گروه بازار پول:‌ نخستین آمار بانک مرکزی پس از لغو تحریم ها، نرخ تورم متوسط در دی ماه را 2/ 13 درصد گزارش کرده است. مطابق این آمار، بررسی‌های «دنیای اقتصاد» نشان می‌دهد که نرخ تورم متوسط تا پایان سال به سطح 12 درصد خواهد رسید. در بدترین سناریوی موجود، با در نظر گرفتن تورم ماهانه 4 درصدی در دو ماه آخر سال، نرخ تورم از سطح 13 درصد عبور نخواهد کرد، همچنین در خوش‌بینانه‌ترین حالت و با در نظر گرفتن تورم مشابه دی ماه برای دو ماه آخر سال، نرخ تورم رقم 9/ 11 درصد را ثبت خواهد کرد. اما در محتمل ترین گزینه؛ اگر تورم دو ماه پایانی به اندازه میانگین تورم ماهانه از ابتدای سال، ثبت شود نرخ تورم ماهانه به 1/ 12 درصد خواهد رسید. این رقم از هدفگذاری تورمی ابتدای سال که 13 تا 14 درصد بود، گذر کرده است. با اعلام آمار تورمی می‌توان عنوان کرد که رقم تورم اقتصاد ایران در سال 2015 معادل 5/ 13 درصد خواهد بود که این رقم از پیش‌بینی‌های نهادهای بین‌المللی کمتر بوده است.

کاهش تورم ماهانه در دی ماه

آخرین آمارها نشان می‌دهد شاخص بهای مصرف‌کننده در دی ماه سال جاری به ۶/ ۲۳۲ رسیده است. این شاخص در مقایسه با ماه قبل، ۴/ ۰ درصد افزایش یافته است. رقمی که می‌توان آن را به‌عنوان تورم ماهانه دی ماه در نظر گرفت. این رقم در آذر ماه معادل ۳/ ۱ درصد ثبت شده بود، در نتیجه نرخ تورم ماهانه نسبت به ماه قبل ۹/ ۰ واحد درصد کاهش یافته است. آمارها نشان می‌دهد میانگین نرخ تورم ماهانه در ۱۰ ماه نخست سال جاری ۷/ ۰ درصد بوده است. بنابراین تورم ماهانه دی ماه نیز نسبت به میانگین ۱۰ ماهه معادل ۳/ ۰ واحد درصد کمتر بوده است. در اولین ماه سال قبل نیز نرخ تورم ماهانه کم ثبت شده بود. نرخ تورم ماهانه در دی ماه سال قبل نیز با ثبت رقم ۳/ ۰ درصد به یکی از کمترین تورم‌های سال قبل تبدیل شده بود.


تداوم تورم تک‌رقمی نقطه به نقطه

آمار بانک مرکزی می‌گوید دومین نرخ تورم تک‌رقمی نقطه به نقطه در دی ماه رقم خورده است. نرخ تورم نقطه به نقطه تغییرات شاخص بهای مصرف‌کننده را نسبت به مدت مشابه سال قبل در نظر می‌گیرد. بر اساس گزارش بانک مرکزی نرخ تورم نقطه به نقطه در دی ماه به 6/ 9 درصد رسیده است. در ماه آذر این نرخ معادل 4/ 9 درصد عنوان شده بود تورم دی ماه افزایش جزیی را نسبت به ماه قبل پشت سر گذاشته است. نرخ تورم نقطه به نقطه در خرداد 92 با ثبت رقم 45 درصد به بیشترین مقدار خود در سال‌های اخیر رسیده بود، اما اتخاذ سیاست‌های مناسب اقتصادی در کنار تغییرات انتظارات تورمی در دو سال اخیر باعث شده تورم تا حدود قابل‌توجهی مهار شود. شاهد این مدعا نیز کاهش 35 واحد درصدی نرخ تورم نقطه به نقطه در دولت یازدهم بوده است.


تورم 2015 زیر سطح پیش‌بینی‌ها

بر اساس آمار بانک مرکزی در اولین ماه زمستان میزان متوسط تورم یا دوازده ماهه به ۲/ ۱۳ درصد رسید. تورم متوسط تغییرات شاخص بهای مصرف‌کننده را در ۱۲ ماه منتهی به ماه مشخص نسبت به مدت مشابه سال قبل در نظر می‌گیرد. تورم متوسط آذر ماه نیز رقمی معادل ۷/ ۱۳درصد حاصل شده بود، بنابراین با توجه به اینکه ابتدای سال میلادی در نیمه نخست دی ماه قرار دارد، می‌توان عنوان کرد که رقم تورم سال ۲۰۱۵ برای اقتصاد ایران حدود ۵/ ۱۳ درصد است. این در حالی است که برخی مراکز مانند بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول آخرین پیش‌بینی را برای تورم متوسط ایران در سال ۲۰۱۵ میلادی حدود ۱/ ۱۵ درصد اعلام کرده‌اند. برخی کارشناسان معتقدند این اختلاف به دلیل عدم به‌روزرسانی آمارهای ایران است که در گزارش‌های آینده این نهادها تصحیح خواهد شد. بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پیش‌بینی کردند که در سال ۲۰۱۶ میلادی تورم متوسط به سطح ۵/ ۱۱ درصد خواهد رسید.


تورم ۹۴ در سه سناریو

بررسی‌ها حاکی از آن است که حتی در بدترین سناریو نیز نرخ تورم متوسط به سطح 12 درصد خواهد رسید. بر این اساس در بدترین حالت، اگر تورم ماهانه در دو ماه پایانی معادل 4 درصد نیز گزارش شود، بازهم تورم میانگین زیر سطح 13 درصد خواهد و رقمی معادل 9/ 12 درصد ثبت خواهد شد. همچنین در خوش‌بینانه‌ترین حالت نیز نرخ تورم در پایان سال به سطح 11 درصد می‌رسد. این اتفاق در حالی رخ می‌دهد که تورم ماهانه بهمن و اسفند به اندازه تورم ماهانه دی (4/ 0 درصد) گزارش شود، در این صورت نرخ تورم متوسط به حدود 9/ 11 درصد خواهد رسید. البته احتمال وقوع این گزینه نیز کم است، زیرا در اغلب ماه‌های پایانی سال، تورم ماهانه افزایش نسبی در مقایسه با سایر ماه‌ها داشته است. اما در سناریویی که پیش‌تر از سایر موارد محتمل خواهد بود. نرخ تورم به رقمی حدود 1/ 12 درصد خواهد رسید. در سناریو محتمل، اگر در دو ماه پایانی سال نرخ تورم ماهانه، در سطح میانگین 10 ماه نخست سال (معادل 7/ 0 درصد) باشد، نرخ تورم به سطح 1/ 12درصد می‌رسد. این نرخ پایین‌تر از رقم هدفی است که در سال گذشته عنوان شده است. مسوولان بانک مرکزی در ابتدای سال جاری نرخ هدف تورمی را معادل 13 تا 14 درصد عنوان کردند.


تورم تک رقمی در تابستان 95؟

همچنین به گفته مسوولان نرخ تورم در سال آینده تک‌رقمی خواهد. مطابق بررسی‌ها اگر اتفاق قابل‌توجهی در مسیر تورمی پیش نیاید، می‌توان نرخ تورم تک‌رقمی را در فصل تابستان سال ۹۵ مشاهده کرد. البته در این مسیر قیمت نفت، تغییرات نرخ ارز و تغییرات پایه پولی عناصری است که می‌توانند حصول تورم تک رقمی در تابستان سال آینده را به تاخیر بیندازند؛ اما در صورتی که اثر‌گذاری این عوامل، مانند سال جاری باشد، می‌توان امیدوار بود که تورم متوسط در میانه تابستان به زیر سطح ۱۰ درصد برسد. علاوه بر این، آمارهای تورم تولید‌کننده نیز در ماه‌های اخیر نشان می‌دهد که هیچ فشار تورمی از سوی هزینه‌های تولید روی شاخص قیمت مصرف‌کننده وجود ندارد. همچنین با وجود تداوم کاهش قیمت‌های جهانی کالاها می‌توان پیش‌بینی کرد که این عامل نیز اثر کاهنده روی تورم خواهد داشت.


شکاف تورم کالا و خدمات

بانک مرکزی در گزارش خود، تصویری از جزئیات 12 گروه اصلی شاخص بهای مصرف‌کننده ارائه کرده است. در بین گروه‌ها، دو گروه «خوراکی‌ها و آشامیدنی ها» و «مسکن و سوخت ها» مهم محسوب می‌شوند که تغییرات این گروه‌ها نقش تعیین‌کننده‌ای در شاخص بهای مصرف‌کننده دارد. در دی ماه سال جاری نرخ تورم ماهانه در گروه خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها معادل 4/ 0 درصد گزارش شده و تورم نقطه به نقطه این گروه معادل 6 درصد بوده است. همچنین نرخ تورم ماهانه گروه مسکن 5/ 0 درصد بوده و تغییرات قیمتی این گروه نسبت به مدت مشابه سال قبل 4/ 11 درصد ثبت شده است. به‌طور کلی اگر گروه‌ها را به دو بخش «کالا» و «خدمات» تقسیم کنیم، هنوز شکاف میان تورم کالا و خدمات وجود دارد. در دی ماه نرخ تورم نقطه به نقطه کالا معادل 3/ 6 درصد گزارش شده؛ حال آنکه نرخ تورم نقطه به نقطه خدمت بوده است.

سه سناریوی تورمی تا پایان سال