کنترل مصرف با انگشت نگاری

کاتالینا لوبوگوررو مترجم: رفیعه هراتی منبع: DAILY BEAST «خدا روزی رسان است». این جمله‌ای است که نیکلاس مادورو، رئیس‌جمهوری ونزوئلا، در سخنرانی سالانه خود بیان کرد. پس از سفر ناموفق بین‌المللی مادورو به خاورمیانه، دعا کردن یکی از معدود گزینه‌هایی است که برای او باقی مانده است. مادورو در سفرش به خاورمیانه تلاش کرد عربستان را به کاهش تولید راضی کند تا قیمت نفت افزایش یابد. مادورو طی سفر ۱۳ روزه خود برای جلب سرمایه‌گذاری و اعتبارات از روسیه، چین و پرتغال نیز بازدید کرد. پیش از آغاز کاهش قیمت نفت در فصل تابستان، تورم ونزوئلا ۶/۶۳ درصد، یعنی بالاترین تورم جهان بود و شاخص کمبود مواد غذایی و دیگر کالاهای اساسی بین ۲۰ تا ۳۰ درصد قرار داشت. بانک مرکزی ونزوئلا پیش از پایان سال ۲۰۱۴ اعلام کرد این کشور وارد رکود اقتصادی شده است.

مادورو از زمان به قدرت رسیدن در آوریل ۲۰۱۳ پس از درگذشت هوگوچاوز، از این ارقام استفاده کرد تا خود را قربانی یک«جنگ اقتصادی» نشان دهد که در داخل و خارج علیه دولت او به راه افتاده است. او مسوولیت رکود اقتصادی ونزوئلا را به عهده نگرفته است. با توجه به کاهش ۶۰ درصدی قیمت نفت از ماه ژوئن تاکنون، نگرانی‌ها در ونزوئلا که به شدت وابسته به واردات است، افزایش یافته است و همه اجناس از دارو و قطعات خودرو گرفته تا غذاهای اساسی کمیاب شده‌‌اند. مایرا براوو، پس از دو ساعت انتظار در صف برای خرید پوشک برای پسرش، می‌گوید: «ناراحت‌کننده‌ترین مساله این است که این تازه شروع ماجراست. شاهد هیچ‌گونه تغییر یا بهبودی نیستیم و بدتر از همه اینکه ما به این مساله عادت کرده‌ایم.»

مردم ونزوئلا تنها کسانی نیستند که نگران شرایط اقتصادی این کشورند. دولت ونزوئلا تاکنون هرگز در بازپرداخت بدهی‌های خارجی ناتوان نبوده است، اما اکنون وال‌استریت نگران است که درصورت تداوم کاهش قیمت نفت، احتمال ناتوانی در بازپرداخت بدهی‌ها وجود دارد. ۹۶ درصد از درآمدهای صادراتی ونزوئلا ناشی از صادرات نفت است، اما شرکت نفت و گاز دولتی این کشور موسوم به پترولئوس دی‌ونزوئلا، نه‌تنها درآمد کمتری خواهد داشت، بلکه نفت کمتری نیز تولید خواهد کرد. تحت توافقات بین دولتی، بیش از ۱۰۰ هزار بشکه نفت در روز به کوبا و دیگر کشورهای حوزه کارائیب صادر می‌شود و ۷۰۰ هزار بشکه، به ارزش ۱۲ میلیارد دلار در سال، بدون آنکه برای مردم ونزوئلا هزینه‌ای داشته باشد، صرف مصرف داخلی می‌شود. علاوه براین، براساس گزارش جدید بلومبرگ، ذخایر خارجی این کشور که مبلغ کل آن ۲۱ میلیارد دلار است، بازپرداخت بدهی‌ها را برای ۲ سال پوشش می‌دهد. سدروبال اولیوروس، اقتصاددان و مدیرعامل شرکت مشاوره اکونونالیتیکا در کاراکاس، می‌گوید: «ونزوئلا بیش از درآمدش خرج می‌کند و امسال درآمدها نصف خواهد شد و میزان کسری بودجه به ۲۰ درصد از تولید ناخالص داخلی افزایش می‌یابد.» این در شرایطی است که صندوق بین‌المللی پول پیش‌بینی کرده است اقتصاد ونزوئلا در سال ۲۰۱۵ ،معادل ۷ درصد کوچک خواهد شد. بسیاری از اقتصاددانان براین باورند که نرخ تورم سه رقمی خواهد شد و کمبودها به‌طور چشمگیری وخیم‌تر خواهد شد. این در شرایطی است که این کمبودها هم‌اکنون موجب شده است سارقان به کامیون‌های حامل مواد غذایی در سراسر ونزوئلا حمله کرده و مواد غذایی را غارت کنند. کمبود دلار برای واردات از ابتدای سال میلادی جدید وخیم‌تر شده و در نتیجه کالاهای اساسی نایاب‌تر شده‌اند. این مساله تحویل مواد غذایی را به کاری خطرناک تبدیل کرده است و در برخی موارد کامیون‌های حمل مواد غذایی توسط نیروهای امنیتی بخش خصوصی اسکورت می‌‌شوند. اورلاندو گارسیا، تحویل‌دهنده مواد غذایی که تاکنون دوبار مورد حمله قرار گرفته است، می‌گوید: «دیگر مواد غذایی جا به جا نمی‌کنم، چون خیابان‌ها بسیار خطرناک شده‌اند. سارقان روی خیابان‌ها میخ می‌ریزند تا تایر کامیون‌ها پنچر شود و وقتی برای پنچرگیری توقف می‌کنیم به ما حمله می‌کنند.» این در شرایطی است که نیروهای گارد ملی برای حفظ نظم به خیابان‌های ونزوئلا اعزام شده‌اند. آرسنیو منزانارس، رئیس اتحادیه رانندگان کامیون، می‌گوید: «فرستادن کامیون‌ها به سوپرمارکت‌های بزرگ به یک مشکل امنیتی تبدیل شده است. مردم که مدتی طولانی در صف ایستاده‌اند وقتی کامیون‌ها را می‌بینند به سمت آنها هجوم می‌آورند.»

در ماه جاری تعداد فراوانی سرقت مواد غذایی در کاراکاس گزارش شده است. در یکی از این سرقت‌ها، چهار فرد مسلح تن‌ ماهی، آرد ذرت و شکر تصفیه شده سرقت کردند. سال گذشته ۴۸ اقتصاددان به مادورو نامه نوشتند و کاهش هزینه‌های دولت، افزایش قیمت بنزین و تسهیل نظام مبادله ارز که هدف آن کنترل دسترسی به دلار است، را درخواست کردند اما هیچ‌کدام از این اقدامات انجام نگرفت.

مشکلات اقتصادی ونزوئلا مادورو را از تعهد به افزایش ۱۵ درصدی دستمزدها و تخصیص بودجه برای برنامه‌های کمک‌های اجتماعی دولت بازنداشته است. او همچنین وعده داده است که برای تکمیل خط جدید متروی کاراکاس پول بیشتری اختصاص خواهد داد. این اقدامات به منظور جلب حمایت مردم در انتخابات پارلمانی آینده صورت می‌گیرد.

دیمیتریس پانتولاس، تحلیلگر مسائل سیاسی در کاراکاس، می‌گوید: «دولت چاوزی در دو کار تبحر دارد. یکی تصمیم‌گیری‌های اقتصادی بداهه و عجولانه و دیگری پیروزی در انتخابات. آنها طی ۱۵ سال گذشته به طور مکرر این کارها را انجام داده‌اند.»

اما امسال فرق می‌کند. زیرا دولت نه تنها پولی ندارد، بلکه محبوبیت حزب حاکم به کمترین سطح تاریخی خود رسیده است به طوری که براساس نظرسنجی‌ها فقط ۲۰ درصد از رای‌دهندگان از مادورو حمایت می‌کنند.

دولت به منظور مقابله با «جنگ اقتصادی» استفاده از دستگاه‌های انگشت‌نگاری را در فروشگاه‌ها الزامی کرده است، تا از این طریق میزان خرید توسط افراد در هر فروشگاه کنترل شود.

این در شرایطی است که در ماه‌های گذشته نیروهای گارد ملی به منظور عملیات ضد قاچاق به مرزهای ونزوئلا اعزام شده‌اند. دولت می‌گوید ۲۵ درصد از واردات و نفت از طریق مرزها به کلمبیا قاچاق می‌شود. در چند سال گذشته بسیاری از مردم کلمبیا در جست‌وجوی زندگی بهتر به ونزوئلا مهاجرت می‌کردند اما اکنون هزاران نفر از مردم ونزوئلا به کلمبیا می‌روند. بسیاری از آنها افراد تحصیلکرده طبقه متوسط هستند که برای ایجاد کسب‌و‌کار در بوگاتا یا مدلین پول کافی در اختیار دارند. کارلوس لونا، مدیر اتاق بازرگانی شهر کوکوتا، می‌گوید این شهر شاهد هجوم مهاجران بی‌مهارت ونزوئلایی است. واردات از طرف کلمبیا که زمانی شریک اصلی تجاری ونزوئلا محسوب می‌شد، در سال ۲۰۱۴ به اندازه ۱۹ درصد کاهش یافته است. درحال حاضر ونزوئلا به شرکای تجاری کلمبیایی خود نزدیک به ۸۰۰ میلیون دلار بدهکار است. برزیل نیز تحت تاثیر بحران اقتصادی ونزوئلا قرار گرفته است. ونزوئلا به دلیل خرید کالاهای تولید شده و مواد غذایی، بیش از ۵ میلیارد دلار به برزیل مقروض است. خوزه آگوستو دکاسترو، رئیس انجمن تجارت خارجی برزیل می‌‌گوید اگر بحران اقتصادی ونزوئلا عمیق‌تر شود، باید درمورد عضویت این کشور در اتحادیه گمرکی مرکوسور تجدیدنظر شود.

گرچه کاهش قیمت نفت به دیگر صادرکنندگان نفت نیز آسیب وارد کرده است، اما هیچ‌کدام از آنها به سرعت ونزوئلا دچار سقوط نشده‌اند. پس از سخنرانی مادورو، جوکی که این روزها در کاراکاس شنیده می‌شود این است که «خدا روزی رسانده و نعمت بزرگ‌ترین ذخایر نفتی جهان را به ونزوئلا بخشیده، اما درعین حال کشور را با یکی از بی‌کفایت‌ترین دولت‌ها تنبیه کرده است.»