پرهام پهلوان:
بیش از چهار دهه است که مردم ایران با سختترین تحریمهای اقتصادی دست و پنجه نرم میکنند. تحریمهای اقتصادی، معیشت مردم را به خطر انداخته و آینده سرمایهگذاری، کسبوکارها و تولید را در هالهای از ابهام قرار دادهاند. همیشه این شک وجود داشته است که آیا این تحریمها، توانستهاند به طور موثر بر دولتها در ایران فشار بیاورند یا بار بیشتری بر مردم تحمیل کردهاند؟ نرگس باجغلی، ولی نصر، جواد صالحیاصفهانی و علیواعظ، بهتازگی با انتشار کتاب «تحریمها چگونه کار میکنند؟» و تقدیم آن به مردم ایران که چند دهه از تحریمها رنج بردهاند بار دیگر توجهها را به این موضوع جلب کردهاند. «باشگاه اقتصاددانان» در این پرونده سعی کرده است با پرسش از پژوهشگران تحریم، تصویری شفافتر از عملکرد و اثرات این تحریمها ارائه دهد.
تحریمهایی که در اوایل سال ۲۰۱۲ علیه ایران اعمال شدند، همزمان دسترسی کشور به سیستم مالی بینالمللی را بهشدت محدود کردند. تحریم شدیدی علیه صادرات نفت و پتروشیمی وضع شد و واردات کالاهای واسطهای به کشور محدود شد. این مقاله با استفاده از مدلهای اقتصادسنجی اثرات کلان و ناهمگون این تحریمها بر اقتصاد ایران و معیشت خانوار ایرانی را مطالعه میکند. در این مقاله با استفاده از روش کنترل مصنوعی، نشان داده شده است که تحریمها اثرات ماندگار و قابلتوجهی بر اقتصاد ایران داشتهاند. هزینه تحریمهای اعمالشده علیه ایران در چهار سال به حدود ۱۹.۱درصد از تولید ناخالص داخلی واقعی رسید. همچنین، برخلاف اهداف اولیه ادعایی تحریمها، بررسی پویایی فقر نشان میدهد خانوارهایی که در بخش دولتی کار میکنند و خانوارهای تحصیلکرده کمترین تاثیر را از تحریمها پذیرفتند، در حالی که تحریمها خانوارهای جوان، بیسواد، روستایی، با سرپرست زن یا ساکن مناطق مرزی را به فقر شدیدتر محکوم کرده است.