آرشیو روزنامه شماره ۶۰۳۵ دنیای اقتصاد

اخبار باشگاه اقتصاددانان - روزنامه شماره ۶۰۳۵

نقدی بر مناظره اقتصادی اول

صحبت‌های دوشنبه‌شب کاندیداهای ریاست‌جمهوری حول موضوعات اقتصادی فاقد راهکار برای مشکلات مطرح‌شده بود. از این‌رو مردم عادی و کارگزاران اقتصادی با راه‌حل‌های عملی کاندیداها آشنا نشدند. در حال حاضر لیست کردن مشکلات اقتصاد ایران کار خیلی سختی نیست. مدت‌هاست که کارشناسان اقتصادی یک‌سری از موارد از قبیل فقدان ‌ثبات مالی و کسری بودجه، ناترازی نظام بانکی، ناترازی صندوق‌های بازنشستگی، عدم‌قطعیت‌های اقتصاد ایران و... را به‌عنوان مهم‌ترین مشکلات نام می‌برند. بنابراین در حال حاضر اگر از تمامی کاندیداها بخواهیم که لیستی از مشکلات اقتصادی ارائه دهند، به‌احتمال این لیست‌ها هم‌پوشانی بالایی با هم دارند و ذکر این مشکلات در مناظره‌ها برای مردم کافی و اقناع‌کننده نیست، بلکه شنیدن راهکار مهم است.
مناظره اول؛ نگران‌کننده برای نظام بانکی
محمدصادق عبداللهی‌پور/ دانشجوی دکترای اقتصاد و تحلیلگر بانکداری
دوشنبه‌شب گذشته، اولین مناظره نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری با محوریت مباحث اقتصادی برگزار شد. در دو بخش اول مناظره به‌رغم مطرح شدن موضوعاتی مانند «برنامه هفتم توسعه و اهداف کلیدی آن»، «ثبات‌‌‌بخشی به اقتصاد کشور» و «سیاست‌‌‌های اصل ۴۴» هیچ‌کدام از نامزدها در مورد اصلاح نظام بانکی موضوعی را مطرح نکردند. در حالی که از اهداف کلیدی برنامه هفتم توسعه، می‌‌‌توان به رعایت نسبت کفایت سرمایه ۸درصدی توسط بانک‌ها و کاهش سالانه ۲۰‌درصد از ناترازی شبکه بانکی اشاره کرد که مستلزم منابع قابل‌توجه و چالش‌‌‌های اجرایی بسیار است.
تحلیل مناظره اقتصادی کاندیداهای ریاست‌جمهوری
دکتر یعقوب اندایش/ رئیس انجمن اقتصاد ایران
انتظار از مناظره اقتصادی بین کاندیداهای تایید صلاحیت‌شده این است که بتوانند راه‌حل‌های خود برای رفع مسائل اقتصاد کشور و مهم‌تر از آن اقدام مشخص و چگونگی انجام آن را با توجه به فائق شدن عملی بر محدودیت‌های موجود در منابع، شیوه تجهیز منابع انسانی و سرمایه، شیوه تحریک انگیزه‌‌‌ها، قوانین و کیفیت آنها، فرآیندهای تو در توی تصمیم‌گیری در کشور و موازی‌کاری‌ها، اختیارات رئیس‌جمهور، وجود قدرت‌های سیاسی مختلف، عدم‌تسلط قوه مجریه بر تمام ارکان حاکمیت و کشورداری، رانت‌جویی گسترده و وجود منابع رانتی و فساد، ایدئولوژی حاکم، اوضاع فعلی اقتصادی و قدرت خرید و پتانسیل اعتراضات مردم، کیفیت نهادی و حکمرانی موجود، نهادسازی لازم، پیامد چندبعدی تصمیمات و سیاستگذاری، نگرش کوتاه‌مدت و انتظار دولت و مردم از عایدی کوتاه‌مدت سیاستگذاری، اعتماد عمومی و همراهی مردم، مواجهه نظام بین‌الملل با کشور و نقش و بازیگری فعال و موثر ایران را با زبان ساده و همه‌فهم برای مردم بیان کنند و در عین حال پشتوانه علمی داشته باشند.
چند نکته مهم درباره مناظره
احمد داوودی /قائم‏‏‌مقام اسبق شورای رقابت و صاحب‌نظر اقتصادی
۱. یکی از مهم‌ترین موضوعات مورد توجه مردم و سوال آنها، چگونگی اقدام برای کاهش تورم است. در این زمینه توجه داریم که کاندیداها تحصیلات تخصصی اقتصادی ندارند؛ اما هنگامی که به مقوله بودجه دولت که یکی از مهم‌ترین عوامل موجد تورم است می‌پردازند، هیچ‌یک به ایجاد تراز بودجه از طریق کاهش هزینه‌ها اشاره نمی‌کنند. در سازمان برنامه و بودجه، همواره یک ضابطه مهم برای اختصاص ردیف بودجه مستقل به هر دستگاهی این بود که آن دستگاه یا آن وظیفه به موجب قانون مصوب مجلس ایجاد و تصویب شده باشد؛ در حالی که در بودجه سنوات اخیر بسیاری از ردیف‌ها بدون آنکه به‌موجب قانون ایجاد شده باشند، در لایحه بودجه از سوی دولت‌ها ردیف می‌گیرند و بالطبع در قانون بودجه هم با کاهش و افزایش به تصویب می‌رسند. بنابراین یکی از راهکارهای مهم کاهش کسری بودجه، حذف ردیف‌های متفرقه هزینه و اکتفا به دستگاه‌ها و وظایفی است که به‌موجب قانون برعهده دولت است.
آیا نقدینگی در ایران کم است؟
دکتر احسان طاهری/ تحلیلگر اقتصاد کلان
اخیرا برخی با استناد به پایین بودن نسبت نقدینگی به GDP (تولید ناخالص داخلی) در ایران (حدود ۵۵ درصد) نسبت به کشورهای توسعه‌یافته که عمدتا دارای نسبت نقدینگی به GDP بیشتر از یک هستند، استدلال می‌‌کنند که نقدینگی در ایران نه تنها زیاد نیست، بلکه حتی کم است. با این حال هنگام استفاده از این نسبت باید به چند نکته توجه داشت.
انتخابات ریاست‌جمهوری و سیاست‌های اقتصادی
دکتر گلزار آقایی / پژوهشگر سیاستگذاری اقتصادی
همان‌گونه که مطلع هستیم، قانون اساسی در مقدمه، اقتصاد را وسیله دانسته است نه هدف. در ادامه عنوان شده است که اقتصاد وسیله است و از وسیله انتظاری جز کارآیی بهتر در راه وصول به هدف نمی‌توان داشت. با این دیدگاه برنامه اقتصادی کشور متفاوت از برنامه‌‌‌اقتصادی سایر کشورهاست.‎‎‎‎‎
مناظره اقتصادی در ۱۴ نکته
دکتر سهراب دل‌انگیزان / دانشیار گروه اقتصاد دانشگاه رازی
مناظره شش نامزد دوره چهاردهم ریاست‌جمهوری ایران، دوشنبه‌شب مورخه ۲۸خرداد ۱۴۰۳ برگزار شد. در این مناظره، ابتدا بحث بر نحوه اجرای برنامه هفتم توسعه اقتصادی متمرکز بود که سوالات کارشناسان در این زمینه مطرح شد. سپس حوزه مردمی‌سازی اقتصاد بیان شد و نگاه نامزدها در این حوزه مورد سنجش قرار گرفت. در مرحله بعدی ابتدا موضوع تورم به عنوان سوال اساسی طرح و برنامه‌های نامزدهای ریاست‌جمهوری برای کنترل آن پرسش شد و در انتها یک جمع‌بندی برای هر نامزد در نظر گرفته شد. برای تحلیل این مناظره نکات ذیل مهم به نظر می‌رسد.
آیا می‌توان در ۲۰ روز برنامه انتخاباتی تدوین کرد؟
سیدمهدی تروهید /پژوهشگر اقتصاد و بانکداری
آیا آنچه در رسانه‌ها به عنوان برنامه کاندیداها برای دولت آینده مطرح است واقعا «برنامه» است؟ برخی نامزدهای محترم -با فرصتی کمتر از دوهفته- با برنامه خود راهی وزارت کشور شدند و ثبت نام کردند تا بر بابرنامه بودن خود و بی‌برنامه بودن رقبا تاکید کنند. روز ۳۰ اردیبهشت‌ماه سال جاری بالگرد رئیس جمهور سابق دچار حادثه شد. تا پیش از ظهر آن روز برای رئیس جمهور اتفاقی نیفتاده بود و دولت به روال عادی مستقر بود و مطلقا هیچ‌کس نمی‌دانست که قرار است کمتر از حدود ۴۰روز بعد، انتخاباتی زودهنگام برای انتخاب جایگزین او برگزار شود. از روز دهم خردادماه نیز ثبت‌نام کاندیداهای ریاست جمهوری آغاز شد. این یادداشت مدعی است آنچه را که در رسانه‌ها به عنوان برنامه کاندیداها برای دولت آینده مطرح است نمی‌توان به طور دقیق و کامل، یک «برنامه» دانست.