اخبار باشگاه اقتصاددانان - روزنامه شماره ۶۰۴۲

• تیغ و ابریشم

  پرهام پهلوان: ظهور کریدورها بر روند تجارت جهانی اثر بسیار عمیقی دارد. اتصال شرق و غرب دنیا جزو مهم‌ترین موضوعات در تمام تاریخ بوده است. چین با طراحی پروژه «یک جاده- یک کمربند» تغییرات بسیار مهمی در سطح منطقه و جهان ایجاد کرده است. ایران با قرار گرفتن در موقعیت استراتژیک جغرافیایی، محل عبور بسیاری از کریدورهای متصل‌‌‌کننده شرق و غرب جهان است؛ اما متاسفانه زیرساخت‌‌‌‌‌‌ها هنوز امکان استفاده کافی از کریدورها و ایفای نقش موثر کشورمان در زنجیره عرضه جهانی را فراهم نکرده‌اند. به‌منظور روشن شدن اهمیت نقش و ظرفیت‌‌‌های ایران، «باشگاه اقتصاددانان» در این پرونده به سراغ پژوهشگران منطقه ایندوپاسیفیک رفته و به بررسی اهمیت توسعه کریدورها پرداخته است.
• 

  کریدورهایی برای مهار چین

  دکتر رحمن قهرمانپور/پژوهشگر مسائل بین‌الملل

  کریدورهایی که امروز در اطراف ایران ظهور و بروز یافته و شکل‌‌‌ گرفته‌اند، متاثر از فضای جدید نظام بین‌الملل و به طور مشخص، حاصل خیزش یا ظهور چین و تشدید رقابت میان پکن و واشنگتن هستند. به طور خاص، طرح کریدور I۲u۲ به این دلیل اجرایی شد که ژاپن، آمریکا و متحدان بلوک غرب در آسیا به دنبال اتصال اقیانوس هند به اقیانوس آرام بودند؛ ایده‌‌‌ای که شینزو آبه در سال ۲۰۱۲ مطرح و اعلام کرد همه شرکا باید به سمت پیمان ایندوپاسیفیک حرکت کنند. اما لازمه ایجاد اتحاد بزرگ ایندوپاسیفیک که هدف نهایی از آن مهار چین است، رخداد برخی تحولات در این سوی اقیانوس آرام یعنی در اقیانوس هند است.
• 

  انزلی؛ دروازه جدید کریدور شمال-جنوب

  یاسین کریمیان/پژوهشگر اقتصادی

  پنج‌شنبه ۳۰خرداد خط رشت-کاسپین افتتاح شد و امیدها را به اتصال بندر انزلی به شبکه ریلی کشور افزایش داد. بندر انزلی، پس از بندر امیرآباد، دومین بندر شمالی ایران در کرانه جنوبی دریای خزر خواهد بود که به شبکه ریلی کشور وصل خواهد شد. با رسیدن راه‌‌‌آهن به بندر انزلی، پس از ۱۷۶سال، بار دیگر می‌‌‌توان شنونده صدای سوت قطار در سواحل گیلان بود. اتصال بندر انزلی به خط سراسری بخشی از خط اصلی راه‌‌‌آهن مهم و راهبردی رشت-آستاراست که دولت سیزدهم تلاش دارد این خط را به مرحله بهره‌‌‌برداری برساند. اتصال سواحل گیلان به شبکه سراسری راه‌‌‌آهن به این دلیل مهم است که موقعیت راهبردی ایران در غرب آسیا سبب می‌شود این خط و این منطقه اهمیت دوچندانی پیدا کند.
• 

  بازی ایران و ترکیه در آسیای میانه و قفقاز

  محمدرضا جوفار/پژوهشگر ژئوپلیتیک

  ترکیه به جهت موقعیت خاص ژئوپلیتیک خود در مجاورت آب‌‌‌های آزاد و اتصال به اروپا و از طرفی منطقه قفقاز و آسیای مرکزی، به‌عنوان یگانه کشور مسلمان هم‌پیمان ناتو، به دنبال اتصال مناطق کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز به کشورهای اروپایی و دریای آزاد است. هدف استراتژیک آن نیز انتقال انرژی‌هایی مانند نفت و گاز به بازارهای جهانی است که موجب تامین انرژی در داخل و کاهش وابستگی به انرژی خاورمیانه و افزایش اهمیت ژئوپلیتیک این کشور می‌شود. همچنین این امر موجب افزایش کیفیت اقتصاد ترکیه و اتصال بیشتر آن به بازارهای جهانی است. تمامی این عوامل ترکیه را به شاهراه تجاری و انرژی مهمی تبدیل می‌کند که با استفاده از پدیده‌‌‌هایی مانند ناسیونالیسم و پان‌‌‌ترک به دنبال افزایش نفوذ ژئوپلیتیک خود در آسیای مرکزی و قفقاز است.