نظریه «نشت اقتصادی» چیست؟

اینوستوپدیا نظریه «نشت اقتصادی» نظریه‌ای است که می‌گوید کاهش نرخ‌های مالیات بر سرمایه به‌ویژه برای بنگاه‌ها، سرمایه‌گذاران و کارآفرینان، می‌تواند باعث تحریک تولید در کل اقتصاد شود. بر اساس نظرات هواداران این تئوری، این تحریک اقتصادی به ایجاد ثروت و رشد اقتصادی منجر می‌شود که در نهایت به نفع همه است، نه فقط به نفع کسانی که شاهد کاهش نرخ‌های مالیات بوده‌اند. سیاست‌های اقتصادی رئیس‌جمهور ریگان که عمدتا به آنها «ریگانومیک» یا اقتصاد سمت عرضه گفته می‌شود، بر نظریه نشست اقتصادی بنیان شده بودند. ایده این بود که با کاهش بار مالیات و افزایش سرمایه‌گذاری، کسب‌و‌کار می‌تواند بیشتر تولید کند و در واقع عرضه را بالا ببرد تا اشتغال و میزان حقوق‌ها نیز با رشد مواجه شود.

ریگان ابتدا نرخ مالیات بر درآمد را از ۷۰ درصد به ۵۰ درصد رساند و بعد این کار را با اقدامات دیگری کامل کرد؛ اما منتقدان سیاست‌های نشتی، این سیاست را معادل کاهش مالیات ثروتمندان می‌بینند و گمان نمی‌کنند که این کاهش مالیات به نفع افراد کم‌درآمد جامعه باشد.

یک نظریه مخالف، «کینزینیسم» است که پایه آن تحریک تقاضا از طریق هزینه‌های دولتی و دیگر مداخلات دولتی است. افزایش هزینه‌های دولتی، افزایش نرخ مالیات بر درآمد را ایجاب می‌کند، درست مخالف آن چیزی که مدافعان تئوری نشت اقتصاد می‌خواهند. نظریه نشت اقتصادی به هیچ وجه از دخالت دولت در اقتصاد حمایت نمی‌کند.

براساس نظریه نشت اقتصادی، اگر نرخ‌های مالیات کاهش یابد، مردم انگیزه کار کردن دارند؛ زیرا سهم بیشتری از کار خود را به دست خواهند آورد. آنها بعد آن پول را هزینه خواهند کرد یا با آن سرمایه‌گذاری خواهند کرد و این فعالیت‌ها به زندگی همه افراد جامعه رونق خواهد داد و این رونق تنها مختص به افراد پردرآمدی که مالیات آنها کاهش یافته نخواهد بود.

به علاوه، در نهایت، دولت ممکن است درآمد مالیاتی بیشتری داشته باشد؛ چراکه میزان کار افراد شاغل بیشتر خواهد شد. منحنی «لفر» رابطه سطح مالیات دریافتی با میزان درآمد مالیاتی دولت را نشان می‌دهد. دولت اگر صفر یا ۱۰۰ درصد درآمدها را مالیات بگیرد، هیچ پولی به دست نخواهد آورد. در بین این دو حد، درآمدهای مالیاتی متغیر خواهد بود؛ زیرا نرخ‌های متفاوت مالیاتی مردم را تشویق می‌کند بیشتر کار کنند یا اوقات فراغت بیشتر و هزینه بیشتری داشته باشند.