حضور بلند مدت در بازار

عباس آرگون

عضو هیات نمایندگان اتاق تهران

پس از اعلام توافق هسته‌ای و فراهم شدن زمینه حضور شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران خارجی در کشور، شاهد استقبال گسترده‌ای از سوی هیات‌ها و بازرگانان نقاط مختلف دنیا به‌ویژه کشورهای اروپایی برای حضور در ایران و مذاکره با نهادها و بخش‌های اقتصادی کشورمان بودیم.

این امر گرچه مورد استقبال مردم، مسوولان و فعالان اقتصادی قرار گرفت، لیکن موجب نگرانی برخی کارشناسان و فعالان اقتصادی به جهت امکان بازگشت روزهای تلخ سال‌های گذشته و تبدیل شدن مجدد بازار بزرگ و بکر ایران، به بازار مصرفی برای کالاها و اجناس خارجی و آسیب دیدن بیش از پیش واحدها و صنایع تولیدی داخلی شود.

در پساتحریم صنایع و بنگاه‌های تولیدی امید دارند با برداشته شدن تحریم‌ها، از یک‌طرف در جست‌وجوی بازار گسترده‌تری برای محصولات خود باشند و از طرف دیگر تنگناها و مشکلات تامین منابع مالی و اعتباری موجود را پشت سر بگذارند و از شرایط بسیار سخت رکودی حاکم بر اقتصاد خارج شوند.

بنابراین در این شرایط دولت باید با اعمال سیاست‌هایی از قبیل، هدایت سرمایه ارزی کشور به سمت ایجاد زیرساخت‌ها، ترویج فرهنگ استفاده از محصولات داخلی، فراهم کردن شرایط سرمایه‌گذاری مشترک شرکای خارجی با بخش خصوصی، جلوگیری از ورود کالاهای مصرفی صرف با امکان تولید مشابه آن در کشور مانع از تبدیل شدن کشور به بازار محصولات کشورهای خارجی شود.

از سوی دیگر دولت باید با تقویت صنایع و تولید‌کنندگان داخلی و برقراری انضباط مالی، مبارزه با فساد را سرلوحه کار خود قرار داده و با بهبود فضای کسب‌وکار و افزایش سرمایه‌گذاری‌های داخلی وجذب سرمایه‌گذار خارجی نسبت به تقویت ساختار تولید و رونق و ارتقای کسب‌وکار و توجه ویژه به صادرات غیرنفتی، کشور را صادرات محور کند که در این زمینه باید شرایط ساده و روان هدایت سرمایه‌های داخلی از فعالیت‌های غیرمولد و واسطه‌گری به سمت تولید، حفظ و صیانت از سرمایه‌های موجود و جذب سرمایه‌گذاری‌های جدید، مدیریت صحیح و اصولی و بهینه بر سرمایه، تقویت پیمان‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای، تولید کالاهای با کیفیت و قیمت مناسب، توسعه مناسبات بین کشورها و تعامل با اقتصاد جهانی، توجه به قابلیت‌ها، منابع و ظرفیت‌های کشور و استفاده از ظرفیت‌های خالی و بلااستفاده برای توسعه صادرات و پیشگیری از ایجاد ظرفیت‌های مازاد، اصلاح ساختار اقتصادی و فاصله گرفتن از اقتصاد رانتی و اقتصاد دستوری، جلوگیری از خام‌فروشی، ایجاد ثبات اقتصادی و تثبیت نرخ ارز، ایجاد شفافیت بیشتر و بازنگری و رفع ابهام از قوانین و مقررات مرتبط به حوزه کسب‌وکار در دستور کار قرار گیرد برای رشد و شکوفایی اقتصادی کشور، ملزم به حمایت از تولید ملی هستیم و یکی از راه‌های آن مبارزه با کالای قاچاق است که بخش‌های مختلف را تحت تاثیر قرار داده و باعث آسیب دیدن تولید داخل می‌شود و با توجه به اینکه حجم قابل توجهی از کالاهای ورودی کشور از طریق قاچاق و مبادی غیررسمی صورت می‌پذیرد دولت باید با اصلاح سود و حقوق گمرکی، مجاز کردن کالاهای مورد نیاز دارای ممنوعیت ورود، تسهیل فرآیند واردات از مبادی رسمی و حذف موانع زائد و پیچیده اداری، کاهش هزینه‌های رسمی واردات، کنترل بیشتر مرزها و مبادی ورودی کالا، مبارزه جدی با قاچاقچیان کالا و اعمال مجازات‌های سنگین برای آنان، ارتقای سطح کیفی، کمی و تنوع تولیدات داخلی و ارتقای فرهنگ مصرف جامعه، اقدام جدی و عملی برای مبارزه با قاچاق کالا داشته و استفاده از کالای قاچاق به‌عنوان یک کار ضد ارزش در کشور قلمداد شود.

با این کار می‌توان امید داشت با تقویت و حمایت از تولیدات داخلی، تنها ورود کالا‌هایی که تولید آنها در کشور دارای توجیه اقتصادی نیست و مزیتی در تولید آن در کشور وجود ندارد، وارد کشور نشود، چرا که جلوگیری از ورود هر گونه کالا به کشور و معطوف شدن به استفاده صرف از کالاهای داخلی نمی‌تواند تصمیم صحیح و درستی باشد.

ولی سوالی که پیش می‌آید این است که آیا تولید همه کالا‌ها دارای صرفه اقتصادی نیز است، در پاسخ می‌توان گفت کشور در تولید برخی از کالاهای که دارای مزیت است، تولید و نسبت به صادرات آن به سایر کشور‌ها مبادرت ورزد و در کالاهایی که تولید آن در کشور اقتصادی نیست باید در قبال صادرات انجام شده واردات صورت پذیرد.

از جمله ماشین‌آلات و تجهیزات و کالاهای سرمایه‌ای با تکنولوژی روز و فناوری‌های نوین، که از طریق آن بتوان کالاهای با کیفیت و با بهای تمام شده پایین توسط بنگاه‌های اقتصادی تولید کرد تا قابلیت رقابت از نظرکیفیت و قیمت با کالاهای مشابه خارجی را داشته باشد. در جهت نیل به این هدف نیازمند رقابتی کردن اقتصاد، ارتقای بهره‌وری، اهتمام به آموزش سرمایه‌های انسانی، مدیریت هزینه‌ها و کاهش بهای تمام شده محصولات، برندسازی، رعایت اخلاق حرفه‌ای کسب‌وکار، ترجیح منافع ملی بر منافع شخصی، برنامه‌ریزی برای حضور بلندمدت در بازار و توجه به منافع بلندمدت در برابر منافع کوتاه‌مدت، اصلاح شیوه‌های بازاریابی، توزیع و فروش هستیم.