پالایشگاه ایرانی دراسپانیا

بنویت فاکان

تحلیلگر وال‌استریت ژورنال
درحالی‌که پس از لغو تحریم‌های ایران به‌خصوص تحریم‌های نفتی، این کشور به‌دنبال آن است تا برای نفت خود مشتری پیدا کند، براساس گفته مقامات رسمی ایران، این کشور در حال مذاکره برای ساخت پالایشگاهی در اسپانیا است. این مذاکرات در روز‌هایی انجام شد که کشور به لغو تحریم‌ها نزدیک‌تر می‌شود. مقامات رسمی ایرانی می‌گویند پس‌از لغو تحریم‌ها، آماده هستند تا صادرات نفت خود را تا یک میلیون بشکه در روز افزایش دهند. افزایش صادرات نفت به بازار‌ها منجر به افزایش بیش از حد عرضه خواهد شد و بهای نفت را بیش از پیش کاهش خواهد داد و حتی به کمتر از ۳۴ دلار خواهد رساند.

ایران درصدد این است که با یک شرکت داخلی در اسپانیا در تاسیسات نفتی سرمایه‌گذاری کند. این تاسیسات نفتی می‌تواند روزانه ۲۰۰ هزار بشکه نفت را پالایش کند. عباس کاظمی، معاون وزیر نفت و مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران در این خصوص گفت: «برای افزایش صادرات نفت باید در خارج از کشور تقاضا ایجاد کنیم تا از طریق آن فروش بلندمدت نفت کشورمان تضمین شود. از رایج‌ترین و مطمئن‌ترین روش‌ها برای افزایش صادرات، سرمایه‌گذاری در پالایشگاه‌های خارج از کشور است. بر این اساس وزارت نفت به‌دنبال آن است در پالایشگاه‌های خارج از کشور که نفت خام آنها از ایران تامین می‌شود، سرمایه‌گذاری کند.»

کاظمی نام شرکت اسپانیایی را که در این مذاکرات شرکت کرده بود را ذکر نکرد. به شرکت‌های نفتی از اتحادیه اروپا اجازه داده شده تا درخصوص پروژه‌های نفتی با همتایان ایرانی خود وارد مذاکرات شوند، اما نمی‌توانند قراردادی را امضا کنند تا تحریم‌های این کشور برداشته شود. انتظار می‌رود که در روزهای پیش‌رو تحریم‌ها لغو شوند. سخنگوی شرکت «رپسول»، بزرگ‌ترین شرکت نفتی اسپانیایی که یکی از مراکز اصلی پالایشگاه نفت است در این‌خصوص گفت که از این مذاکرات بی‌اطلاع است. سخنگوی وزارت خارجه اسپانیا نیز در این خصوص اظهار بی‌اطلاعی کرد.

ایران مذاکرات بسیاری با اروپا، آسیا و آمریکای جنوبی و مرکزی درخصوص ساخت یا خرید سهام در پالایشگاه‌های موجود پیش از ورود کامل خود به بازار صادرات نفت داشته است. سخنگوی شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران در گذشته عنوان کرده است که این شرکت برای خرید سهام پالایشگاه در هند و برزیل وارد مذاکراه شده است. وال‌استریت ژورنال همچنین گزارشی از تلاش‌های ایران درخصوص شرکت‌های خصوصی ایرانی که درصدد خرید پالایشگاه در سوئیس و فرانسه بوده‌اند، ارائه کرده بود که هیچ‌کدام از این مذاکرات به‌دلیل وجود تحریم‌ها مثمرثمر نبودند.

قبل از آنکه تحریم‌های نفتی توسط اتحادیه اروپا در سال ۲۰۱۰ علیه ایران وضع شود، ایران می‌توانست ۴ میلیون بشکه در روز تولید کند که نیمی از این تولیدات به کشور‌های خارجی صادر می‌شد، اما هم‌اکنون کمتر از سه میلیون بشکه در روز تولید می‌کنند و این در حالی است که مقامات می‌گویند که به‌زودی به بازار‌های جهانی باز خواهند گشت. اگر ایران در پالایشگاه اسپانیایی سرمایه‌گذاری کند حرکتی رو به جلو برای این کشور خواهد بود. تحلیلگران صنعت نفت اعلام کرده‌اند که اروپا ظرفیت بسیاری برای پالایش نفت دارد و این موضوع باعث خواهد شد تا شرکت‌ها در این صنعت سودده باشند. غول‌های نفتی اروپایی مانند توتال از فرانسه اقدام به فروش پالایشگاه‌های خود برای استفاده‌های دیگر کرده‌اند، اما ایران علاقه تاریخی به خرید پالایشگاه‌‌ها دارد.

کشور‌های اروپایی مانند اسپانیا، ایتالیا و یونان جزو بزرگ‌ترین خریداران نفت ایران قبل از تحریم‌ها بودند. مذاکراتی که به‌دنبال لغو تحریم‌ها درخصوص نفت ایران صورت می‌گرفت کم‌کم داشت به بازار اروپا نفوذ می‌کرد، اما تنش‌های بین ایران و دولت سعودی ریسک سرمایه‌گذاری را بالا می‌برد. شرکت نفت عربستان سعودی، غول نفتی دولتی ریاض که به اسم «آرامکو» شناخته می‌شود اخیرا بهای نفت خود را برای خریداران اروپای جنوبی و شمال شرقی کاهش داده است. این عمل چالشی مستقیم برای ایران است. اغراق‌گویی در مورد میزان قدرت آرامکو در عربستان و بازار جهانی نفت غیرممکن است. سابقه تاسیس این شرکت به کمبود نفت در دوره جنگ جهانی اول برمی‌گردد، اما این شرکت چقدر ارزش دارد؟ براساس برآورد ایندیپندنت که اولین‌بار اظهارات شاهزاده محمدبن‌سلمان را منتشر کرد، «تریلیون‌ها دلار.» این رقم موجب می‌شود تا آرامکوی عربستان همردیف با باارزش ترین شرکت‌های جهان و حتی بالاتر از شرکت اپل با ۶۰۰ میلیارد دلار ارزش قرار بگیرد. براساس میزان ذخایر نفتی این شرکت و با استفاده از یک روش ارزش‌گذاری محافظه‌کارانه، احتساب قیمت ۱۰ دلار برای هر بشکه نفت، ارزش آرامکو به بیش از ۵/ ۲ تریلیون دلار می‌رسد اما اگر سهام شرکت آرامکو در بورس عرضه شود، براساس ارزش‌گذاری‌هایی که روی شرکت‌های دولتی مشابه اعمال شده، احتمالا ارزش آن تنها حدود ۱۰۰ میلیارد دلار برآورد خواهد شد.