بسته کوتاه مدت و کم‌اثر

رضا پدیدار

عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران

اعتقاد نگارنده بر این است که این بسته اولا کوتاه‌مدت بوده و در ثانی تاثیر کمی بر رشد و توسعه صنایع کوچک یا حتی متوسط خواهد داشت. با وجود تجارب قبلی در این زمینه می‌توان گفت که حفظ صنایع کوچک و متوسط می‌تواند بستری برای رشد و تولید باشد. اقدامات سایر کشورهایی که در مسیر اقتصادی نوظهور قرار گرفته‌اند، نشانگر آن است که با حمایت از صنایع کوچک و متوسط، موقعیتی پویا و فعال برای این صنایع حاصل شده و اختصاص منابع مالی مورد نیاز به‌طور مستقیم و بدون واسطه و همچنین با اعمال نظارت‌های دوره‌ای و دقیق موجب فعال‌سازی و خروج این صنایع از ورطه سقوط یا ورشکستگی شده است. این حمایت‌ها با خود هوای تازه‌ای را ایجاد و تزریق کرده که تنفس را برای هر سه بخش دولت، تولیدکنندگان و مردم تسهیل و فعال می‌سازد.

با توجه به ظرفیت‌های بسیاری که در صنایع متوسط و کوچک وجود دارد می‌توان گفت که در صورت شناخت و موقعیت‌یابی دقیق و نیز تعهد‌پذیری هر یک از این صنایع، پیشنهادهای زیر در صورت تداوم بسته‌ حمایتی/ سیاستی دولت باید مورد توجه قرار بگیرد. باید توجه شود که دولت نباید صرفا با اختصاص وجوهی برای نجات شرکت‌های خودروسازی (مونتاژکار) یا تعدادی از کارخانه‌های لوازم خانگی که استاندارد محور پنجم آنان است، دست از حمایت از این صنایع کوچک و متوسط بکشد.

پیشنهادهایی برای حمایت از صنایع کوچک و متوسط

۱- افزایش قدرت خرید بنگاه‌های تولیدی به طور مستقیم و غیرمستقیم برای فعال‌سازی واحدهای تولیدی خود برای کالاهای واسطه‌ای یا مصرفی.

۲- قدرت خرید مردم به طور اصولی باید بهبود یابد و با اعتبارسنجی برای مزدبگیران ثابت و موقت، تخصیص اعتبار لازم صورت گرفته تا موجب حرکت از وضعیت موجود یا غیرفعال خود به سمت و سوی فعال و مطلوب شود.

۳- مشارکت دادن مردم در اجرای طرح‌های عمرانی، خدماتی، تولیدی و نظایر آن به طریقی که تخصیص منابع با پویایی در تولید به ویژه صنایع کوچک و متوسط موجب ایجاد قدرت خرید در آنان شود.

۴- با توجه به ساختار شکننده اقتصادی ایران، ضرورت دارد دولت با اعطای کمک‌های مالی و اعتباری خود به فعالان کوچک و متوسط که توان صادراتی دارند موجب رشد و شکوفایی آنان شده و زمینه رشد اقتصادی را برای همگان فراهم کند.

۵- با توجه به کسری انباشت سرمایه‌گذاری در کشور، می‌توان با اختصاص منابع حاصله به سیستم‌های بازار سرمایه، موجبات تحرک در صنایع کوچک و متوسط را فراهم آورد که به خودی خود موجب اشتغال‌زایی و رشد تقاضا خواهد بود.

۶- با توجه به عقلانیت جمعی و سازمانی روابط اقتصادی فعالان بخش خصوصی با دولت تصحیح شود؛ به‌طوری که «دولت بالادست» و «بازار پایین‌دست» بیش از این فاصله نداشته باشند.

۷- با توجه به کاهش قدرت خرید مردم و به ویژه کارگران که عمدتا در صنایع کوچک و متوسط مشغول به کار هستند، ضرورت دارد بر اساس اولویت‌های آنان، اعتبار لازم به صورت کارت‌های اعتباری بانکی و در اقساط بلندمدت در اختیار مصرف‌کنندگان قرار بگیرد تا موجب افزایش تقاضا و تحول در مبادلات اقتصادی شود.

ایران ظرفیت دارد تا با تقویت بنگاه‌های کوچک و متوسط، صادرات غیرنفتی خود را گسترش داده و گام‌های اصلاحات اقتصادی را درصدر برنامه‌های خود قرار دهد. توجه داشته باشیم که نقطه امید اقتصاد ایران بخش خصوصی است.