شماره روزنامه ۶۲۰۳
|

پرونده امروز

دولت چهاردهم، در حالی که از دل انتخاباتی با مشارکت کمتر از ۵۰‌درصد واجدین شرایط روی کار آمده بود، با شعار وفاق ملی شروع به کار کرد. با اینکه در شروع به کار دولت، مختصات و گفتمان این شعار واضح نبود، انتظار عمومی بر پایه سخنرانی‌‌‌های دولت و نخبگان سیاسی نزدیک به دولت مبنی بر اینکه این وفاق با همه…

پرونده امروز

ایران، به ترتیب بعد از میانمار و چین، سومین کشور جهان در زمینه محدودیت‌های اینترنتی است. محدودیت اینترنت، در دنیای امروز، می‌‌‌تواند با محدود کردن بسیاری از فعالیت‌‌‌های زیست‌طبیعی و حرفه‌‌‌ای انسان قابل مقایسه باشد.

    چهارشنبه، ۲۶ دی ۱۴۰۳
  • پرونده امروز

    معمای بانکداری در میان بحران‌ها

    استفاده از واژه بحران در ایران، تیغ دولبه‌‌‌ای است که ضمن تکرار مکرر آن، همیشه نگارندگان به این شک دچار می‌شوندکه مبادا ناامیدی را به جامعه تزریق کنند یا مبادا گرفتار یک کلیشه حساس شده باشند. می‌‌‌توان با نگاهی ساده به بسیاری از نقاط اصلی سیاستگذاری و حکمرانی اقتصادی در ایران با مفهوم بحران مواجه شد. بحران ناترازی، بحران انرژی، بحران سیاست خارجی، بحران رشد اقتصادی، بحران بانکی و بسیاری بحران‌های دیگر. برای اندیشمندانی که دل در گرو ایران دارند، شاید نگاه کردن به این بحران‌ها، به شکل معماهایی که هنوز حل نشده‌‌‌اند، راهگشا باشد.
  • ضرورت رعایت نسبت کفایت سرمایه در بانک‌ها

    نسبت کفایت سرمایه در ایران به دلیل عوامل ساختاری، اقتصادی و نظارتی و وثایق دریافتی در ازای تولید دارایی (پرداخت تسهیلات) اهمیت کمتری نسبت به استانداردهای جهانی یافته است. رعایت نسبت فوق در جایی که پرداخت تسهیلات صرفا با اتکا به رتبه اعتباری صورت نمی‌پذیرد و ریسک نکول و عدم‌بازپرداخت تسهیلات و تعهدات با وثایق سهل‌البیع پوشش داده می‌شود، چه ضرورتی خواهد یافت که در این نوشتار به آن خواهیم پرداخت.
  • انحراف نقدینگی در قالب ترازنامه بانکی

    این روزها سوالی مطرح شده مبنی بر اینکه با وجود افزایش حجم نقدینگی چرا هیچ اثری از این پول در جامعه دیده نمی‌شود. بخشی از پاسخ به ترازنامه بانک‌ها برمی‌گردد، ضمن آنکه با بررسی ترازنامه بانک‌ها نه‌تنها سوال فوق پاسخ داده می‌شود، بلکه علل بسیاری از معضلات اقتصادی دیگر نیز روشن می‌شود. البته برای درک بهتر با یک مثال تغییرات ترازنامه بانک‌ها قدم به قدم تصریح شده و در مواردی از برخی فروض استفاده خواهد شد.
  • سرعت گردش پول یا سرعت تراکنش؟

    اگر به صورت مستمر اخبار اقتصادی کشور را دنبال کرده باشید، حتما‌‌‌ در روزهای اخیر خبر بسته شدن درگاه پرداخت‌‌‌یارها و سکوهای رمزارزی توسط بانک مرکزی با ادعای کنترل سرعت گردش پول توجه شما را به خود جلب کرده است. حال این سوال پیش می‌‌‌آید که آیا این رفتار تاثیری بر سرعت گردش پول دارد؟‌‌‌ در این متن کوتاه قصد داریم به این موضوع بپردازیم.
    دوشنبه، ۲۴ دی ۱۴۰۳
  • گزارش امروز

    دوراهی « شام »

    با سقوط بشار اسد، گروه هیئت تحریرالشام، رهبری سوریه را به دست گرفته است. تغییرات جدید در سوریه، معادلات سایر کشورها را نیز تغییر خواهد داد. بی‌تردید این تغییرات باعث تغییر در گروه‌های همکار در منطقه خواهد شد. تا زمانی که دولت مستقر در سوریه اختیار کامل امور را به دست نگیرد، گمانه‌زنی‌ها در مورد روابط بین‌الملل این کشور در دوره پسااسد ادامه خواهد داشت.
    یکشنبه، ۲۳ دی ۱۴۰۳
  • پرونده امروز

    ناکارآیی دستوری بورس

    بورس تهران پس از گذر از روزهای طلایی برندسازی، از سال ۹۹ افت‌‌‌وخیزهای بسیاری را سپری کرده است، اما در هفته‌‌‌های اخیر، فعالان بازار سرمایه روندی امیدبخش را مشاهده کردند. با اینکه قرار گرفتن شاخص اصلی بازار در آستانه ۳میلیون واحد، باعث امیدواری بسیاری از فعالان شده است، دامنه نوسان محدود هنوز چالش‌‌‌های بسیاری دارد.
  • سودسازی بر گسل دامنه نوسان

    چندماهی است که بازار سهام ایران پس از هضم حجم انبوهی از عرضه در ۶ماه نخست سال، وارد روند صعودی شده و در شرایطی که همچنان بسیاری از مردم به دلیل تجربه تلخ افت شدید قیمت‌ها در سال ۹۹ و همچنین رونق بازارهای موازی نظیر سکه و طلا، با دیده تردید به روند صعودی بازار سهام نگاه می‌کنند، به رشد خود ادامه می‌دهد؛ تا جایی که نماگر اصلی این بازار در میانه دهمین ماه از سال ۱۴۰۳ در آستانه ۳میلیون واحدی شدن قرار دارد؛ رشدی که از یک‌میلیون و ۹۰۰‌هزار واحدی شروع شده و توانسته است پس از مدت‌ها تغییری جدی در ارزش معاملات خرد ایجاد کند. تقریبا همه فعالان باسابقه بازار سهام این روزها به افق پیش‌روی این بازار طی ماه‌های آتی خوش‌بین هستند و احتمالا کمتر کسی به خود زحمت می‌دهد تا در این جیک‌جیک مستان اندکی هم به فکر زمستان این بازار باشد؛ زمستانی که بنا بر تجربه تاریخی بازار هر بار که آمده، توانسته نقطه قوت روند صعودی را به نقطه ضعف آن تبدیل کند؛ نقطه‌ضعفی که هر بار مانند یک گسل عمل کرده و سودآوری پرتفوها در زمان رونق را از بین می‌برد. این گسل چیزی نیست جز دامنه نوسان.
  • دامنه نوسان؛ عامل ناکارآیی و نوسان

    یکی از کارکردهای مهم بازار، کشف قیمت کالاها و خدمات است که نظام تخصیص منابع را در اقتصاد سامان می‌دهد. کشف قیمت در بازارهای مالی از اهمیت بیشتری برخوردار است؛ چرا که تحلیلگران نهادهای مالی برای کسب یک‌درصد بازدهی بیشتر، مدت‌‌‌ها روی تحلیل وضعیت سهام بنگاه‌‌‌ها کار می‌کنند. در کشور ما با آنکه درباره عوامل بنیادینی نظیر رشد نقدینگی و رشد سقف بودجه سخاوتمندانه عمل می‌شود، اما سیاستگذاران اقتصادی گاهی در برابر تعدیل سایر شاخص‌‌‌های اقتصادی با آن عوامل بنیادین مقاومت به خرج می‌دهند. در بازار سرمایه نیز برای پوشش تمام کاستی‌‌‌های سیاستگذاری از محدودیتی به نام «دامنه نوسان» استفاده می‌شود که با وجود برخی منافع زودگذر، آسیب‌‌‌های فراوانی به اساس بازار وارد آورده است.
    شنبه، ۲۲ دی ۱۴۰۳
  • پرونده امروز

    در ضرورت فقرزدایی

    به‌جرات می‌‌‌توان مهم‌ترین عیار ‌سنجیدن هر نظام اقتصادی را عملکرد آن نظام در کنترل و کاهش فقر در جوامع بشری دانست؛ عیاری قدرتمند که سره را از ناسره بدون نیاز به هیچ تفسیری جدا می‌کند. از این‌رو، هر نظام اقتصادی در تلاش است که فقر را ریشه‌‌‌کن کند و اگر در رسیدن به این امر موفق شود، آن را به‌عنوان نشان حقانیت خود فریاد بزند.
  • فقرزدایی از رویا تا واقعیت

    همه ما سال‌هاست که با مقوله‌‌‌ای به اسم خط فقر آشنا هستیم. این عدد همواره در کشور ما با نرخ‌‌‌هایی معرفی شده که مورد پذیرش عموم مردم نبوده است؛ چرا که گویای واقعیت‌‌‌هایی که مردم با آن دست و پنجه نرم می‌‌‌کنند نیست. اما در سطح جهانی برای مشخص کردن خط فقر نرخ موارد مشخصی را در نظر گرفته و آن‌ را محاسبه می‌‌‌کنند. خط فقر در سال ۲۰۲۴ براساس تعریف بانک‌جهانی ۲.۱۵دلار در روز (براساس برابری قدرت خرید سال ۲۰۱۷) تعریف می‌‌‌شود که تخمین زده می‌‌‌شود با این تعریف در سال ۲۰۲۴ تعداد ۶۹۲میلیون نفر پایین‌تر از این خط و در فقر شدید زندگی می‌‌‌کنند. این رقم برای نشان دادن اهداف توسعه پایدار در جهت سلامت همگانی و ریشه‌‌‌کنی فقر شدید استفاده می‌‌‌شود.
  • تاریخچه‌‌ تحول ایده‌‌ جهان بدون فقر

    قرن‌‌‌هاست که فقر بخش جدایی‌‌‌ناپذیری از زندگی نسل بشر بوده است. انسان‌‌‌ها وجود فقر را بدیهی می‌‌‌پنداشتند؛ گویی یکی از قوانین خلقت و طبیعت ‌‌‌است؛ اما رفته‌‌‌رفته و با گذر زمان، با بهبود شرایط رفاهی و افزایش آگاهی انسان‌‌‌ها تصویر آرمانی زندگی در جهانی بدون فقر در ذهن انسان شکل گرفت و شکوفا شد.
    پنجشنبه، ۲۰ دی ۱۴۰۳
  • پرونده امروز

    رونوشت به وفاق ملی

    دولت چهاردهم، در حالی که از دل انتخاباتی با مشارکت کمتر از ۵۰‌درصد واجدین شرایط روی کار آمده بود، با شعار وفاق ملی شروع به کار کرد. با اینکه در شروع به کار دولت، مختصات و گفتمان این شعار واضح نبود، انتظار عمومی بر پایه سخنرانی‌‌‌های دولت و نخبگان سیاسی نزدیک به دولت مبنی بر اینکه این وفاق با همه مردم خواهد بود و ۱۰۰‌درصد آحاد جامعه را در بر خواهد گرفت شکل گرفت.
  • وفاق ملی؛ معلول یا راه‌‌‌حل؟

    اقتصاد ایران بعد از انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ با تشکیل حکومت جمهوری اسلامی ایران وارد مرحله دیگری از نوع حکومت و کارگزاران شد. قبل از انقلاب نیز سرشار از رانت‌ها و منابعی بود که دولت رانتیر سعی در توزیع و مدیریت آن داشت اما رفته‌رفته از این منابع رانتی در کشور کاسته شد و بعد از تحریم‌های دهه ۹۰ وکاهش صادرات نفتی درآمدهای حاصله رانتی نیز کاهش یافت.
  • یک پارادایم و سه حوزه در اقتصاد کلان استان‌ها

    برای معرفی ویژگی‌های اقتصاد هر استان می‌توان لیست بلندبالایی در نظر گرفت، ولی همیشه چند ویژگی اصلی هست که تمرکز روی آنها می‌تواند اثرات سرریز بیشتری داشته باشد. البته پارادایم‌های ما برای نگاه اجتماعی و عدالت‌طلبانه به اقتصاد ایجاب می‌کند که اثرات سرریز را بر کدام گروه‌ها دنبال کنیم.
  • روابط عمومی استانداری‌ها؛ رکن مدیریت وفاق ملی

    تاریخ روابط ملت - دولت در جهان سوم، پر است از بی‌اعتمادی فزاینده بین دولت‌ها و ملت‌ها. در کشور ما نیز گروه‌گرایی، قوم‌گرایی و قبیله‌گرایی، خط‌محوری، باندبازی، خویشاوندپروری، دوست‌پروری، حامی‌پروری و... آفت جان دولت‌ها طی سال‌های اخیر بوده است و آثار مشهود آن، کاهش شدید سرمایه اجتماعی و اعتماد عمومی است.
    چهارشنبه، ۱۹ دی ۱۴۰۳
  • پرونده امروز

    مدال برنز برای اینترنت ایران

    ایران، به ترتیب بعد از میانمار و چین، سومین کشور جهان در زمینه محدودیت‌های اینترنتی است. محدودیت اینترنت، در دنیای امروز، می‌‌‌تواند با محدود کردن بسیاری از فعالیت‌‌‌های زیست‌طبیعی و حرفه‌‌‌ای انسان قابل مقایسه باشد.
  • نسخه‏‏‌های تجویزی و دستوری کار نمی‏‏‌کند

    در گذشته تجارت به شکل رو در رو انجام می‌‌‌شد، اما طی دهه‌‌‌های اخیر، تجارت پیشرفت بسیاری داشته است؛ به‌طوری که حجم وسیعی از مبادلات، دیگر چهره به چهره نیستند و بیشتر از طریق تلفن، پست یا کارت‌‌‌های اعتباری انجام می‌شوند. بازار نیز دچار تغییراتی شده و در بستر تجارت الکترونیک، نامحدود و بدون مرز است؛ به همین دلیل می‌‌‌توان آن را به جای محل بازار، فضای بازار نامید.
  • فیلترینگ و آثار و تبعات منفی آن بر کسب ‌و کارها

    به‌عنوان فعال اقتصادی و عضو اتاق بازرگانی، می‌‌‌خواهم توجه شما را به مساله‌ای مهم جلب کنم که تاثیرات گسترده‌‌‌ای بر کسب‌وکارهای سنتی و خرد دارد؛ یعنی موضوع فیلترینگ اینترنت. فیلترینگ اینترنت، اگرچه ممکن است با اهداف مشخصی مانند حفظ امنیت ملی یا جلوگیری از انتشار محتوای نامناسب اجرا شود، ولی تبعات منفی گسترده‌‌‌ای بر کسب‌وکارها، به‌ویژه کسب‌وکارهای سنتی و خرد دارد که در ادامه به بررسی آنها می‌‌‌پردازم.
  • اثر انسداد اینترنت بر محیط کسب‌وکار

    از تاثیر فیلترینگ بر کسب‌وکارها بسیار گفته و نوشته شده است و آنچه قرار است امروز و در این مقال به آن بپردازیم، اثر انسداد کابل‌های اینترنتی بر کسب‌وکارهای سنتی است که کمتر به آن پرداخته می‌شود. معمولا، زمانی که درباره اثر فیلترینگ صحبت می‌کنیم، اذهان عمومی بیشتر به سمت کسب‌وکارهایی که بر پایه اقتصاد دیجیتال هستند سوق پیدا می‌کند؛ چراکه این تصور غلط وجود دارد که تنها کسب‌وکارهای فناورانه از فیلترینگ آسیب می‌بینند و از آنجا که محیط کسب‌وکار در ایران بیشتر مبتنی بر فعالیت‌های سنتی است، کمتر از قطع اینترنت آسیب خواهند دید.
    سه‌شنبه، ۱۸ دی ۱۴۰۳
  • پرسش امروز

    چگونه معتبر شویم؟

    امتیاز اعتباری یک عدد آماری است که انضباط مالی و احتمال پایبندی افراد به تعهداتشان را ارزیابی کرده و ریسک اعتباری آنها را براساس رفتار مالی گذشته پیش‌بینی می‌کند. هرچه امتیاز افراد بالاتر باشد، فرد خوش‌‌‌حساب‌‌‌تر محسوب شده و ریسک مالی کمتری دارد.
  • بروز و ظهور اعتبارسنجی در صنعت مالی

    اعتبارسنجی یکی از ابزارهای کلیدی در صنعت مالی مدرن است که برای ارزیابی ریسک اعتباری مشتریان و متقاضیان تسهیلات مورد استفاده قرار می‌گیرد. این فرآیند پیچیده از تکنیک‌‌‌های آماری و الگوریتم‌‌‌های پیشرفته یادگیری ماشین بهره می‌‌‌برد تا احتمال بازپرداخت تسهیلات توسط متقاضی را ارزیابی کند. به‌عبارتی اعتبارسنجی به معنای بررسی و ارزیابی تمایل افراد به بازپرداخت تسهیلات یا تعهدات مالی است که نتیجه این ارزیابی به شکل یک امتیاز اعتباری ارائه می‌شود. این امتیاز به اشخاص، بانک‌ها، موسسات مالی و حتی فروشگاه‌‌‌های آنلاین کمک می‌کند تا براساس ریسک فرد در گذشته، اعتبار یا تسهیلات تخصیص دهند.
  • ۸ مساله مهم اعتبارسنجی

    اعتبارسنجی صنعتی است که قدمتی بیش از دوقرن دارد و در حال حاضر بیش از ۱۹۰کشور دنیا از اعتبارسنجی در صنایع مختلف استفاده می‌‌‌کنند؛ به این معنی که سال‌هاست کشورها دریافته‌‌‌اند که سنجش ریسک و بررسی سوابق رفتاری و اعتباری افراد می‌‌‌تواند کمک موثری به توسعه اقتصادی کشور و رفتارسازی اجتماعی و ایجاد مزایای بی‌شماری در جامعه کند. در کشور ما نیز شرکت اعتبارسنجی ایران با حمایت وزارت امور اقتصادی و دارایی، نظارت بانک‌مرکزی جمهوری اسلامی ایران و مشارکت کلیه بانک‌های کشور و برخی از شرکت‌های بزرگ بیمه و لیزینگ در آبان‌ماه ۱۳۸۵ به‌عنوان تنها شرکت اعتبارسنجی دارای مجوز شروع به فعالیت کرده است.
  • امتیاز اعتباری چیست؟

    امتیاز اعتباری عددی است که احتمال آماری عدم‌پایبندی شخص به تعهدات و میزان انضباط مالی او را (براساس سوابق رفتاری شخص در خصوص تعهداتش) مشخص کرده و میزان ریسک اعتباری وی را براساس رفتار گذشته‌‌‌اش پیش‌بینی می‌‌‌کند. شرکت‌های اعتبارسنجی اطلاعات گزارش اعتباری را تجزیه و تحلیل می‌کنند تا میزان خوش‌حسابی و پایبندی اشخاص را نسبت به تعهدات آتی آنها بررسی و محاسبه کنند که برای این منظور از راهکارهای هوش مصنوعی و الگوریتم‌‌‌های یادگیری ماشین استفاده می‌شود.
    دوشنبه، ۱۷ دی ۱۴۰۳
  • خاطرات پایدار رئیس‌جمهور

    جیمی کارتر، سی و نهمین رئیس‌جمهور ایالات‌متحده، یکی از چهره‌‌‌های مهم تاریخ معاصر آمریکاست. اقدامات او برای کاهش تنش‌‌‌ها در جنگ سرد، تقویت حقوق بشر و پیشبرد اصلاحات داخلی در ایالات‌متحده شایسته توجه است.
  • ۵ یادگار جیمی کارتر

    جیمی کارتر، رئیس‌جمهور پیشین ایالات‌متحده، در ۱۰۰سالگی درگذشت. در اینجا چند اتفاق مهم در فاصله زمانی ۱۹۸۱-۱۹۷۷، دوران ریاست‌جمهوری او، مرور شده است.
  • چالش‌‌‌های ۵۰ساله پرزیدنت

    از زمانی که جیمی کارتر کاخ‌سفید را ترک کرد تا روزی که درگذشت، ۴۴سال سپری شد. چهار دهه زندگی پس از ریاست‌جمهوری، زمانی طولانی به نظر می‌‌‌رسد و در واقع رکوردی برای رئیس‌‌‌جمهور سابق ایالات‌متحده است، اما بسیاری از چالش‌‌‌هایی که آمریکا در سال ۲۰۲۴ با آن روبه‌رو بود، با چالش‌‌‌هایی که کارتر در اواخر دهه ۱۹۷۰ با آنها مواجه و گاه در برابرشان تسلیم شد، تفاوت چندانی ندارد.
  • میراث اقتصادی جیمی کارتر

    در حالی که آمریکایی‌‌‌ها در تلاش برای درک مارپیچ کلافه‌‌‌کننده سیاست ایالات‌متحده هستند، درگذشت سی‌ونهمین رئیس‌‌‌جمهور این کشور، جیمز ارل کارتر جونیور، موجی از نوستالژی جمعی را زنده کرده است. بسیاری از پیام‌‌‌ها در خصوص این واقعه، در حال ارائه تصویر قهرمانانه‌‌‌ای از اوست و ظهور او را از آغازش در روستاهای جورجیا تا زمانی که به کاخ‌سفید، جایزه صلح نوبل و فعالیت‌‌‌های بشردوستانه خستگی‌‌‌ناپذیرش در سال‌های بعدتر مربوط می‌شود، مورد تقدیر و ستایش قرار می‌دهد.
    یکشنبه، ۱۶ دی ۱۴۰۳
  • تورم دوست هیچ‌کس نیست

    تورم دوست دولت‌‌هاست. جان مینارد کینز، یکی از چهره‌‌های تاثیرگذار در علم اقتصاد است. او در کتاب «پیامدهای اقتصادی صلح»‌‌ تبیین می‌کند که تورم می‌‌تواند به‌عنوان ابزاری غیرمستقیم برای انتقال ثروت از مردم به دولت عمل کند و این فرآیند غالبا بدون اطلاع و آگاهی کامل مردم اتفاق می‌‌افتد. تورم به شیوه‌‌ای ظریف و پنهان، بخشی از ثروت شهروندان را از بین می‌‌برد. این مکانیزم ممکن است توسط دولت‌‌هایی که از بدهی‌‌های سنگین رنج می‌‌برند، به طور عمدی و آگاهانه مورد استفاده قرار گیرد.
    شنبه، ۱۵ دی ۱۴۰۳
  • آینه شکست و پیروزی توسعه

    برنامه‌‌‌ریزی برای توسعه در ایران، با ۵برنامه قبل از انقلاب شروع شد. بعد از تشکیل سازمان برنامه، ‌‌‌ مسیر توسعه در ایران کلید خورد و نهایتا بعد از ۱۳سال، در دهه ۱۳۴۰ خورشیدی ایران طعم توسعه اقتصادی و صنعتی شدن را برای مدتی طلایی اما محدود چشید. بعد از پیروزی انقلاب نیز برنامه‌‌‌ریزی توسعه ادامه پیدا کرد و تاکنون ۷برنامه پنج‌ساله نوشته شده است.
  • رشد اقتصادی دهه ۴۰ از کجا آمد؟

    دهه‌‌ ۴۰ معمولا به‌عنوان دهه‌‌ طلایی اقتصاد ایران شناخته می‌شود. متوسط رشد اقتصادی ایران در سال‌های ۱۳۳۹ تا ۱۳۵۵ حدود ۱۱واحد‌درصد بوده است که این عملکرد خیره‌‌‌کننده در روایت‌‌‌های اقتصادی معمولا به اجرای سیاست صنعتی و هماهنگی تیم اقتصادی منتسب می‌شود. با این‌‌‌حال شواهد آماری این روایت را تایید نمی‌‌‌کند.