شلیک به آرامش بازارها

دنیای اقتصاد: بامداد سه‌شنبه به وقت محلی، از نزدیکی پیونگ یانگ، موشک تازه‌ای شلیک شد که حدود ساعت ۶ صبح از حریم هوایی شمال ژاپن عبور کرد. ساعاتی پس از این رویداد، کره‌جنوبی برای نمایش اقتدار نظامی خود رزمایش هوایی برگزار کرد. رویترز نیز این گمانه‌زنی را مطرح کرد که آمریکا بمب‌افکن‌های استراتژیک خود را در شبه‌جزیره کره مستقر می‌کند. همچنین شینزو آبه، نخست‌وزیر ژاپن در تماسی تلفنی با دونالد ترامپ که نزدیک به ۴۰ دقیقه طول کشید، به بررسی این اقدام موشکی و راه‌های پاسخ به آن پرداخت. در نتیجه این تنش‌ها، بورس‌های جهانی افت کردند و کالاهای امن از جمله طلا، ین ژاپن و فرانک سوئیس تقویت شدند. روز گذشته، همزمان با افت بورس‌های اروپایی به کف ۶ ماهه، بهای اونس طلا به اوج ۱۰ ماهه رفت. خیز اونس تا دومین محدوده کانال ۱۳۰۰ دلار هم سکه‌های بازار داخلی را تحت‌تاثیر قرار داد. سه‌شنبه، سکه تمام بهار آزادی به بالاترین قیمت از خرداد ۹۲ رسید. در این میان، نوسان نفت از دیگر کالاها بیشتر بود؛ چراکه از یکسو تحت فشار کاهش تقاضای پالایشگاه‌ها در پی توفان هاروی و افزایش ریسک ناشی از بحران موشکی و از سوی دیگر تحت حمایت کاهش تولید لیبی و کلمبیا بود.

کره‌شمالی بار دیگر موشکی را به قلمرو ژاپن پرتاب کرد تا بازارهای جهانی دوباره درگیر ریسک‌گریزی شوند. بامداد سه‌شنبه به وقت محلی، موشکی از پیونگ‌یانگ شلیک شد و با عبور از حریم هوایی شمال ژاپن، ۲۷۰۰ کیلومتر مسافت را طی کرد. بعد از این اقدام بی‌سابقه کره‌شمالی، شینزو آبه، نخست‌وزیر ژاپن در تماسی تلفنی با دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا به بررسی اوضاع پرداخت که ۴۰ دقیقه زمان برد. به این ترتیب، تنش‌ها به طرز بی‌سابقه‌ای افزایش یافت تا بازارهای سه‌شنبه واکنش نشان دهند. قابل‌توجه‌ترین واکنش‌ها، افت بازارهای سهام و تشدید محبوبیت سرمایه‌های امن از جمله طلا بود. روز گذشته، همزمان با افت بورس‌های اروپایی به کف ۶ ماهه، بهای اونس طلا به قله ۱۰ ماهه رفت. البته افت بازارهای سهام قاره سبز، تحت‌تاثیر اوج‌گیری ارز واحد اروپایی نیز بود.

هراس سهام

تشدید دوباره تنش‌ها میان ایالات‌متحده و کره‌شمالی باعث‌شده معامله‌گران بازارهای جهانی به ریسک‌گریزی روی بیاورند. حدود یک ماه قبل، ترامپ گفت که در صورت تکرار تهدیدهای کره‌شمالی، این کشور آتش و خشمی را خواهد دید که تاریخ به خود ندیده است. در واکنش به این تهدید، پیونگ‌یانگ اعلام کرد که در حال بررسی حمله به گوام، از قلمروهای آمریکا و میزبان یکی از پایگاه‌های نظامی این کشور است. تنش‌ها و درگیری‌های لفظی به‌شدت بالا گرفت اما دو هفته قبل، هر دو طرف از مواضع قبلی خود کوتاه آمدند تا ریسک‌پذیری در بازارها افزایش یابد، با وجود این، این وضعیت پایدار نبود.روز سه‌شنبه، عمده معامله‌گران به فکر خروج سرمایه‌ها از بورس و خرید کالاهای امن بودند. بیشتر بازارهای جهانی سهام روز گذشته را با افت به پایان بردند. در نتیجه تنش‌های موشکی، شاخص اروپایی استاکس ۶۰۰ بیش از یک درصد افت کرد و به کف ۶ ماهه رسید. البته بورس‌های اروپایی تحت‌فشار رشد یورو نیز بودند که نرخ برابری‌اش مقابل دلار سه‌شنبه از یک مرز مقاومتی مهم عبور کرد. پیش از بورس‌های اروپایی هم، بورس‌های آسیایی افت را تجربه کرده بودند. نیکی ژاپن ۵/ ۰ درصد افت کرد و به کف ۴ ماهه رفت. کوسپی کره‌جنوبی هم که دوشنبه مشغول برگزاری مانور نظامی مشترک با آمریکا بود، ۶/ ۱ درصد تضعیف شد. در نتیجه این روندها، شاخص ام‌اس‌سی‌ای آسیا-پاسیفیک به‌جز ژاپن ۵/ ۰ درصد افت کرد. شاخص‌های آتی آمریکا هم حدود یک درصد افت را به خود دیدند.

لرزه ارزی

در بازارهای ارز، مانند تمام مواقع بحرانی، ارزهای امن بودند که نفع بردند. مهم‌ترین ارزهای پناهگاه سرمایه یعنی ین ژاپن و فرانک سوئیس، روز گذشته رشد خوبی داشتند. رویترز روز گذشته نوشت: ین در مواقع استرس‌های ژئوپلیتیک یا مالی، منتفع می‌شود؛ چراکه ژاپن بزرگ‌ترین کشور وام‌دهنده در جهان است و این تصور وجود دارد که سرمایه‌گذاران ژاپنی، هنگام بحران، سرمایه‌ها را به کشور خود بازمی‌گردانند.سه‌شنبه، ین مقابل دلار رشد کرد تا دلار مقابل ارز ژاپنی به پایین‌ترین سطح از میانه آوریل برسد. این در حالی است که خود ژاپن در همسایگی و معرض تهدید کره‌شمالی است. («دنیای اقتصاد» در روزهای آتی، گزارشی درباره دلایل پناهگاه بودن ین، با وجود چالش‌های پیش‌روی اقتصاد این کشور منتشر خواهد کرد.) همزمان با رشد ین، فرانک هم مقابل دلار رشد کرد تا دلار مقابل ارز سوئیسی به کف یک ماهه برود. دلار خود از ارزهای پناهگاه است، اما اولا قدرت سایر پناهگاه‌ها از آن بیشتر است و ثانیا سیاست داخلی بزرگ‌ترین اقتصاد جهان چنان گرفتار آشوب است که این ارز را ضعیف کرده است. البته روند شاخص دلار که دوشنبه تا عدد ۲۰/ ۹۲ واحد افت کرده بود، سه‌شنبه کمی تعدیل شد.اما خبر مهم‌تر بازارهای ارز در روز سه‌شنبه، مصونیت ارز واحد اروپایی مقابل تنش‌های موشکی بود. روز گذشته، یورو مقابل دلار از نرخ برابری ۲۰/ ۱ فراتر رفت تا با عبور از سطح کلیدی مهم، چشم‌انداز خوبی پیش‌رو داشته باشد. این رشد در ادامه رشدی است که در پی موضع‌گیری‌های اخیر رئیس بانک مرکزی اروپا شکل گرفته است. ماریو دراگی در نشست اخیر «جکسون هول» در آمریکا از موضع‌گیری علیه یورو قوی امتناع کرد تا یورو به رشد خود ادامه دهد. داده‌های منتشر شده از اقتصاد اروپا نیز در ماه‌های گذشته بیشتر خوب بوده است.استر ماریا ریشلت، استراتژیست «اف‌اکس» در «کمرزبانک» فرانکفورت به رویترز می‌گوید: «بازار همچنان در حال هضم گفته‌های دراگی در جکسون هول است و چشم‌انداز ایالات‌متحده با نگرانی‌ها درباره بودجه و تعطیلی دولت فدرال، بد است.»

روزهای طلایی

طلا هم مانند دیگر کالاهای امن، همیشه در روزهای بحرانی حال بهتری دارد و از این رو، رشد روز سه‌شنبه آن، به هیچ وجه عجیب نبود، به‌خصوص با توجه اینکه اونس روز دوشنبه، به کمک عواملی به‌جز تنش موشکی، از مرز ۱۳۰۰ دلار عبور کرده بود.اونس فلز زرد که در دو هفته اخیر چند تلاش ناموفق را برای گذر از مرز کانالی تجربه کرده بود، دوشنبه ابتدا تحت حمایت افت شاخص دلار و رشد بهای نفت خام به کانال بالاتر رفت. بعد از آن نوبت به کمک قوت فنی بازیافته طلا رسید تا اونس فاصله بیشتری از مرز میان دو کانال بگیرد. در پایان فعالیت بازار نیویورک در روز دوشنبه، اونس روی قیمت ۱۳۰۹ دلار ایستاد تا مرز کانالی بالاخره به‌گونه‌ای موفق و پایدار شکسته باشد.در زمانی که بازارهای طلا در آسیا گشوده شدند، یعنی صبح سه‌شنبه به وقت نیویورک، اونس توانست تا بهای ۱۳۱۶ دلار هم بالا برود تا با آغاز سه‌شنبه اروپا، اونس باز هم بیشتر رشد و به سوی محدوده‌های بالاتر حرکت کند. البته در قیمت‌های بالاتر، دسته‌ای از معامله‌گران برای سودگیری،‌ طلای خود را می‌فروختند، با این همه، طلا همچنان قوی ماند. بهایی که تا ساعت ۸ عصر روز گذشته به وقت تهران برای اونس ثبت شد، ۱۳۱۷ دلار بود، گرچه هم‌اکنون که شما این گزارش را می‌خوانید ممکن است قیمت متفاوتی به عنوان قیمت نهایی سه‌شنبه رقم خورده باشد. بالاترین بهایی که تا زمان نهایی شدن این گزارش برای اونس ثبت شد، ۱۲۲۷ دلار بود.روز گذشته همزمان با حمایت بورس‌ها از طلا، افت بهای نفت خام به ضرر فلز زرد کار می‌کرد. این افت ناشی از کاهش تقاضای پالایشگاه‌های آمریکا در پی توفان هاروی و ریسک ناشی از آزمایش موشکی کره‌شمالی بود.

تحلیل‌های موشکی

آلساندرو بالسوتی، رئیس بخش مدیریت دارایی در «جی سی‌ای کپیتال لیمیتد» می‌گوید: «وخامت اوضاع در کره‌شمالی، ریسک‌گریزی قابل توجهی را باعث شده است.با این همه، ناظران معتقدند که اقدام کره‌شمالی آنقدر بزرگ نبوده که واکنشی اساسی را از سوی محور ایالات‌متحده-کره‌جنوبی موجب شود؛ بنابراین استفاده سرمایه‌گذاران از این وضعیت عجیب نخواهد بود.»اما هیروکازو کابیا، استراتژیست ارشد «دایوا سکیوریتیز» می‌گوید: «این بار موشک از آسمان ژاپن رد شده، پس احتمالا اوضاع با دفعه‌های قبل متفاوت خواهد بود.»ماسایوشی کیچیکاوا، استراتژیست ارشد «سومیتومو میتسوئی است منجمنت» معتقد است: «بازارهای مالی گمان می‌کنند که تنها گزینه واقع گرایانه ایالات‌متحده و کره‌شمالی نشستن پشت میز و مذاکره کردن است زیرا دیگر گزینه‌ها برای تمام طرف‌های درگیر، بسیار هزینه‌بر است.» او می‌افزاید: «اما هیچ کس نمی‌تواند خطر اتفاقات را نادیده بگیرد. بازارها فکر می‌کنند که بازی فعلا ادامه پیدا خواهد کرد و کره‌شمالی، یک ریسک خواهد ماند.»

جابه‌جایی رکورد در بازارسکه و دلار

سرگیجه نفت در تضاد نیروها

اولین شلیک به‌سوی ژاپن