مفهوم تورم منفی چیست؟

دان لی نویسنده اقتصادی لس آنجلس تایمز رشدشاخص بهای مصرف‌کننده ایالات متحده آمریکا که مقیاسی مهم از تورم است، در ماه ژانویه وارد محدوده منفی شده است. تورم بر مقیاس سالانه در ماه گذشته میلادی برای نخستین بار از سال ۲۰۰۹ افت کرده است، برای نخستین بار از زمانی که آمریکا از بحران مالی فاصله گرفت. تورم در مقیاس ماه به ماه نیز برای سومین ماه پیاپی رو به کاهش گذاشته است. البته که تورم بر هزینه‌های مردم تاثیر می‌گذارد، اما این روند هشدارهایی برای سیاست‌گذاری بر پایه نرخ بهره و کل اقتصاد دارد. در مورد آخرین میزان تورمی که دولت آمریکا منتشر کرد می‌توان این پرسش‌ها را پاسخ داد:

چه چیزی باعث افت شاخص بهای مصرف‌کننده در ماه ژانویه شد؟

شاخص بهای مصرف کننده در ماه ژانویه نسبت به ماه دسامبر ۷/ ۰ درصد و در مقیاس سالانه ۱/ ۰ درصد افت داشت که اقتصاد آمریکا را در تورم معکوس قرار داده است. اداره آمار کار آمریکا اعلام کرده که این کاهش عمدتا تحت تاثیر کاهش بهای بنزین رخ داده که در ماه ژانویه نسبت به ماه دسامبر ۷/ ۱۸ درصد سقوط داشته است. قیمت خودرو هم در ماه ژانویه نسبت به ماه دسامبر افت داشته و بلیت‌های هواپیما نیز با کاهش قیمت روبه‌رو بوده‌اند. البته قیمت اکثرکالاها و خدمات رو به افزایش است.

اقتصاددانان درباره گزارش تورم ژانویه چه چیزی برای گفتن دارند؟

ارقام اصلی شاخص بهای مصرف‌کننده طبق انتظارات تحلیلگران بودند، بنابراین، باعث شگفتی سرمایه‌گذاران نشدند. آنچه «تورم هسته» خوانده می‌شود، تورمی که دو دسته کالاهای پرافت و خیز انرژی و غذا را به حساب نمی‌آورد، قوی‌تر و امیدوارکننده‌تر بوده است.

«تورم هسته» در ماه ژانویه نسبت به ماه دسامبر ۲/ ۰ درصد رشد داشته و مقدار آن در مقیاس سالانه هم به ۶/ ۱ درصد می‌رسد. تحلیلگران و مقامات مالی «تورم هسته» را مهم‌تر می‌دانند، زیرا قیمت‌های غذا و بنزین می‌توانند نوسان‌های بزرگ و اغلب گذرایی داشته باشند.

چشم‌انداز تورم چیست؟

قیمت‌های نفت خام چندی است که پس از سقوط رو به ثبات گذاشته است. این نشان می‌دهد که بدترین دوره شاخص بهای مصرف‌کننده پایان یافته است. تورم احتمالا تا چندی ثابت خواهد ماند، اما با انتظار رشد قیمت‌های نفت در ۶ ماهه دوم سال ۲۰۱۵، شاخص بهای مصرف‌کننده نیز بایددر ماه‌های پیش رو بازگشتی آرام را تجربه کند.

تحلیلگران اندکی درباره تورم معکوس نگرانی دارند، زیرا رکود قیمت‌های انرژی را پدیده‌ای موقت می‌بینند. همچنین قیمت‌های دیگر اقلام احتمالا با افزایش تقاضا با رشد روبه‌رو خواهند شد. میزان حداقل دستمزدها نشانه‌های امیدبخشی برای بازار کار و کل اقتصاد در بر دارد.

چرا تورم معکوس یا تورم بسیار اندک بد است؟

در حالی که افت قیمت‌ها ممکن است برای مصرف‌کنندگان چیز خوبی به نظر برسد، تورم معکوس می‌تواند اقتصاد را ویران کند، همان‌‌گونه که بیماری اقتصادی ژاپن را به درازا کشاند. این از آن رو است که تورم معکوس باعث کاهش هزینه کردن مصرف‌کننده می‌شود؛ چراکه او در انتظار قیمت‌های پایین‌تر می‌ماند. این امر باعث کاهش سود شرکت‌ها و کاهش حداقل دستمزد کارگران می‌شود.

تورم بسیار اندک هم خطر تورم معکوس را زنده می‌کند. به علاوه تورم فوق العاده کم می‌تواند در جوی مانند جو این روزها دردسرساز شود که نرخ بهره معیار فدرال رزرو بسیار بسیار پایین است. سیاست‌گذاران می‌خواهند نرخ بهره پایین‌تر از تورم باشد، در غیر این صورت وام‌گیرندگان انگیزه کمتری برای قرض کردن خواهند داشت.

معنای این داده‌ها برای سیاست‌گذاران فدرال رزرو چیست؟

بانک مرکزی آمریکا پس از سال‌ها نگه داشتن نرخ بهره نزدیک به صفر در حال سبک و سنگین کردن افزایش نرخ‌های بهره است. این امر ممکن است در همین ماه ژوئن رخ دهد، اما مقام‌های فدرال رزرو به دقت به شاخص‌های اقتصادی به خصوص وضعیت بازار کار و تورم نگاه می‌کنند تا تصمیمات خود را بر مبنای این داده‌ها گرفته باشند.

نرخ تورم هدف فدرال رزرو ۲ درصد است و جنت یلن، رئیس این نهاد هفته گذشته در نشست‌های شهادت خود در سنا گفت که پیش از افزایش نرخ‌های بهره از حرکت تورم به سوی نرخ هدف در میان مدت مطمئن خواهد شد. آخرین داده‌های شاخص بهای مصرف‌کننده احتمالا هیچ تغییری در تصورات فدرال رزرو ایجاد نخواهد کرد، اما سیاست‌گذاران قطعا پیش از بالا بردن نرخ‌های بهره به داده‌های بیشتری نگاه خواهند کرد.