ورشکستگی یک پنجم بانک‌ها

توماس هیرست مترجم: پندار نیک منبع: بیزینس اینسایدر بخش بانکی روسیه با فجایعی رو‌به‌رو است و در شرایطی که بحران اقتصادی این کشور قربانی می‌گیرد، ۲۰ درصد از بانک‌ها با خطر ورشکستگی رو‌به‌رو هستند. روزنامه اقتصادی روسی «ودوموستی» در گزارشی عنوان کرده است که مرکز تحلیل اقتصاد کلان و پیش‌بینی‌های کوتاه‌مدت برآورد می‌کند در سال جاری ۲۰۰ بانک روسی به دلیل وام‌های معوقه و زیان شرکت‌های کوچک و متوسط درپی کاهش ارزش روبل، ورشکسته خواهند شد.

این در شرایطی است که صندوق بین‌المللی پول پیش‌بینی می‌کند به دلیل کاهش قیمت نفت و اعمال تحریم‌های بین‌المللی علیه روسیه، اقتصاد این کشور در سال جاری درحدود ۵/ ۳ درصد کوچک خواهد شد. با توجه به این مساله کسب و کارها برای ادامه فعالیت‌های خود با چالش بزرگی رو‌به‌رو خواهند بود.

اما بخش بانکی این کشور با مشکلات بسیار شدیدتری مواجه خواهد شد. بانک‌های این کشور مبلغ ۱۹۲ میلیارد دلار بدهی خارجی دارند که ۷۰ درصد آن بدهی دلاری است و این میزان به دلیل کاهش ارزش روبل در برابر ارزهای عمده رو به افزایش است. طی سال ۲۰۱۴ ارزش روبل در برابر دلار تقریبا ۵۰ درصد سقوط کرد.

گرمن گریف، مدیرعامل اسبربانک، بزرگ‌ترین بانک روسیه، معتقد است اگر قیمت نفت در سطح بشکه‌ای ۴۵ دلار بماند، بانک‌ها باید خود را برای پوشش بدهی‌هایی به مبلغ ۵۰ میلیارد دلار آماده کنند. برای بانک‌های عمده‌ای که از حمایت دولتی بهره‌مند هستند، این میزان بدهی بعید است که مشکلی حل‌نشدنی باشد، اما برای بانک‌های کوچک در حکم ناقوس مرگ خواهد بود.

دولت در ماه دسامبر ۲۰۱۴ مجبور شد به موسسات مالی این کشور از جمله بانک‌های دولتی وی‌تی‌بی و بانک گازپروم، مبلغ ۴/ ۲ میلیارد دلار تزریق کند. تحلیلگران معتقدند نجات مالی بانک‌ها در سال جاری برای دولت ۴۰ میلیارد دلار دیگر هزینه خواهد داشت. گرچه ظاهرا تمایل برای حمایت از موسسات مالی بزرگ وجود دارد، اما بعید است که دولت قصد داشته باشد از ذخایر پولی رو به کاهش خود برای حمایت از کل بخش مالی استفاده کند.

الکس بوزدالین، مدیر ارشد مرکز تجزیه و تحلیل اقتصادی اینترفکس، می‌گوید: «ما دچار وضعیتی شده‌ایم که شرکت‌های مالی مجبور می‌شوند ترازنامه‌هایشان را کوچک کنند و این مساله می‌تواند یک تاثیر دومینووار داشته باشد: کارآیی بانک‌های کوچک مدت‌ها است که کاهش یافته، درمورد بقای آنها تردیدهایی ایجاد شده و اکنون یک بحران به وجود آمده است.»

این در شرایطی است که موسسه رتبه بندی استاندارد ‌اندپورز رتبه اعتباری روسیه را به بی ارزش کاهش داده است. این اقدام احتمالا هزینه تامین مالی مجدد را برای شرکت‌های مالی افزایش می‌دهد. این اقدام همچنین موجب کاهش ارزش روبل در برابر دلار شد.

استاندارد‌ اند پورز در بیانیه کاهش رتبه اعتباری روسیه عنوان کرده است: «پیش‌بینی می‌کنیم با توجه به کاهش ارزش روبل کیفیت دارایی‌ها در نظام مالی بدتر خواهد شد، به علت اعمال تحریم‌ها دسترسی بخش‌های کلیدی اقتصاد به بازارهای بین‌المللی سرمایه محدود خواهد شد و در سال ۲۰۱۵ رکود اقتصادی رخ خواهد داد. اما درپی اقدامات موقتی که توسط بانک مرکزی روسیه انجام شده است، بدتر شدن کیفیت دارایی‌ها فورا در ارقام گزارش شده نمایان نمی‌شود.»

از سوی دیگر، موسسه رتبه‌بندی مودیز هم با اشاره به درگیری‌های اوکراین، افت قیمت نفت و کاهش ارزش روبل رتبه اعتباری روسیه را به بی‌ارزش کاهش داده است. به این ترتیب رتبه اعتباری این کشور از Baa۳ به Ba۱ تنزل کرده است. مودیز معتقد است: «درنتیجه فشارهای مالی و تداوم کاهش ذخایر ارزی روسیه به دلیل فرار سرمایه و محدودیت دسترسی به بازارهای بین‌المللی سرمایه، قدرت مالی دولت به‌طور چشمگیری تحلیل خواهد رفت.» موسسه رتبه‌بندی مودیز پیش‌بینی‌ می‌کند تولید ناخالص داخلی روسیه در سال ۲۰۱۵ حدود ۵/ ۵ درصد و در سال ۲۰۱۶ حدود ۳ درصد کاهش خواهد یافت. این موسسه همچنین اعلام کرد چشم‌انداز اعتباری روسیه منفی است. با توجه به این وضعیت پایان کار بسیاری از بانک‌های مشکل‌دار روسیه نزدیک خواهد بود.