نقش اتاق‌های بازرگانی در هدایت سرمایه‌گذاران

سیده فاطمه مقیمی عضو هیات رئیسه اتاق بازرگانی به نظر می‌رسد با توجه به شرایط اقتصادی کشور و حضور و سلطه دولت در بسیاری از بخش‌ها و فعالیت‌های اقتصادی، وجود نهادی همانند اتاق بازرگانی می‌تواند نقش موثر و پررنگی در بهبود اوضاع اقتصادی و حرکت به سمت خصوصی‌سازی و خروج از اقتصاد دولتی داشته باشد. اتاق بازرگانی در واقع نقش یک نهاد واسط برای برقراری ارتباط بین تولیدکنندگان و بازرگانان داخلی از یکسو و تجار و سرمایه‌گذاران خارجی از سوی دیگر را دارد و می‌تواند به شکل‌گیری و تقویت زمینه‌های لازم برای صادرات کالاها و خدمات در صنایع مختلف و از طرف دیگر جلب نظر سرمایه‌گذاران خارجی برای ورود به کشورمان، کمک شایانی کند. از این رو در حال حاضر شاید جایگاهی معتبرتر و کارآمدتر از این نهاد که بتواند بخش خصوصی را در دستیابی به منابع،سرمایه‌ها و بازارهای خارجی یاری رساند و به این ترتیب امکان حضور و مشارکت شرکت‌ها و بخش‌های غیردولتی در اقتصاد کشور را فراهم کند، وجود نداشته باشد.

طی دو ماه گذشته و پس از انتشار بیانیه ژنو شاهد استقبال گسترده‌ای از سوی بازرگانان و سرمایه‌گذاران در کشورهای مختلف برای ورود به ایران و آشنایی با شرایط و زمینه‌های گوناگون صادراتی و سرمایه‌گذاری در کشورمان هستیم؛ به‌گونه‌ای که بسیاری از این گروه‌ها در صف دریافت مجوز برای حضور در کشورمان و سبقت گرفتن از سایر رقبا برای جلب نظر مدیران و مسوولان اقتصادی در صنایع مختلف هستند. در همایشی که در دی ماه گذشته به منظور آشنایی بازرگانان و تجار با فرصت‌ها و ظرفیت‌های سرمایه‌گذاری کشورمان توسط اتاق بازرگانی برگزار شد شاهد حضور گسترده هیات‌های تجاری از کشورهای مختلف بودیم به گونه‌ای که زمینه برقراری ارتباطات اولیه با آنها فراهم شد و انتظار می‌رود با به نتیجه رسیدن مذاکرات هسته‌ای و رفع محدودیت‌ها از سوی دیگر، شاهد ورود حجم عظیمی از سرمایه به اقتصاد کشور به ویژه در بخش‌هایی که کمتر مورد توجه قرار گرفته، باشیم و از سوی دیگر امکان صادرات کالاها و خدمات صنایع مختلف کشورمان فراهم شود. در همین راستا اتاق‌های بازرگانی در شهرهای مختلف کشور در تلاشند ضمن برقراری ارتباطات لازم با هیات‌ها و بازرگانان در کشورهای مختلف پیش و پس از ورود به ایران، به معرفی ظرفیت‌های گوناگون اقتصادی کشور بپردازند. یکی از اقدامات موثری که اتاق‌های بازرگانی در مورد این هیات‌ها انجام می‌دهند معرفی قوانین و مقررات مختلف اعم از اقتصادی و غیراقتصادی موجود در کشور است. آشنایی با قوانین مالیاتی، قوانین تاسیس شرکت‌ها و تسهیلات اعطایی به سرمایه‌گذاران و همچنین مقررات و محدودیت‌های حقوقی و بازرگانی می‌تواند دید وسیع‌تری را در اختیار آنها قرار دهد. آشنایی و شناخت همین مقررات و محدودیت‌ها در کشورهای هدف برای سرمایه‌گذاران و صادرکنندگان داخلی نیز می‌تواند آنها را در تصمیم‌گیری بهتر و انتخاب گزینه‌های مناسب‌ سرمایه‌گذاری و صادراتی یاری رساند که به همین منظور اتاق‌های بازرگانی در سراسر کشور سعی می‌کنند اطلاعات مورد نیاز را به طرق مختلف جمع‌آوری کرده و در اختیار این متقاضیان قرار دهند. نکته‌ای که بیان آن ضروری به نظر می‌رسد، تبیین روند برقراری ارتباط با هیات‌های خارجی است چراکه این موضوع می‌تواند نقش و اهمیت جایگاه اتاق‌های بازرگانی را بهتر مشخص کند. در تماس‌هایی که توسط اتاق بازرگانی با سفارت کشورهای مختلف برقرار می‌شود ابتدا طرح‌ها و برنامه‌های اقتصادی و فرصت‌های سرمایه‌گذاری کشور به تفصیل تشریح می‌شود و سفارت‌ها پس از در میان گذاشتن شرایط این طرح‌ها با بازرگانان داخلی، هیات‌ها و گروه‌های تجاری خواهان مذاکره را به اتاق معرفی می‌کنند، اعضای اتاق ضمن برقراری ارتباط با فعالان اقتصادی، تولیدکنندگان و سرمایه‌گذاران داخلی آنها را به مشارکت در نشست‌ها و حضور در همایش‌ها به منظور تشریح فرصت‌ها و تبیین ظرفیت‌های اقتصادی کشور دعوت می‌کنند؛ به این ترتیب عملا هر دو طرف عرضه و تقاضا چه در بحث سرمایه‌گذاری و چه در مورد کالا‌ها و فرصت‌های صادراتی مستقیما با یکدیگر ارتباط پیدا کرده و تا حد زیادی از شرایط و خواسته‌های یکدیگر مطلع می‌شوند و به این ترتیب درک مشترکی از موقعیت موجود پیدا می‌کنند. این موضوع به شکل‌گیری روابط بلندمدت و تقویت زمینه‌های همکاری طرف‌های تجاری کمک شایانی خواهد کرد. بخش بین‌الملل اتاق در این راستا نقش تاثیرگذاری در شکل‌گیری روابط و برقراری مناسبات دارد، با توجه به اینکه به دلیل عدم آشنایی با زبان‌های خارجی، تعداد زیادی از تجار و بازرگانان داخلی توانایی برقراری ارتباط کلامی با گروه‌ها و هیات‌های بازرگانی را ندارند، بخش بین‌الملل در سال‌های گذشته تلاش‌های زیادی برای تسهیل شرایط و برقراری ارتباطات انجام داده است و در بسیاری از نشست‌ها و جلسات مشکل ارتباط طرفین را بر طرف کرده است. باید این موضوع را مدنظر داشت که حصول موفقیت و دستیابی به نتایج مورد نظر اتاق‌های بازرگانی تا حد زیادی بستگی به اهداف و تصمیمات هر دو طرف مشارکت‌کننده در فعالیت بازرگانی دارد. در واقع تا زمانی که برای هر دو طرف مذاکره‌کننده شرایط مناسب به نظر نرسد و احساس موفقیت از سرمایه‌گذاری، صادرات یا مشارکت تجاری وجود نداشته باشند عملا فعالیت بازرگانی شکل نمی‌گیرد. در نهایت امید می‌رود با پایان یافتن مذاکرات هسته‌ای و ایجاد گشایش‌های اقتصادی، از سویی شاهد رونق گرفتن بازار صادرات کالاهای ساخت داخل و از سوی دیگر ورود سرمایه‌گذاران و شرکت‌های معتبر خارجی در کشور باشیم.