ایران پل ورود به اقتصاد منطقه

کاوه زرگران

رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی تهران

حضور هیات ۶۰ نفره آلمان که به سرپرستی معاون صدراعظم این کشور به ایران آمده بودند، پیش از هر چیز نشانه پایان عصر تحریم‌ها و آغاز دوره تازه‌ای در تجارت خارجی و ارتباطات بین‌المللی در سطحی تازه است.

آنچه از خلال مذاکرات زیگمار گابریل، وزیر اقتصاد و انرژی آلمان و ده‌ها فعال اقتصادی همراه او با مسوولان و مدیران ایرانی بر می‌آید، نشان از آن دارد که در نظر کشورهای بزرگ اروپایی چشم‌انداز مثبتی از آینده اقتصاد ایران و پتانسیل افزایش سطح روابط اقتصادی با این کشور وجود دارد.

شاید یکی از مهم‌ترین دستاوردهای این سفر، برگزاری دوباره کمیسیون اقتصادی ایران و آلمان پس از ۱۳ سال و سفر هیات تجاری ایران به بزرگ‌ترین کشور صنعتی اروپا در فصل پاییز باشد که کمتر مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفت.

از سوی دیگر حضور هیات بلند پایه آلمانی باعث شد تا تردیدهایی که نسبت به تجارت مستقیم با ایران وجود داشت از بین برود؛ تا آنجا که در همین روزهای حضور هیات آلمانی، کمپانی‌های بزرگ دنیا هم دست به کار شدند تا سهمی در آینده اقتصاد ایران داشته باشند که به‌عنوان نمونه اثر مثبت این حضور را می‌توان در تغییر رویکرد یکی از هلدینگ‌های بزرگ آلمانی فعال در صنایع لبنی دید که حجم ورودی شیر خام مصرفی سالانه آن سه برابر مصرف شیر خام ورودی کل کشور ماست و در روزهای گذشته ارزیابی برای حضور در بازار ایران را در دستورکار خود قرار داد.

ماشین‌سازی، خودروسازی، پتروشیمی، بهینه‌سازی بهره‌وری از انرژی، محیط زیست و چند زمینه مشترک دیگر جزو حوزه‌هایی بودند که در سفر اخیر هیات آلمانی بیش از دیگر حوزه‌ها مورد توجه قرار گرفت؛ البته سابقه طولانی مراودات اقتصادی دو کشور به‌گونه‌ای است که این امکان را فراهم می‌کند تا سطح همکاری را بتوان به حوزه‌های مهم دیگر مانند کشاورزی و صنایع غذایی و تبدیلی گسترش داد.

در واقع خوشنامی صنعت و اقتصاد آلمان در نظر فعالان اقتصادی و مردم ایران باعث شده تا چشم‌انداز مثبتی نسبت به حضور برندهای آلمانی در ایران به‌خصوص در حوزه خودروسازی وجود داشته باشد.

پیش از آغاز تحریم‌ها آلمان دومین شریک تجاری ایران بود و در میان کشورهای اروپایی، از جهات مناسبی شریک قابل توجهی به شمار می‌رود و پیشینه روابط تجاری و اقتصادی دو کشور به شکلی است که انجمن صنعت آلمان پیش‏‌بینی کرده در میان‌مدت، تجارت میان دو کشور به ۱۵ میلیارد دلار در سال افزایش یابد.

در دوران اعمال تحریم‏‌های غیرقانونی علیه کشورمان، روابط تجاری دو کشور به‌شدت کاهش یافت.

بررسی نمودار رشد سالانه مراودات اقتصادی ایران و آلمان از سال ۲۰۱۰ تا سال ۲۰۱۴ نشان می‌دهد این روند منفی ۱۴درصد بوده است. رقمی که در برخی حوزه‌های دارای اهمیت مانند ماشین آلات صنعتی، پلاستیک و لوازم الکترونیکی دارای رشد منفی حدود ۳۰ درصدی بوده است.

با توجه به قیمت بالایی که مردم ما برای تهیه خودروهایی که سال‌ها است از رده تولید در اروپا خارج شده‌اند، می‌پردازند، تولید خودرو روز آلمانی به‌صورت مشترک می‌تواند باعث سودمندی دو طرف باشد.

آنچه در مذاکره با هیات آلمانی و دیگر کشورهای اروپایی و صاحب صنعت و تکنولوژی اهمیت دارد، دور ساختن نگاه آنها به ایران تنها به‌عنوان یک بازار مصرفی صرف است. باید تلاش کنیم تا شرکای خارجی ما دریابند تولید در ایران و با لیسانس شرکت‌های آنها و به‌خصوص آلمانی در نهایت به نفع هر دو کشورخواهد بود.

حاصل این مذاکرات اقتصادی نباید منجر به این شود که ایران تنها واردکننده تجهیزات و ماشین‏‌آلات از این کشور یا دیگران باشد. سرمایه‌گذاری‌ها باید توام با انتقال دانش فنی توسط شرکای خارجی صورت

پذیرد.

آنچه دارای اهمیت است تبیین این نکته برای سرمایه‌گذاران و شرکای خارجی است که به جای بازار ۸۰ میلیونی ایران، باید هدف‌شان انتقال تکنولوژی روز، تولید و صادرات به بازار ۳۰۰ میلیونی منطقه از طریق ایران باشد؛ امکانی که اقتصاد ایران توانایی بالفعل کردن آن را دارد.