دنیای اقتصاد: معاون نظارتی بانک مرکزی «اثر نداشتن بر پایه پولی»، «تسهیل معاملات و سرعت گردش پول» و «استفاده عموم مردم از اعتبارات بانک‌ها» را سه ویژگی مهم کارت‌های اعتباری اعلام کرد. به گفته او، از ابتدای اجرای طرح تاکنون ۱۵۸ هزار کارت صادر شده است.

معاون نظارتی بانک مرکزی با بیان اینکه کارت‌های اعتباری موجب افزایش پایه پولی کشور نخواهد شد، گفت: تامین مالی این طرح از منابع پرقدرت بانک مرکزی نخواهد بود بلکه از محل تسهیلات و منابع داخلی بانک‌ها است و تسهیلات خرد قبلی درقالب کارت‌های اعتباری پرداخت خواهد شد و انتظار می‌رود این کارت‌ها به‌تدریج جایگزین تسهیلات خرد بانک‌ها شود. به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی فرشاد حیدری در برنامه تیتر امشب شبکه خبر با بیان این مطلب گفت: بنابراین کارت اعتباری مرابحه موجب افزایش نقدینگی و تورم نمی‌شود؛ بلکه این طرح می‌تواند سرعت گردش پول و معاملات را تسهیل و به این واسطه به رونق اقتصادی کشور کمک کند.

این مقام مسوول بانک مرکزی با اشاره به اینکه یکی از وظایف اصلی بانک مرکزی ایجاد ابزار برای تسهیل مراودات تجاری است، گفت: کارت‌های اعتباری از ابزارهایی است که جای خالی آن در اقتصاد ملی احساس می‌شد، بر این اساس باتوجه به زیرساخت‌های فنی موجود، اجرای آن امکان‌پذیر شده است و خوشبختانه توانستیم با استفاده از تجربیات و تجمیع و بهبود روش‌های گذشته، کاری اثرگذار در این حوزه انجام دهیم. وی افزود: این کارت‌ها در سه سطح برنزی، نقره‌ای و طلایی با مبالغ تا ۱۰، ۳۰ و ۵۰ میلیون تومان صادر می‌شود؛ بنابراین این کارت‌ها محدود به ۱۰،۳۰ یا ۵۰ میلیون نیست و می‌تواند ارقام بینابینی نیز وجود داشته باشد. همچنین در این طرح شهروندان می‌توانند مانند سایر تسهیلات خرد شبکه بانکی با مراجعه به بانک‌ها درخواست خود را مبنی بر دریافت کارت‌های اعتباری ارائه کنند.

معاون نظارتی بانک مرکزی با تاکید بر این نکته که در حال حاضر تمامی بانک‌ها برای ارائه خدمات به شهروندان اعلام آمادگی کرده‌اند، درخصوص اعتبارسنجی مشتریان نیز گفت: شهروندان براساس سوابق اعتباری‌شان رتبه‌بندی می‌شوند و براساس اعتبار و توان پرداخت، می‌توانند از انواع کارت‌های اعتباری استفاده کنند. این مقام مسوول بانک مرکزی با اشاره به اینکه افرادی که از این کارت‌ها استفاده می‌کنند باید از عهده پرداخت اقساط آن برآیند، اظهار کرد: میزان درآمد، یکی از ارکان تعیین‌کننده توان پرداخت افراد است. به طور کلی بانک‌ها براساس سوابق گذشته، توان پرداخت و درآمد شهروندان را اعتبارسنجی و رتبه‌بندی می‌کنند.

وی درخصوص روند دریافت کارت و زمان متداول استعلام اعتبارسنجی مشتریان عنوان کرد: فرد همزمان با ارائه درخواست به شعبه باید اسناد احراز هویتی و اسنادی دال بر داشتن درآمد را به بانک ارائه کند. قاعدتا زمان اعتبارسنجی شامل احراز هویت، بررسی توان مالی و اخذ استعلام سوابق اعتباری برای افراد بیشتر از یک هفته نیست. وی ادامه داد: اساس پرداخت هر اعتباری به مشتریان برمبنای اعتبار آنان و اخذ وثیقه مناسب است و تشخیص نوع آن براساس وضعیت مشتری، برعهده بانک است. اصل نیز بر این است که بانک مطمئن شود اعتباری که پرداخت می‌شود بهنگام بازپرداخت می‌شود. بنابراین بانک‌ها با اتکای اعتبار اشخاص و توان پرداخت مشتریان و نه با توجه به وثایق، اقدام به پرداخت تسهیلات می‌کنند.

حیدری درخصوص جزئیات استفاده از کارت‌های خرید گفت: سازوکار کارت‌های خرید اینگونه است که مشتری در طی ماه خرید خود را انجام می‌دهد و پایان ماه صورت حساب را دریافت می‌کند. ضمن آنکه مشتری یک هفته مهلت دارد که بدهی خود را پرداخت کند، در غیر این صورت می‌توانند از امکانی که در این کارت‌ها برای استفاده از تسهیلات خرد در نظر گرفته شده است، اقساط را در قالب ۱۲ تا ۳۶ ماهه و با نرخ سود مصوب شورای پول و اعتبار و در حال حاضر با نرخ سود ۱۸ درصد پرداخت کنند.

کارت‌های اعتباری امکان نقدشوندگی ندارد

وی کارت‌های خرید را دارای قابلیت شارژ مجدد عنوان کرد وگفت: کارت‌های خرید به میزان اقساطی که پرداخت می‌شود، قابل‌شارژ هستند و ضمن آنکه باید توجه داشت که این کارت‌ها برای خرید کالا و خدمات است. حیدری با تاکید بر اینکه این کارت‌ها به هیچ وجه از دستگاه‌های خودپرداز امکان نقدشوندگی ندارند و تنها برای خرید کالا و خدمات به کار می‌رود، افزود: پایانه‌های فروش از مرکز قابل رصد هستند و اگر در این زمینه تخطی صورت گیرد، برای مشتریان و فروشندگان نمره منفی و هزینه‌های مالیاتی به همراه خواهد داشت.

حیدری با اشاره به آخرین آمارهای کارت‌های اعتباری صادر شده از سوی شبکه بانکی گفت: تا به امروز و براساس آخرین آمار ۱۵۸ هزار کارت اعتباری مرابحه (کام) صادر شده است؛ البته باید در نظر داشت که این کارت تنها برای استفاده اشخاص حقیقی است و نحوه فعالیت این کارت‌ها مانند سایر کارت‌های رایج اعتباری بین‌المللی است تنها با این تفاوت که این کارت‌ها در داخل کشور کاربرد دارند.

این مقام مسوول بانک مرکزی با اشاره به تجارب گذشته در کارت‌های اعتباری، درخصوص مزایای این کارت‌ها عنوان کرد: در گذشته افراد برای انجام فعالیت‌های بانکی و دریافت تسهیلات خرد ناچار به اخذ فاکتور یا انجام برخی معاملات صوری بودند اما با صدور کارت‌های اعتباری بسیاری از مسائل مبتلابه در تسهیلات خرد برطرف خواهد شد. حیدری با بیان اینکه طرح فعلی جدید است، گفت: کارت‌هایی که پیش از این به بازار عرضه شده بود، از نوع بدهکار (Debit Card) است که به‌واسطه سپردن وجوه به بانک‌ها، مشتریان می‌توانند از طریق دستگاه‌های خودپرداز، وجوه نقد مورد نیاز خود را دریافت یا از پایانه‌های فروش برای خرید استفاده کنند. خوشبختانه این نوآوری منطبق با شریعت و براساس مصوبات شورای پول و اعتبار و در قالب عقد مرابحه صورت گرفته است.

وی نرخ سود کارت‌های اعتباری را ۱۸ درصد دانست و تصریح کرد: در حال حاضر نرخ سود سپرده‌ ابلاغی از سوی بانک مرکزی ۱۵ درصد و نرخ سود تسهیلات ۱۸ درصد است که به‌نظر می‌رسد این تفاوت سه درصدی ضمن پوشش هزینه‌های بانک‌ها، انگیزه لازم را برای تامین اعتبار فراهم می‌کند. در طرح فعلی کارمزد ۱۰ هزار تومانی برای صدور کارت درنظر گرفته شده و بانک‌ها، آبونمان یک درصد بابت اعتبار سالانه دریافت خواهند کرد.

تامین منابع کارت‌های اعتباری از محل داخلی بانک‌ها

حیدری با بیان اینکه شرایط اقتصادی کشور در زمان اعطای تسهیلات خرید خودرو اقتضا می‌کرد که بانک مرکزی از محل منابع خود، نقدینگی را به اقتصاد تزریق کند، گفت: باید به این نکته توجه داشت که منابع بانک مرکزی پول پرقدرت است و تاثیرات تورمی در پی خواهد داشت. در کارت‌های اعتباری آنچه اهمیت دارد توجه به این نکته است که منابع این کارت‌ها از محل بانک مرکزی نخواهد بود؛ بلکه از محل منابع داخلی خود بانک‌ها است و بنابراین رشد نقدینگی و تورم را به همراه نخواهد داشت.

معاون نظارتی بانک مرکزی با تاکید بر اینکه هدف‌گذاری بانک مرکزی این است که عموم خانوارهای کشور باید به تسهیلات خرد در قالب کارت‌های اعتباری دسترسی داشته باشند، افزود: تا کنون تعداد خانوارهایی که از تسهیلات خرد استفاده کرده‌اند بسیار بالا بوده و تقریبا آحاد مردم از تسهیلات خرد شبکه بانکی استفاده کرده‌اند، چراکه ریسک اعتباری این تسهیلات، پایین است و نرخ بازگشت مناسبی را برای بانک‌ها به همراه خواهد داشت. معمولا نرخ عدم بازگشت آن نیز بیش از ۲ یا۳ درصد نیست؛ بنابراین شبکه بانکی از پرداخت تسهیلات خرد به مردم استقبال خواهد کرد.

معاون نظارتی بانک مرکزی درخصوص تفاوت منابع مالی کارت‌های اعتباری و منابع تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج گفت: منابع قرض‌الحسنه ازدواج با منابعی که کارت‌های اعتباری به‌واسطه آن تامین اعتبار می‌شود، متفاوت است. وام ازدواج از محل سپرده پس‌انداز قرض‌الحسنه تامین و بر مبنای برنامه‌ریزی‌های انجام شده هرماه ۱۵۰ هزار فقره وام از طرف شبکه بانکی پرداخت می‌شود، اما منابع کارت‌های اعتباری از سپرده‌های مردم تامین می‌شود و بانک از محل درآمد کارت‌های اعتباری، سود سپرده‌های مردم را پرداخت خواهد کرد.

او گسترش کارت‌های اعتباری به عموم مردم را فرآیندی زمانبر خواند و افزود: عموم مردم به‌تدریج از این کارت‌ها بهره‌مند خواهند شد مگر اینکه شرایط احراز کارت و مسائل فردی آنها مانند سوابق اعتباری، توان پایین پرداخت کارت‌های اعتباری و مسائلی از این نوع مانع استفاده مشتریان از کارت‌های اعتباری شود. حیدری در پایان گفت: امیدواریم با همکاری و مذاکراتی که بین بانک‌ها و اصناف صورت می‌گیرد تخفیف‌های فروش برای بانک‌ها و استفاده‌کنندگان از این کارت‌ها فراهم کنیم.