گروه بازار پول: آخرین آمارها حاکی از آن است که شاخص بهای صادراتی در آخرین ماه بهار رشدی معادل ۴/ ۰ درصد را پشت‌سر گذاشته، تا کمی از اثر منفی روند ماه‌های قبل از جمله اردیبهشت‌ماه (منفی ۲/ ۱ درصد) بکاهد. براساس آمارهای منتشر شده رشد نقطه‌به‌نقطه این شاخص نیز در خردادماه معادل منفی ۱/ ۱۱ درصد گزارش شده که نسبت به ماه قبل حدود ۶/ ۴ واحد درصد افزایش یافته است.

رشد مثبت ماهانه

آخرین آمارهای بانک مرکزی نشان می‌دهد شاخص بهای کالاهای صادراتی در خردادماه به ۷/ ۲۰۹ واحد رسیده است. این شاخص در ماه قبل یعنی اردیبهشت‌ماه سال جاری معادل ۹/ ۲۰۸ واحد ثبت شده بود، بنابراین رشد ماهانه این شاخص معادل ۴/ ۰ درصد بوده است. این رقم در اردیبهشت‌ماه منفی ۲/ ۱ درصد ثبت شده که نشان می‌دهد در آخرین ماه بهار شاخص صادراتی تغییر مسیر داده و کمی ترمیم شده است. در یک سال گذشته، میانگین تورم ماهانه معادل منفی یک درصد بوده است؛ بنابراین این آمارها نشان می‌دهد تغییرات ماهانه در خردادماه متمایز از ماه‌های قبل از آن بوده است. روند مثبت ماهانه باعث شد تغییرات نقطه‌به‌نقطه شاخص بهای صادراتی نسبت به ماه‌های قبل در سطح بهتری قرار گیرد. براساس آمارها رشد نقطه‌به‌نقطه شاخص بهای صادراتی در خردادماه معادل منفی ۱/ ۱۱ درصد گزارش شده است. این رقم در اردیبهشت‌ماه منفی ۷/ ۱۵ درصد گزارش شد.

بهبود شاخص متوسط

روند بهبودی شاخص در آمارهای دو ماهه و سه ماهه نیز قابل مشاهده است. مطابق آمارها در سه ماه نخست سال جاری نسبت به دوره مشابه سال قبل ۴/ ۱۳ درصد از سطح شاخص کاسته شده است. این در حالی است که در دو ماه نخست سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل شاخص صادراتی ۵/ ۱۴ درصد کاهش یافته بود. یکی دیگر از مهم‌ترین آمارهایی که روند شاخص را در بازه ۲۴ ماهه مشخص می‌کند، تغییر متوسط یا ۱۲ ماهه است. بر این اساس رشد شاخص بهای صادراتی در ۱۲ ماه منتهی به خرداد ۹۵ سال جاری نسبت به ۱۲ ماه منتهی به خرداد ۹۴ معادل منفی ۸/ ۱۵ درصد بوده است. در ۱۲ ماه منتهی به اردیبهشت‌ماه سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل شاخص بهای صادراتی ۳/ ۱۶ درصد کاهش یافته است؛ بنابراین مشاهده می‌شود که تغییرات ۱۲ماهه نیز شاخص بهبود یافته است.

روند متضاد نرخ ارز و شاخص کل

شاخص بهای کالاهای صادراتی یکی از انواع شاخص‌های قیمت است که تغییرات سطح عمومی قیمت کالاهای غیرنفتی صادراتی را نشان می‌دهد. به لحاظ ماهیت این شاخص بر مبانی بازار صادرات محاسبه می‌شود. عوامل موثر بر شاخص صادراتی را می‌توان به دو بخش مهم تقسیم کرد؛ نخست عواملی که قیمت کالاهای صادراتی داخلی را در بازار جهانی مشخص می‌کند. به‌طور کلی می‌توان این عوامل را «تقاضا و کشش بازار جهانی»، «امکانات داخلی»، «تبلیغات»، «ویژگی‌های اقتصادی بازار جهانی» و «قوانین و سیاست‌های داخلی و خارجی موثر در بازرگانی» عنوان کرد. این عوامل ارزش محصولات صادراتی را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد، اما علاوه‌بر عوامل مذکور، قیمت ارز در بازار آزاد نیز بر روند قیمتی شاخص بهای صادراتی تاثیر می‌گذارد. در گزارش شاخص بهای صادراتی بانک مرکزی، قیمت ارزی کالاهای صادر شده به قیمت ریالی تبدیل می‌شود؛ بنابراین تغییرات قیمت دلار در بازار آزاد می‌تواند روند شاخص بهای صادراتی را تحت‌تاثیر قرار دهد. بر این اساس، به‌طور کلی می‌توان عنوان کرد که تغییرات شاخص بهای صادراتی تحت‌تاثیر «تغییرات قیمت کالاهای صادر شده در بازار جهانی» و «نوسانات نرخ آزاد ارز» است. آمارها نشان می‌دهد در خردادماه روند تغییرات شاخص بهای ارزی و شاخص بهای کل صادراتی متفاوت از یکدیگر است. مطابق آمارها رشد ماهانه دلار در خرداد سال جاری معادل منفی ۷/ ۰ درصد بوده، حال آنکه رشد ماهانه شاخص کل معادل ۴/ ۰ درصد ثبت شده است. از سوی دیگر با اینکه رشد نقطه‌به‌نقطه دلار مثبت ۶/ ۳ درصد اعلام شده، اما رشد نقطه‌به‌نقطه شاخص بهای صادراتی معادل منفی ۱/ ۱۱ درصد بوده است. متوسط نرخ دلار در خردادماه سال جاری در بازار آزاد معادل ۳ هزار و ۴۳۵ تومان بوده است. به‌نظر نمی‌رسد در ماه‌های پیش رو سیاست‌های ارزی به شکلی باشد که نرخ ارز تغییر قابل توجهی کند و این سیاست باعث افزایش شاخص بهای صادراتی شود؛ بنابراین این شاخص برای افزایش بیشتر باید منتظر تغییر در قیمت‌های جهانی به‌خصوص قیمت نفت باشد.

چشم انتظار افزایش قیمت نفت

اگر چه قیمت نفت به‌طور مستقیم شاخص بهای صادراتی را تغییر نمی‌دهد، زیرا این شاخص براساس قیمت کالاهای غیرنفتی محاسبه می‌شود، اما حدود نیمی از وزن شاخص را کالاهای پتروشیمی تشکیل می‌دهند که قیمت این کالاها نیز تحت‌تاثیر بهای طلای سیاه قرار دارد. آخرین آمارها نشان می‌دهد در خردادماه شاخص بهای پتروشیمی به ۱۸۰ واحد رسیده و در این ماه رشد منفی ۸/ ۰‌درصدی را پشت‌سر گذاشته است. همچنین رشد نقطه‌به‌نقطه این شاخص نیز معادل منفی ۱۸ درصد گزارش شده است. اگرچه این رقم منفی بوده، اما این کمترین مقدار تورم نقطه‌به‌نقطه طی یکسال اخیر است. در ماه‌های اخیر بهای نفت در بازارهای جهانی کمی افزایش یافته است. در نتیجه این موضوع باعث شده قیمت محصولات پتروشیمی نیز اندکی بهبود یابد که با تداوم روند مذکور می‌توان امیدوار بود که ارزش صادرات در نیمه دوم سال جاری رشد کند.

تغییرات در گروه‌ها

به گزارش بانک مرکزی در خردادماه سال جاری، افزایش بهای برخی اقلام مانند قیر، کود اوره، شیشه جام فلوت، تیرآهن، میگو، کابل، شمش روی، پروپان مایع شده و آهن کلاف گرم، در مقابل کاهش برخی کالاها مانند پلی‌اتیلن سبک، بوتان مایع شده، دودسیل بنزن، متانول، پلی‌اتیلن سنگین و آمونیاک مواجه شده است. در بین گروه‌ها محصولات حیوانی با ۶ درصد افزایش طی یک ماه بیشترین افزایش را به نام خود ثبت کرده است، از سوی دیگر چربی‌ها و روغن‌های حیوانی نیز با ۷/ ۹ درصد کاهش بیشترین کاهش را ثبت کرده است. در خردادماه محصولات معدنی به‌دلیل افزایش ۹/ ۲۰ درصدی قیر و ۲/ ۰ درصدی پروپان مایع شده در مجموع معادل ۹/ ۰ درصد نسبت به ماه قبل افزایش یافت. همچنین شاخص گروه فلزات معمولی و مصنوعات آنها نسبت به ماه قبل معادل ۹/ ۱ درصد رشد کرد که این افزایش عمدتا در اثر ترقی شاخص قیمت تیرآهن معادل ۸/ ۱۷ درصد، شمش روی معادل ۳/ ۲ درصد و آهن کلاف گرم معادل ۶/ ۱ درصد بود. شاخص قیمت گروه نسبت به ماه مشابه سال قبل ۶/ ۱۸ درصد کاهش یافته است.

ترمیم شاخص صادراتی در انتهای بهار