین رشد روزانه را از ژانویه ۲۰۱۵ تجربه کرد، زمانی که بانک مرکزی سوئیس سقف برابری با یورو را برداشت. فرانک، در آن روز حدود ۵/ ۱ درصد مقابل یورو رشد کرد. طلا نیز مانند همیشه از شرایط بد استفاده و ارزش خود را بیشتر کرد. اونس طلا که به کمک گفته‌های ترامپ، ۱۱دلار از کف روزانه جهش کرده بود، در ادامه نیز شاهد افزایش تقاضا شد. اونس به کمک همین آزمایش بود که خود را از میانه کانال ۱۲۰۰دلار کَند و به مرز کانالی نزدیک کرد.

مورد دوم که در آن اخیرا بازارها واکنش شدیدی به تحولات نشان دادند، آزمایش بمب هیدروژنی بود. یکشنبه، ۱۲ شهریور، کره‌شمالی بمب هیدروژنی نیرومندی را آزمایش کرد که دوشنبه، اولین روز کاری بازارهای جهانی پس از این آزمایش را به شدت متاثر کرد. آن دوشنبه، همزمان با افت بازارهای سهام، طلا، ین ژاپن و برخی اوراق قرضه دولتی تقویت شدند. در آن روز، بازارهای آمریکای شمالی به مناسبت روز کارگر تعطیل بود، اما در بازارهای فعال، واکنش به آزمایش بمب هیدروژنی قوی کره‌شمالی مشهود بود. آن روز پس از افت یک‌درصدی شاخص‌های کوسپی کره‌جنوبی و نیکی ژاپن، بورس‌های اروپایی نیز بیش از نیم درصد از ارزش خود را از دست دادند.ین ژاپن مقابل دلار آمریکا حدود ۶/ ۰ درصد رشد کرد و شاخص دلار تحت فشار رشد ین و همچنین فرانک سوئیس با افت مواجه شد. افت شاخص دلار،‌ یار طلا بود، اما طلا بیشتر تحت‌تاثیر افزایش خرید فلز زرد به‌عنوان سرمایه امن بود. اونس طلا که جمعه قبل از آن روی قیمت ۱۳۲۴ دلار ایستاده بود، در نخستین دقایق فعالیت بازارها در روز دوشنبه از مرز ۱۳۳۵ دلار هم عبور کرد. اونس در آن روز تا قیمت ۱۳۴۰ دلار هم جهش کرد، اما بعد تحت فشار سودگیری معامله‌گران از بیشترین قیمت در سال ۲۰۱۷، با تعدیل روند مواجه شد.

بی‌اعتنایی معامله‌گران

دو تحول پیش گفته، بازارها را به شدت متاثر کرد، اما هفته گذشته با افزایش ریسک‌پذیری بازارها شروع شد، با این تصور که فعلا خبری از جنگ نیست و دو طرف در حال تقویت موضع خود هستند. این هفته ریسک‌پذیری، با واکنش اندک بازارها به آزمایش تازه کره‌شمالی پایان گرفت.رویترز روز گذشته نوشت: معامله‌گران به آخرین آزمایش موشکی کره‌شمالی توجه اندکی نشان دادند؛ چراکه بورس‌ها و دیگر دارایی‌ها به ندرت تکان خوردند و طلا افت کرد تا تمرکز به زمان و چگونگی افزایش نرخ‌های بهره در آمریکا بازگردد. لندن، فرانکفورت و پاریس پس از شلیک دومین موشک از فراز آسمان ژاپن،‌ اندکی افت کردند اما این خبر تاثیر ناچیزی بر بهترین هفته بازارهای سهام از ماه جولای داشت. پیش از آن بورس‌های آسیایی نیز افت اندکی را تجربه کرده بودند، حتی نیکی ژاپن تنها از اوج روزانه پایین آمد و در نهایت روز خود را با رشد نیم درصدی به پایان برد. همزمان با افت اندک بورس‌ها، پناهگاه‌های سرمایه نیز با اقبال خاصی روبه‌رو نشدند تا معلوم شود که ریسک‌پذیری در بازارها ادامه دارد. در کل هفته گذشته، کاهش احتمال جنگی تمام‌عیار در شبه‌جزیره کره با وجود جدال لفظی دو طرف ماجرا، ریسک‌پذیری را بالا نگه داشته بود.

روز جمعه، اونس طلا و ین ژاپن خریدهای مکان امن را به خود ندیدند. اونس طلا که پنج‌شنبه تا بهای ۱۳۲۹ دلار رشد کرده بود، جمعه را با همان قیمت آغاز اما خیلی زود به سوی مرز ۱۳۲۰ دلار حرکت کرد. ین ژاپن هم روند افت طول هفته را ادامه داد و مقابل دلار ارزش بیشتری را از دست داد. یکی دیگر از نشانه‌های ریسک‌پذیری بازارها در هفته گذشته، همین افت ین است. ین که پس از آزمایش موشکی قبلی کره‌شمالی بر فراز آسمان ژاپن و همین طور بعد از آزمایش بمب هیدروژنی پیونگ یانگ، جهش کرده بود، هفته گذشته، بدترین هفته خود را در ۱۰ ماه گذشته تجربه کرد. در نتیجه ضعف ین، شاخص دلار، بهترین هفته خود از ماه آوریل را تجربه کرد. دلیل دیگر رشد دلار، بازگشت تورم آمریکا به مسیر دستیابی به نرخ هدف است که احتمال تشدید انقباض پولی را از سوی فدرال رزرو آمریکا بیشتر می‌کند. هفته گذشته، پوند استرلینگ نیز بهترین هفته خود را در دو ماه گذشته تجربه کرد. دلیل عمده این روند، آرامش یورو پس از خیز اخیرش در واکنش به صحبت‌های رئیس بانک مرکزی اروپا بود. ماریو دراگی اخیرا از نقد یوروی قوی امتناع کرده بود. بازدهی اوراق قرضه نیز با افت خود، شواهد دیگری بر افزایش ریسک‌پذیری بازارها در هفته گذشته ارائه کردند. شاخص دلار که پنج‌شنبه تا عدد ۱۲/ ۹۲ واحد افت کرده بود، صبح جمعه تا حدی تضعیف شد. تا ساعت ۷ عصر روز گذشته که این گزارش نهایی می‌شد، عدد ۸۲/ ۹۱ واحد برای این شاخص ثبت شد، گرچه هم اکنون که شما این گزارش را می‌خوانید ممکن است عدد دیگری مقابل این شاخص باشد. همچنین اونس طلا تا زمان نهایی شدن این گزارش در روز جمعه به قیمت ۱۳۲۲ دلار رسید، گرچه هم‌اکنون ممکن است بهای دیگری به‌عنوان بهای نهایی هفته گذشته رقم خورده باشد. در گزارش فردای «دنیای اقتصاد» روند بازارها را در هفته ریسک گریزی، به علاوه عدد و قیمت‌های نهایی مورد اشاره پیش‌رو خواهید داشت.

آژیـر قـرمز در ژاپن