اثر همسایه بر بازار ارز

گروه بازار پول: در اولین روز هفته، بازار ارز داخلی تحت‌تاثیر کودتای ترکیه قرار گرفت. روز شنبه، شاخص ارزی واکنش‌های متفاوتی به اخبار کودتا داشت؛ به‌طوری‌که در مقطع ابتدایی روز تا قیمت ۳ هزار و ۵۲۱ تومان بالا رفت، ولی نهایتا با قیمت ۳ هزار و ۵۰۸ تومان به کار خود پایان داد. قیمت آخر روز شنبه ۷ تومان پایین‌تر از روز پنج‌شنبه بود. تحولات ترکیه در حالی بازار داخلی را تحت‌تاثیر قرار داد که ولی‌الله افخمی‌راد، معاون وزیر صنعت با بیان اینکه روزانه فهرستی از کالاهایی که باید ارز مبادلاتی آنها حذف شود، به بانک مرکزی ارائه می‌شود، گفت: «هیچ گروهی برای دریافت ارز مبادله‌ای در اولویت وزارت صنعت نیست.» این خبر تا حدی نشان می‌داد که تک‌نرخی شدن ارز جدی‌تر شده است.

روز شنبه، همسو با کاهش قیمت دلار، سکه تمام بهار آزادی هم در مسیر نزولی قرار گرفت و با هزار تومان کاهش به قیمت یک میلیون و ۹۳ هزار تومان رسید. به این ترتیب، در اولین روز هفته، سکه به افزایش بهای اونس در بازارهای جهانی در روز جمعه اعتنای چندانی نکرد و بیشتر به کاهش قیمت دلار واکنش نشان داد. البته این موضوع چندان هم عجیب نبود؛ چراکه بازارهای جهانی در روزهای شنبه و یکشنبه تعطیل هستند تا بازار سکه بیشتر تحت‌تاثیر قیمت دلار باشد.

انتظارات در آغازکودتا

بامداد روز شنبه، دقایقی بعد از اینکه از ترکیه خبر رسید که ارتش کودتا کرده، در معاملات پشت خطی و فضای مجازی، میان معامله‌گران بحث و گمانه‌زنی‌هایی در رابطه با روند قیمت دلار شکل گرفت. در این ساعات، بیشتر معامله‌گران انتظار داشتند که قیمت دلار در روز شنبه با افزایش مواجه شود. استدلال این گروه آن بود که حواشی کودتا و نا امنی که از طریق این اتفاق به اقتصاد ترکیه تزریق می‌شود، زمینه‌ساز این خواهد شد که ارزش لیر در بازارهای جهانی تضعیف شود و تقاضا برای خرید دلار افزایش پیدا کند. کاهش ارزش لیر و افزایش تقاضا برای دلار در ترکیه موجب می‌شود که بخشی از ارز داخلی برای کسب سود به این کشور فرستاده شود. اتفاقی که از سوی برخی معامله‌گران ارزی انجام می‌شود که سعی دارند از طریق آربیتراژ کسب سود کنند. به کسب سود از طریق اختلاف قیمت در دو بازار مختلف آربیتراژ می‌گویند. با خروج بخشی از دلار از بازار داخلی، قیمت استعداد افزایش بیشتری را پیدا می‌کند؛ در نتیجه، تعداد زیادی از معامله‌گران ارزی در آغاز کودتا انتظار داشتند که قیمت در روز شنبه حتی سطوحی مانند ۳ هزار و ۵۵۰ تومان را بشکند. در همین حال، عده کمتری صحبت از احتمال تغییر کانال دلار کردند.

انتظارات پس ازشکست کودتا

درحالی‌که در ساعات ابتدایی کودتا، انتظارات اکثر معامله‌گران افزایشی شده بود، شکست کودتا در سحرگاه معادلات را به‌طور کلی برهم زد. بازار به‌خاطر این تغییر معادلات، معاملات خود را با قیمت پایین‌تری شروع کرد. روز شنبه، دلار معاملات خود را با قیمت ۳ هزار و ۵۱۲ تومان آغاز کرد که کاهشی ۳ تومانی نسبت به قیمت بسته شده روز پنج‌شنبه داشت. با وجود این، قیمت دلار به سرعت در مسیر افزایشی قرار گرفت و پس از حدود یک ساعت تا قیمت ۳ هزار و ۵۲۱ تومان نیز بالا رفت. در رابطه با این افزایش قیمت دوانگاره در بازار مطرح بود. برخی اعتقاد داشتند که برخی نوسان‌گیران با جوسازی پیرامون اتفاقات ترکیه و تحرک در بخش معاملات آتی زمینه افزایش قیمت را فراهم آورده‌اند.

روز شنبه در مقاطعی از روز، قیمت دلار در معاملات آتی تا ۳هزار و ۵۲۵ تومان نیز بالا رفته بود. این عده بیشتر این ذهنیت را در بازار برجسته می‌کردند که کودتا در ترکیه به‌طور کامل شکست نخورده و نافرجام نشده است. به این ترتیب، با برجسته کردن این ذهنیت‌ها، در موقعیت خریدار وارد بازار شدند و نوسان ابتدای روز را رقم زدند. با این حال، عده دیگری در بازار افزایش ابتدای روز را به رشد نرخ حواله درهم نسبت داده‌اند.

به گفته این دسته، ریسک کودتا ترکیه در ابتدای روز دیگر پایین آمده بود، ولی رشد نرخ حواله درهم تا آستانه ۹۶۵ تومان عامل مهم‌تری بود که قیمت دلار در بازار داخلی را تحریک کرد. به گفته فعالان، در ساعات ابتدایی روز، ارزش دلار در منطقه هرات افغانستان نیز بالا رفته بود و این موضوع نیز در افزایش قیمت بازار داخلی اثر داشت. با وجود افزایش ابتدای روز، از اواسط روز شنبه، قیمت در بازار داخلی در مسیر کاهشی قرار گرفت و نهایتا ساعت ۳ بعدازظهر با قیمت ۳ هزار و ۵۰۸ تومان به کار خود پایان داد. این قیمت ۷ تومان کمتر از روز پنج‌شنبه بود.

برخی فعالان اعتقاد داشتند که پس از کاهش هیجانات و مشخص‌تر شدن نتیجه کودتا در ترکیه قیمت در بازار داخلی در مسیر کاهشی قرار گرفت. این دسته اعتقاد داشتند با مشخص شدن نتیجه کودتا در ترکیه بازارهای منطقه‌ای نیز آرام شدند. تا ساعت ۳ بعدازظهر روز شنبه، نرخ حواله درهم نیز از سقف روزانه پایین آمده بود.با این حال، دسته دیگری در بازار اعتقاد داشتند که خروج نوسان‌گیران عامل برگشت قیمت دلار از سقف بود. به گفته آنها، تقاضای فوری و عرضه سریع آن توسط نوسان‌گیران ارزی در روز شنبه عامل اصلی نوسانات بود.

در مجموع می‌توان گفت که بازار روز شنبه تحت‌تاثیر یک عامل بنیادی و یک عامل روانی قرار داشت. افزایش نرخ حواله درهم عامل بنیادی و اتفاقات پیرامون کودتای ترکیه عامل روانی بود که بازار را تحت‌تاثیر قرار داد. اثرگذاری که موجب شد قیمت در ابتدای روز و از حدود ساعت ۱۱ تا ۱۲ بعدازظهر حدود۱۰ تومان افزایش قیمت را پیدا کند. از ساعت ۱۲ تا ۳ بعدازظهر، جهت قیمت تغییر کرد و قیمت به سرعت از سقف روزانه پایین آمد.

همچنین روز شنبه، ارزش لیر در بازار داخلی کاهش یافت. بعد از تحولات بامداد شنبه در ترکیه، لیر حدود ۵ درصد از ارزش خود را در برابر دلار آمریکا از دست داد. این بیشترین افت لیر از سال ۲۰۰۸ بود. کاهش ارزش لیر در بازارهای جهانی موجب شد که قیمت این ارز در بازار داخلی ۱۰ تومان از ارزش خود را از دست دهد و به قیمت هزار و ۲۱۵ تومان برسد. به این ترتیب، روز شنبه قیمت لیر متناسب با افت این ارز در بازارهای جهانی پایین نیامد. لیر که روز شنبه با قیمت هزار و ۲۲۰ تومان معاملات خود را آغاز کرده بود، در میانه روز حتی تا قیمت هزار و ۲۲۷ تومان بالا رفت. ازآنجاکه این افزایش از پشتوانه بنیادی برخوردار نبود، ارز کشور همسایه در ادامه روز در مسیر کاهشی قرار گرفت و با قیمتی نزدیک به نرخ ابتدای روز به کار خود پایان داد. به گفته فعالان، برخی معامله‌گران تا حدی در برابر افت بیشتر لیر در بازار داخلی مقاومت کردند؛ چراکه اعتقاد داشتند که با آرام شدن اوضاع در کشور همسایه وضعیت لیر نیز بهبود خواهد یافت.

برگشت سکه از سقف

در اولین روز هفته، سکه تمام بهار آزادی تا آستانه مرز یک میلیون و ۱۰۰ هزار تومان بالا رفت، ولی نهایتا از سقف روزانه عقبگرد کرد و با قیمت پایین‌تری نسبت به روز پنج‌شنبه کار خود را پایان داد. روز شنبه، سکه معاملات خود را با قیمت یک میلیون و ۹۸ هزار تومان آغاز کرد که افزایشی ۴ هزار تومانی نسبت به قیمت بسته شده روز پنج‌شنبه داشت. با این حال، در ادامه روز، قیمت سکه تحت‌تاثیر افت دلار در مسیر کاهشی قرار گرفت و نهایتا با قیمت یک میلیون و ۹۳ هزار تومان به کار خود پایان داد. این قیمت هزار تومان پایین‌تر از روز پنج‌شنبه بود.

اثر همسایه بر بازار ارز