نظرعلی صلاحی‌نژاد

عضو رسمی انجمن حرفه‌ای صنعت بیمه

براساس الزام نهادهای ناظر سازمان بورس اوراق بهادار و بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران مقرر شد که شرکت‌های بیمه تجاری پس از برگزاری مجامع و ارائه صورت‌های مالی سال ۹۵ حداکثر ظرف مدت ۶ ماه صورت‌های مالی سال ۹۵ را براساس استانداردهای بین‌المللی گزارشگری مالی IFRS تهیه و در کدال منتشر کنند.

به این منظور چالش‌های زیادی پیش روی شرکت‌های بیمه‌ای خواهد بود که لازم است اقدامات لازم و زیرساخت‌های مناسب را آماده و اجرا کنند، اگرچه استاندارد بین‌المللی گزارشگری IFRS به‌عنوان قراردادهای بیمه به‌عنوان فاز اولیه تدوین استاندارد برای فعالیت‌های بیمه‌ای چارچوب‌های کلی در مورد تعریف بیمه و فعالیت‌های بیمه‌ای ارائه شده است که شرکت‌ها را ملزم می‌کند دارایی‌ها و بدهی‌های بیمه‌ای خود را به ارزش منصفانه ثبت و گزارش کنند.نکته این است که گزارشگری بدهی‌ها به ارزش منصفانه برای شرکت‌های بیمه‌ای اصلی‌ترین چالش است. البته هنوز هم چالش‌های زیاد دیگری مانند موارد مربوط به اندازه‌گیری اولیه، تنزیل، تعدیلات ریسک و... وجود دارد که باید حل شود. به هر حال استانداردهای بین‌المللی گزارشگری مالی به دنبال ایجاد یک مدل شناسایی و اندازه‌گیری یکسان و باثبات است که همراه با الزامات افشای گسترده کوشش دارد که موجب افزایش شفافیت کلیه قراردادهای بیمه‌ای شود که ازسوی شرکت بیمه گزارش می‌شوند. رویکرد غالب این گزارشگری، استفاده از ارزش منصفانه متکی بر بازار است.

با توجه به موارد فوق تغییرات اساسی و بسیار زیادی در ارائه نتایج و در متن صورت‌های مالی به‌عنوان افشاهای اضافی لازم است.ارائه و افشای اطلاعات براساس IFRS کاملا متفاوت با شیوه‌های گزارشگری مالی فعلی است. در استاندارد مذکور استفاده از روش حق بیمه کسب شده برای به کارگیری در صورت سود و زیان لازم‌الاجرا خواهد بود. برای بیمه‌گذاران عمر و پس‌انداز و عمر سرمایه‌گذاری و به‌طور کلی بیمه‌های زندگی این روش تفاوت زیادی با روش فعلی خواهد داشت. جداسازی حساب‌های بخش پس‌اندازی و سرمایه‌گذاری از حق بیمه دریافتی مبنی‌بر ریسک بیمه‌ای سپرده‌ای است و در صورت «سود یا زیان» به‌عنوان درآمد قراردادهای بیمه‌ای شناسایی می‌شود. علاوه‌بر آن الزاماتی هم برای افشای اضافی بیشتر از آن چیزی که در استاندارد IFRS تعیین شده وجود دارد. مثلا تغییر روش‌ها و نوع قراردادهای بیمه‌ای تاثیرگذار بنابر این الزامات افشا و گزارشگری جدید مستلزم طراحی مجدد سیستم‌های گزارشگری و ارسال داده‌های اضافی توسط شرکت‌های بیمه است. گزارشگری مالی در چارچوب‌های مختلف برای تهیه صورت‌های مالی بر مبنای IFRS چالش عملیاتی خواهد بود که با اجرای مدل‌های آماری باید برای محاسبه بدهی‌ها و مغایرت‌گیری بین آنها استانداردهای لازم را داشته باشد.داشتن دانش کافی برای همه استفاده‌کنندگان که قادر باشند وضعیت کسب‌و‌کار شرکت‌های بیمه را تحلیل کنند لازم است البته همکاران مالی صنعت بیمه باید در راستای پیشبرد این استراتژی کمک کنند.