محمدحسین باقی:
چین را موتور محرک رشد اقتصاد جهانی میخوانند؛ اما آیا بهراستی چنین است؟ چین به لحاظ اقتصادی میتواند موتوری برای تحرک اقتصادی در جهان باشد، اما پاشنهآشیل این کشور «سیاست» است. اینکه دولت همهچیز اعم از سیاست و اقتصاد و فرهنگ را در دست بگیرد و همهچیز را قطرهچکانی در اختیار جامعه قرار دهد، نه مطلوب است و نه پایدار. شاید این باور که دولت در یک بدهبستان نانوشته با جامعه، اقتصاد و رفاه و اعتبار پاسپورت را داده و در عوض، مشارکت سیاسی را از مردم گرفته است درست باشد، اما این روند نمیتواند دوام داشته باشد. مجموعه گزارشهای پرونده امروز «باشگاه اقتصاددانان» به بررسی وضعیت اقتصادی و سیاسی چین در سال ۲۰۲۴ پرداختهاند که اما و اگرهایی را در مورد رشد اقتصادی و ثبات سیاسی این کشور به دست میدهند. این گزارشها نشان میدهند که بیثباتی سیاسی نهتنها در رأس هرم قدرت، بلکه در تمام ساختار سیاسی و جامعه جریان دارد.
تصمیمات اتخاذشده از سوی سرمایهگذاران خارجی و رایدهندگان در تایوان و ایالاتمتحده در سالجاری میتواند بر محاسبات پکن و ثبات منطقهای تاثیر بگذارد. این مساله چرا اهمیت دارد؟ چین سال ۲۰۲۴ را با اقتصاد ضعیفتر آغاز میکند و با شرایط دشوار ژئوپلیتیک دست به گریبان است که جهان را در معرض خطر قرار داده است. هر دوی اینها میتوانند چشمانداز گسترده شی جین پینگ، رئیسجمهور چین، برای این کشور را به خطر بیندازند. شی قصد دارد تایوان را ضمیمه کشور خود کند، اما محتمل است که این اقدام، چین را در مسیر برخورد با ایالاتمتحده قرار دهد. تمایل شی برای محدود کردن جریان باز دادههای اقتصادی و «بادهای مخالف» ممکن است مانع تحقق هدف او در زمینه رشد اقتصادی شود. آنچه میبینیم این است که دو انتخابات حیاتی -که از قضا هیچیک در چین نیست- و سرمایهگذاری مستقیم خارجی در این کشور، شاخصهای کلیدی مسیر چین خواهند بود.
در سال ۲۰۲۴، دولتهای چین و روسیه تلاش خواهند کرد از نفوذ سیاسی و اقتصادی خود برای تاثیرگذاری بر انتخابات حساس استفاده کنند. پکن به دنبال این است که مانع «حزب دموکراتیک پیشرو» (DPP) در انتخابات ریاستجمهوری و قانونگذاری تایوان در ۱۳ژانویه شود. در عین حال، مسکو قصد دارد از دونالد ترامپ در انتخابات ریاستجمهوری ایالاتمتحده در ۵نوامبر حمایت کند. واکنش به کمپینهای مداخلهای خودکامگان در انتخابات آمریکا، معضلاتی را برای دموکراسیهای مبتنی بر قانون اساسی ایجاد میکند.
هر سال در ۳۱دسامبر، نگاهی اجمالی به دنیایی غیرقابل نفوذ آشکار میشود. در تلویزیون دولتی چین، «شی جین پینگ» سخنرانی سال نو خود را برای ملت ارائه میکند و کاربران اینترنتی چین به این سخنرانی هجوم میآورند. در هیچ موقعیت دیگری آنها نمیتوانند رهبرشان را ببینند که پشت میزش نشسته است. آنها تجزیه و تحلیل مجموعه عکسهای شی را که در قفسههای کتاب پشت سر او نمایش داده شده بود، عوض میکنند و کلمات او را که به طرز ملالتباری ارائه میشود تجزیه میکنند. او گفت: «در طول مسیر، احتمالا با بادهای مخالف مواجه خواهیم شد.»