وزیر امور خارجه مطرح کرد
آسیب زدایی برجامی از نظام بانکی
دنیای اقتصاد: وزیر امور خارجه ایران معتقد است برجام زنجیرهای محدود‌کننده نظام بانکی را از بین ببرد. زنجیرهایی که به تعبیر او، دست ایران را از هرگونه فاینانس اعتباری خارجی کوتاه کرده بود. به گزارش شبکه خبری ایبِنا، محمد جواد ظریف که در چهارمین همایش تجاری و بانکی ایران-اروپا سخن می‌گفت، دو آسیب برای اقتصاد کشور از ناحیه تحریم برشمرد: اختلال در تجارت بین‌المللی کشور و قطع دسترسی به منابع مالی کوتاه‌مدت و بلندمدت. او نگاه مدیران عالی کشور به تحریم در آن دوران را نیز یکی از عواملی دانست که منجر به تشدید تبعات تحریم شد.
دنیای اقتصاد: وزیر امور خارجه ایران معتقد است برجام زنجیرهای محدود‌کننده نظام بانکی را از بین ببرد. زنجیرهایی که به تعبیر او، دست ایران را از هرگونه فاینانس اعتباری خارجی کوتاه کرده بود. به گزارش شبکه خبری ایبِنا، محمد جواد ظریف که در چهارمین همایش تجاری و بانکی ایران-اروپا سخن می‌گفت، دو آسیب برای اقتصاد کشور از ناحیه تحریم برشمرد: اختلال در تجارت بین‌المللی کشور و قطع دسترسی به منابع مالی کوتاه‌مدت و بلندمدت. او نگاه مدیران عالی کشور به تحریم در آن دوران را نیز یکی از عواملی دانست که منجر به تشدید تبعات تحریم شد. ظریف ضمن دعوت از بانک‌های اروپایی برای همکاری بیشتر با طرف ایرانی، به فشارهایی که از جانب آمریکا بر بانک‌های اروپایی وجود دارد، اشاره کرد؛ فشارهایی که ناشی از موقعیت آمریکا در بانکداری جهانی است. این مساله در صحبت‌های سفیر ایران در آلمان نیز مورد تاکید بود.
علی ماجدی که در این همایش از نگاه یک دیپلمات به چالش‌های روابط بین‌المللی بانکی ایران پرداخت، یکی از عوامل عملی نشدن انتظارات بانکی ایران در پسابرجام را نقش آمریکا در بانکداری جهانی عنوان کرد. همچنین غفلت دولت گذشته از الزامات روابط بین‌المللی بانکی نیز علت دیگری بود که از نظر ماجدی، آمادگی بانک‌های ایرانی برای برقراری روابط بین‌المللی را عقب انداخت. این دیپلمات خروج از لیست کشورهای غیرهمکار FATF را یکی از مهم‌ترین بایدهای روابط بانکی با اروپا عنوان کرد. طبق گفته ماجدی هفته جاری مسوولان کشور نشستی با گروه اقدام مالی مشترک خواهند داشت. او در این مورد گفت: «انتظار داریم در ماه ژوئن یا جولای ایران به‌طور کامل از فهرست سیاه این گروه خارج شود.»
دو آسیب تحریمی به اقتصاد
ظریف در ابتدای سخنانش به یک نقطه ضعف در اقتصاد کشور اشاره کرد: بانک‌محور بودن اقتصاد. از نظر او همین عامل، پاشنه آشیلی بود تا طراحان تحریم، برنامه ویژه‌ای را برای قفل کردن این بخش طراحی کنند. وزیر امور خارجه معتقد است که طراحان تحریم با محدود کردن بانک‌ها، دو آسیب جدی به اقتصاد ایران را دنبال می‌کردند: اختلال در تجارت بین‌المللی کشور و قطع دسترسی به منابع مالی کوتاه‌مدت و بلندمدت. رئیس دستگاه دیپلماسی نتیجه آسیب‌های تحریمی وارد شده به اقتصاد ایران را تعطیل شدن تمامی فاینانس‌ها و پرداخت کمک‌های بلاعوض و توسعه‌ای نهادهای بین‌المللی و همچنین رشد بی‌سابقه فساد، رانت‌های ناشی از عدم شفافیت و منجمد شدن منابع ارزی کشور دانست. ظریف تصریح کرد: «آسیب‌های تحریم باعث برهم خوردن تعادل در بازارهای داخلی و نوسانات نرخ ارز و تورم چند ۱۰ درصدی شد.» ظریف در ادامه به انتقاد از نگاه مدیران آن دوران به تحریم‌ها و اثرات آن بر مشکلات پیش آمده بعدی پرداخت. نکته‌ای که پیش‌تر ازسوی رئیس‌کل بانک مرکزی نیز مطرح شده بود. وزیر امور خارجه در این مورد تاکید کرد: «شاید اگر مدیران وقت کشور مفهوم کاغذ پاره را بهتر درک می‌کردند و به موقع و با درایت رفتار می‌کردند هرگز حدود ۵/ ۳ میلیارد دلار از منابع بانک مرکزی در دسترس آمریکا قرار نمی‌گرفت؛ امیدوارم بانک مرکزی در موقع مناسب جزئیات این موضوع را در اختیار مردم قرار دهد.» رئیس دستگاه دیپلماسی با بیان اینکه کلیدی‌ترین تحریم‌های اعمال شده علیه ایران، بانک‌ها و سیستم مالی کشور را هدف گرفته بود، افزود: «به‌طور کلی بحث‌های مالی و بانکی بخش مهمی از مذاکرات هسته‌ای را تشکیل داد و خوشحالیم که مذاکرات سخت و پیچیده هسته‌ای منتج به رفع موانع قانونی هسته‌ای از پیش پای سیستم مالی و پولی کشور شد.» ظریف ادامه داد: «اگرچه به دلایل غیربرجامی و بدعهدی‌های ایالات‌متحده، هنوز با عادی شدن روابط بانکی فاصله داریم، اما امیدواریم شرکای اروپایی ایران با توجه به منافع راهبردی و بلندمدت خود از این بدعهدی‌های آمریکا عبور کنند.» وزیر امور خارجه خبر داد که در حال حاضر بانک‌های ایران تا حد زیادی از بعد قانونی به شرایط قبل از تحریم بازگشته و در حوزه عملیاتی هم به شرایط قبل از تحریم نزدیک شده‌اند. به تعبیر ظریف بسیاری از زنجیرهایی که در دوره تحریم بر دست و پای بانک‌ها بسته شده بود، باز شده‌اند. او در ادامه به نخستین دستاوردهای مذاکرات هسته‌ای پرداخت و گفت: «تنها کمتر از ۱۰۰ روز از شروع به کار دولت و با توافق موقت ژنو ماهانه ۷۰۰ میلیون دلار از منابع مالی این کشور که متاسفانه در دوره گذشته اجازه داده شده بود مورد مصادره و توقف معامله قرار گیرد و این منابع به شدت در آن زمان مورد نیاز حیاتی کشور بود، آزاد شد و در اختیار کشور قرار گرفت و پس از نهایی شدن برجام نیز ده‌ها میلیارد دلار پول‌های مسدود شده کشور آزاد شد.»
نقش آمریکا در بانکداری جهانی
وزیر امور خارجه ایران در مورد فشار آمریکا بر بانک‌های دیگر تصریح کرد: «لازم است به یک نکته اشاره کنم و آن این است که آمریکا در سال‌های اخیر جریمه‌های سنگینی را به بانک‌های بزرگ بین‌المللی تحمیل کرده است و بخش بزرگی از این جریمه‌ها به‌دلیل همکاری بانک‌ها با کشورهایی همچون ایران بوده است.» او عنوان کرد: «متاسفانه این اقدامات به‌ویژه صحبت‌های دولت جدید آمریکا فضای بین‌المللی بانکداری را بسیار غبارآلود و نسبت به تعامل مجدد بانک‌های بین‌المللی با ایران حساس و محتاط کرده است، گرچه این موضوع را ما در جلسات و مکاتبات و اسناد مختلف بارها به‌عنوان بدعهدی مطرح کرده‌ایم، اما اعتقاد داریم که شرکای تجاری، بانکی و پولی ایران به این واقعیت باید توجه کنند که ایران امن‌ترین، مطمئن‌ترین و شفاف‌ترین کشور در منطقه برای همکاری اقتصادی است.» ظریف گفت: «ایران برای امنیت، ثبات و پیشرفت اقتصادی، علمی و فناوری به مردم خود متکی است و با وجود همه فشارها، جنگ‌ها و تحمیل‌ها، امنیت، ثبات و پیشرفت و آرامش ایران تضمین شده است. این بهترین سرمایه برای ایران و شرکای آن است که در ایران حضور یابند و تعامل داشته باشند.» این عضو کابینه دولت یازدهم تصریح کرد: «روابط ریشه‌دار اقتصادی میان ایران و اروپا از قدمت و استحکام برخوردار است و باید مراودات بین‌المللی به حالت عادی بازگردد. این روابط گستره وسیعی از بخش‌های مختلف از نفت و گاز و... را شامل می‌شود و لازمه آن برقراری روابط کارگزاری بانک‌ها است.» او ادامه داد: «دور بودن روابط به‌دلیل تحریم‌های ناعادلانه بود که باعث جاماندن بانک‌های ایرانی از استانداردهای روز بین‌المللی به‌ویژه در بخش شفافیت شده و امید است که زمینه‌های همکاری به افزایش این شفافیت کمک کند.»
اصل و فرع چالش‌های ارتباطات بانکی
سفیر ایران در آلمان نیز یکی دیگر از سخنرانان همایش روز گذشته بود. علی ماجدی بیشتر سخنانش را به چرایی برآورده نشدن انتظارات بانکی پس از برجام اختصاص داد. ماجدی با طرح این سوال که چرا بعد از گذشت ۱۵ ماه از اجرای برجام هنوز روابط بانکی ایران با جهان عادی نشده است؟ گفت: «البته پیشرفت‌های زیادی در روابط بانکی ایران با تمام جهان به‌ویژه اروپا حاصل شده که قابل مقایسه با قبل از تحریم‌ها نیست، اما انتظاراتی را که ما داشتیم در زمینه بانکداری هنوز حاصل نشده است.» او یک دلیل اصلی و یک دلیل فرعی برای این مساله متصور شد. از نظر ماجدی علت اصلی عادی نشدن روابط بانکی ایران و جهان، نشناختن و کار جدی در دولت قبلی نسبت به بانکداری بین‌المللی و تحولات آن بوده است. او علت فرعی را به روز نبودن بانک‌های ایرانی دانست. این دیپلمات در توضیح علت اصلی گفت: «درخصوص دلایل اصلی عادی نشدن روابط بانکی ایران و جهان باید به موضوعات تکنیکی، موقعیت برتر آمریکا در صنعت بانکداری بین‌المللی و همچنین موقعیت ویژه ایران در صحنه بانکداری جهانی توجه داشت.» او در توضیح موضوع تکنیکی، به کم‌توجهی دولت گذشته به موضوعاتی از قبیل پولشویی، تامین مالی تروریسم و انطباق با مقررات بانکداری بین‌المللی اشاره کرد. ماجدی گفت: «بی‌توجهی در دولت قبل به بانکداری بین‌المللی باعث شده بود تا بانکداری ما با مسائلی از جمله تامین مالی تروریسم بیگانه باشد؛ بعد از اجرایی شدن برجام مذاکرات زیادی با مقامات آلمانی داشتیم و با چالش‌های بسیاری از جمله مقررات تامین مالی تروریسم و پولشویی و همچنین قرار داشتن در فهرست FATF مواجه بودیم.» این دیپلمات ایرانی با بیان اینکه در هفته جاری مذاکرات ایران و مقامات FATF در ایتالیا ادامه خواهد یافت، گفت: «انتظار داریم در ماه ژوئن یا جولای ایران به‌طور کامل از فهرست سیاه این گروه خارج شود.» ماجدی خروج ایران از این فهرست را برطرف‌کننده بخشی از مشکلات نظام بانکی در تعامل با بانکداری بین‌المللی عنوان کرد. سفیر ایران در آلمان در توضیح موقعیت برتر آمریکا در بانکداری جهانی گفت: «این موضوع یک واقعیت بین‌المللی است و در غیر این صورت بانک‌های اروپایی معضلی برای همکاری با ایران ندارند، اما از آنجا که بخش بزرگی از پرتفوی آنها به دلار است و تراکنش‌های بسیاری به دلار دارند، ناچار هستند مقررات آمریکایی را اجرایی کنند. البته این موضوع تنها در اروپا صادق نیست و بانک‌های بزرگ در ژاپن، کره جنوبی و چین نیز دیده می‌شود.»
ارسال نظر